Cevat Abbas Gürer

Mehmet Cevat Abbas Gürer (1887, Niş, Osmanlı İmparatorluğu - 4 Temmuz 1943, Yalova), Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i Mebûsan ve TBMM I., II., III., IV. ve V. dönem Bolu milletvekili.

Cevat Abbas Gürer
Doğum adı Mehmed Cevad Abbas
Doğum 1887
Niş, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 4 Temmuz 1943 (56 yaşında)
Yalova, Türkiye
Bağlılığı Osmanlı (1905-1919)
Türkiye (1919-1927)
Hizmet yılları 1905-1927
Rütbesi Binbaşı
Birimleri Selanik İhtiyat Zabit Namzedi Talimgâhı, Selanik Eşkıya Takip Taburu, 37. Alay Yaverliği, Anafartalar Grubu Kurmayı, 16. Kolordu Komutan Yaverliği, 2. Ordu Komutan Yaverliği, Yıldırım Ordular Grubu Komutan Yaverliği, 9. Ordu Müfettişliği Komutan Yaverliği, Heyet-i Temsiliye Başkatipliği, TBMM Sofya Murahhası
Savaşları/Çatışmaları I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
Madalyaları

Şerif Abbas Bey’in oğludur. 13 Aralık 1905’te Harp Okulu’na girdi. 1 Eylül 1908’de Piyade Teğmen rütbesiyle mezun oldu. 3. Ordu emrine verildi. Manastır Askeri İdadisi’nde öğrenci iken İttihat ve Terakkî Cemiyeti’ne girdi. 19. Alay’da görevli olarak Preşova, Kumanova, Koçana ve Köprülü’de bulundu. Aralık 1910’da Selanik İhtiyat Zabit Namzedi Talimgâhı’nda görevlendirildi. Mart 1911’de Takip Taburu’yla Selanik ili sınırları içinde eşkıya takibinde görev aldı. Yılın sonunda 37. Alay Yaverliği’ne atandı. 19 Ekim 1912’de üsteğmenliğe yükseltilerek 3 Şubat 1913’te inzibat subayı olarak İstanbul Merkez Komutanlığı emrine atandı.

I. Dünya Savaşı seferberliğinde açılan İhtiyat Zabit Talimgâhı’nda ek görev olarak bölük komutanlığı yaptı. 16 Nisan 1915’te Anafartalar Grubu Kurmayı’na verildi. 13 Aralık 1916’da yüzbaşı oldu. 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa’nın yaverliğine tayin edildi. Savaş süresince yaver olarak Mustafa Kemal Paşa’nın maiyetinde bulundu. Mütarekeden sonra Yıldırım Ordular Grubu’nun lağvı üzerine Harbiye Nezareti emrine verilen Mustafa Kemal Paşa ile birlikte 13 Kasım 1918’de İstanbul’a geldi.

İşgal altındaki İstanbul’un hazin manzaralarını Mustafa Kemal Paşa ile birlikte gördü. İstanbul limanında demirli işgal donanma gemilerinin arasından geçerken, Mustafa Kemal Paşa’nın "Geldikleri gibi giderler!." sözünü söylediği kişi, yaveri Cevat Abbas Gürer’di. 30 Nisan 1919’da 9. Ordu Müfettişliği’ne atanan Mustafa Kemal Paşa’nın yaveri olarak Bandırma Vapuru’yla 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.

Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’da bulunduğu ve Ulusal Kurtuluş planları gizlice hazırladığı 6 aylık süre içinde kendisine refakat etti. Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Anadolu’ya Kocaeli yarımadası üzerinden geçebilme olasılığı için gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasını sağladı. Yahya Kaptan Millî Müfrezelerini örgütledi. Mustafa Kemal Paşa’nın dikte ettiği Amasya Genelgesi’ni kaleme aldı. Erzurum’da 8 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal Paşa’nın askerlikten istifası üzerine Erzurum Müstahkem Mevkii Komutanlığı emrine atandı. Sivas Kongresi’nden sonra Heyet-i Temsiliye Başkatipliği’ne getirildi.

Osmanlı Meclis-i Mebûsan’ının son dönemi için 8 Ocak 1920’de yapılan seçimlerde Bolu Milletvekili olarak Meclise katıldı. Meclisin feshi üzerine Ankara’ya gelerek 5 Temmuz 1920’de TBMM Genel Kurulu’na Bolu Milletvekili olarak katıldı. 17 Temmuz’da Yozgat ve yöresindeki ayaklanmanın bastırılmasında görevli olarak izinli sayılıp Meclis’ten ayrıldı. Kurduğu Süvari Müfrezesi ile bölgede asayişi sağladı. 20 Ekim 1920’de özel görevle Bulgaristan’a gönderildi. Görevinde başarılı olması dolayısıyla 1921 yılı sonuna kadar Sofya’da Ankara Hükûmeti’nin temsilcisi olarak görev yaptı. 4 Şubat 1922’de yeniden Meclis’e katıldı. Meclis’te Millî Savunma ve Dışişleri Komisyonları’nda çalıştı. 1 Eylül 1923’te Binbaşı rütbesine terfi etti.

Atatürk’ün işaretiyle Türk Tayyare Cemiyeti’ni kurdu (Türk Hava Kurumu) ve cemiyetin başkanlığını bir yıl süreyle üstlendi. 1926’da görevini Fuat Bulca’ya devretti. İsteği üzerine 27 Şubat 1927’de ordudan emekliye ayrıldı. Türkiye İş Bankası’nın kurucularından olan Cevat Abbas Gürer, Atatürk’ün emriyle kurulan Ateş Güneş Spor Kulübü’nün de kurucu başkanıydı. 4 Temmuz 1943 tarihinde Yalova’da vefat etti. Anıları "Atatürk’ün Yaveri Cevat Abbas Gürer, Cepheden Meclise Büyük Önder ile 24 yıl" Başlıklı kitapta toplanmıştır.[1]

Galeri
  • Kurtuluş Savaşı yıllarında, Mustafa Kemal Paşa ile beraber.
  • Büyük Zafer’den sonra Mustafa Kemal Paşa ile beraber.
  • Cumhuriyet’in ilk yıllarında, Atatürk ile beraber.

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. Gürer, Turgut (2006). Atatürk’ün Yaveri Cevat Abbas Gürer, Cepheden Meclise Büyük Önder ile 24 yıl. İstanbul: Gürer Yayınları.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.