Haketia

Haketia (İbranice: חקיטייה) (Hakitia veya Haquitia) nesli tehlika altında olan Yahudi-Fas Romen dilidir; Djudeo Spañol veya Ladino Occidental (batı Ladino) olarak da bilinir. Fas'ın Kuzeydoğusundaki Tetuan, Tanca ve İspanyol kasabaları olan Ceuta ve Melilla'da konuşulurdu

Yahudi dilleri Afro-Asyatik İbraniceler: İbranice (Kutsal İbranice) Samiri İbranicesi Yemen İbranicesi Aramiceler: Hulaula Lişan Didan Lişana Deni Lişanid Noşan Yahudi Aramicesi Arapçalar: Yahudi Arapçası Yahudi Bağdat Arapçası Yahudi Fas Arapçası Yahudi Irak Arapçası Yahudi Trablus Arapçası Yahudi Tunus Arapçası Yahudi Yemen Arapçası Diğer: Kayla Yahudi Berbericesi

Hint-Avrupa Cermen: Yeşiviş Yidiş Yingliş Roman: İtalkian Katalanik Ladino (Haketia) Lusitanik Şuadit Yahudi Aragoncası Yahudi Latincesi Zarfatik Hint-İran: Buhori Cuhuri Cidi Diğer: Knaanik Yevanik

Türk Karayca Kırımçakça

Diğer Kartveli: Gruzinik Dravid: Yahudi Malayalamı  Yahudilik Portali

Açıklama

Ladino'nun en çok bilinen şekli Balkan, Yunanistan, Türkiye ve Kudüs'teki konuşulan şekli olan "Ladino Oriental" yani Doğu Ladino'dur. Bu yüzden diğer bir Ladino dili olan Haketia için "Ladino Occidental" yani Batı Ladino denildiği de görülür. İspanyolca kökenli bu dilde Fas Arapçasından ve İbraniceden kelimeler girmiştir. Birçok Yahudi dili gibi bu dil de İbranice harflerle yazılır. Bu iki farklı ağızı konuşan cemaatlerde bazı kültürel benzerlikler bulunur; örneğin, Ortaçağ İspanyası şarkıları benzerlikler gösterirken güftelerinde (her Sefarad cemaatinde olduğu gibi) farklılıklar bulunur.

"Haketia" kelimesi Arapça ħaka حكى, "söyle" kelimesinden türemiştir ve h sesi gırtlaktan söylenir. Bazen "Jaquetía" olarak yazıldığı görülen bu dilin okunuşu yine Haketia şeklindedir.

Haketia'nın Cebelitarık'ta konuşulan Llanito (Yanito) dilini etkilediği savunulur.

Ayrıca bakınız

• Fas'taki Yahudilerin tarihi
• Ladino