Yahudi Arapçası
Yahudi Arapçası (İbranice: ערבית יהודית, romanize: ‘Aravít Y'hudít; Arapça: عربية يهودية), Arap Birliği topraklarında yaşamış veya yaşayan Yahudiler tarafından konuşulan Arapçanın bir lehçesidir. Geçmişte Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler tarafından da konuşulmuştur. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapça'da olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.
Yahudi Arapçası | |
---|---|
Ana dili olanlar | Çoğunlukla Arap ülkeleri, İsrail, Fransa |
Dil ailesi |
Varsayılan
|
Yazı sistemi | İbrani alfabesi |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | Yok |
ISO 639-2 | jrb |
ISO 639-3 | jrb |
Özellikleri
Yahudiler'in konuştuğu Arapça, Müslüman ve Hristiyan komşularının konuştuğu Arapça'dan farklıdır. Bunun sebeblerinden bir tanesi, başta İbranice olmak üzere diğer dillerden kelimeler kullanılmasıdır. Bir diğer sebep ise göçtür; örneğin, Kahire'de konuşulan Yahudi Arapçası Kahire lehçesiden çok İskenderiye lehçesine yakındır.[1] Aynı şekilde, Musul'da konuşulan Yahudi Irak Arapçası Bağdat Arapçası'ndan çok Suriye Arapçası'na benzer.[2] Bu dili kullananların birçoğu en az iki dil bilmektedir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- Örneğin, klasik Arapça'da "yazarım" aktub olarak söylenirken, Mısır'daki Yahudi Arapçası'nda nektob denir.
- Örneğin, Bağdat Yahudileri ve Hristiyanlari "söyledim"i Suriye ve Musul'da dendiği gibi keltu olarak söylerler fakat Bağdat'taki Müslümanlar gilit der.
Diğer
Yahudilik Portali
|
Bibliyografya
- Ethnologue.com'da Yahudi-Irak Arapçası
- Ethnologue.com'da Yahudi-Fas Arapçası
- Ethnologue.com'da Yahudi-Libya Arapçası3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ethnologue.com'da Yahudi-Tunus Arapçası11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ethnologue.com'da Yahudi-Yemen Arapçası3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Blau, Joshua, The Emergence and Linguistic Background of Judaeo-Arabic: OUP, son basım 1999
- Heath, Jeffrey, Jewish and Muslim dialects of Moroccan Arabic (Routledge Curzon Arabic linguistics series): London, New York, 2002.
Dış bağlantılar
- Alan Corré'nin Yahudi Arapçası Edebiyat sayfası19 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yahudi Arapçası Edebiyatı
- Lübnan Yahudileri
- Reka Kol Israel radyo kanalında Yahudi Arapçasıyla sunulan bir program