Kâğıttan kaplan

Kâğıttan kaplan (Çince: 紙老虎; zhilaohu), güçlü görünen fakat aslında zararsız olan objeleri tanımlamak için kullanılan Çince terim. Bu ifade, tehdit gibi görünen ama özünde etkisiz olan ve direnemeyen yapıları tanımlamak için kullanılır.

Amerika Birleşik Devletleri'nin kâğıttan kaplan olduğunu anlatan 1950 yılındaki Çin yapımı oyuncaklar

Politik olarak; Çin lideri Mao Zedong Amerika Birleşik Devletleri ve onun temsil ettiği emperyalizmi bu ifadeyle tanımlamış ve tüm Batı Bloku'nu bu sloganla tanımlamıştır.

Etimoloji

"Kâğıt kaplan" ifadesi Çin kültüründe kullanılan eski bir ifadedir. İngilizce'ye ilk kez John Francis Davis tarafından 1836 yılında çevrilmiştir.[1]

Kullanımı

Mao Zedong, 1956 yılında ABDli gazeteci Anna Louise Strong ile yaptığı röportajda, Amerikan emperyalizmini açıklamak için "Kâğıttan kaplan" terimini kullanmış ve şu ifadelere yer vermiştir;[2]

“	"Görünüşte çok güçlüdür ama gerçekte korkulacak bir şey değildir. O kâğıttan bir kaplandır. Dıştan bakıldığında kâğıttan yapılmıştır, rüzgara ve yağmura dayanıklı değildir. Ben onun kâğıttan kaplandan başka bir şey olmadığına inanıyorum."	„

Mao'ya göre; bütün gericiler birer kâğıttan kaplandır.[3] Buna göre onlar yüzeysel olarak güçlüdür fakat ani çöküşleri için nedenleri bulunmaktadır ve buna yatkındırlar. Çin-Sovyet ayrılığının temellerini oluşturan nedenlerden biri de Mao'nun bu fikirleri olmuştur. Stalin sonrası dönemdeki Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) politikalarını eleştiren Mao'ya göre kapitalist ülkeler ile sosyalist devletlerin bir arada yaşaması imkânsızdır, çünkü bu devletler antagonist çelişki kapsamında birbirleriyle daima savaş içerisindedir. Bu nedenle "emperyalizm ile devamlı olarak savaş" düşüncesinden yana olan Mao, ABD'ye karşı sert ve uzlaşmaz bir politika izlenirse bu ülkenin ve temsil ettiği emperyalizm gücünün kolayca ezilebileceğini düşünmekteydi. Nitekim Mao bu görüşünü "ABD kâğıttan bir kaplandır, ABD emperyalizmi güçlü görünüyor ama halkından ve kitlelerden uzaklaşmıştır." sözleriyle ifade etmiştir.[4] Buna karşın SBKP genel sekreteri Nikita Kruşçev, Mao'nun bu agresif tutumunun bir nükleer savaşa neden olabileceğini belirterek eleştirmiştir.[5] Karşılık olarak da "Güzel de, kâğıttan kaplan’ın nükleer dişleri var" yanıtını vermiştir.[4] Bunun üzerine Mao, SBKP'yi revizyonizm ile suçlayacaktır.

Türkiye'de kullanım

İfade, Türkiye'de de zaman zaman kullanılmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Süheyl Batum, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile ilgili “Koca askeri yıktılar. Meğer kâğıttan kaplanmışlar, biz onları asker zannettik. Meğer ABD içini oymuş. O koca ağacı hop diye yıktılar.” ifadelerini kullanmıştır.[6] Aynı ifadedeki benzer kullanımlar 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası TSK'yı tanımlamak için de kullanılmıştır.[7]

Kaynakça

1. Davis, John Francis. The Chinese: A General Description of the Empire of China and Its Inhabitants, (İngilizce), 1836, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
2. Mao Zedong, U.S Imperialism is a Paper Tiger, (İngilizce) 14 Temmuz 1956, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
3. Mao Zedong, All Reactionaries are Paper Tigers, (İngilizce) 18 Kasım 1957, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
4. “Kağıttan Kaplan”, Papermoon ve Mao ile Kruşçof 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 30 Mayıs 2016, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
5. Crankshaw, E. Khrushchev: A Career, 1966, Viking Adult Publisher, ISBN 0399132554
6. Batum: Asker meğer kâğıttan kaplanmış, NTV, 5 Şubat 2011, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
7. ‘Türk ordusu kâğıttan kaplan’, Sputnik, 7 Ağustos 2016, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.