Lahmîler

Lahmî Krallığı (Arapça: اللخميون) ya da Beni Lahm (Arapça: بنو لخم) 300 ile 602 yılları arasında başkenti Hîre olan güney Irak'ta hüküm sürmüş Arap krallığı. Aralıklı ama genellikle Sasani İmparatorluğu'nun müttefiki ve kukla devletiydi ve Bizans-Sasani savaşlarına katılmıştır.[2]

Beni Lahm
اللخميون‎
Lahmî Krallığı
y.300-602
Lahmî Krallığı'nın Haritası
Başkent Hîre
Yaygın diller
Hükûmet Monarşi
Tarihçe  
• Kuruluşu
y.300
• Sasani İmparatorluğu tarafından ilhak edildi
602
• Dağılışı
602

Tarih
565 yılında Yakın Doğu, Lahmîler ve komşularını gösteriyor
15. yüzyıla ait Farsça el yazması, Hîre'de Havarnak Kalesi'nin inşaatını gösteriyor.

Lahmî Krallığı, ikinci yüzyılda Yemen'den göç etmiş Lahum kabilesi tarafından kurulmuş ve Beni Lahm tarafından yönetilmiş bu nedenle bu ismi almıştır. Hanedan kurucusu İmru' al-Qais'ın (6. yüzyıl şairi İmru' al-Qais ile karıştırılmamalıdır) babası 'Amr'ın, Batılı yazarlara göre Hristiyanlığa geçtiği iddia edilir.

İmru' al-Qais, birleşik ve bağımsız bir Arap krallığı rüyası görmüştür ve bu rüyayı takiben, Arap Yarımadası'nda birçok şehri aldı. Büyük bir ordu kurdu ve Krallığı Bahreyn kıyıları boyunca faaliyet gösteren gemi filolarından oluşan bir deniz gücü olarak geliştirdi. Buradan, taht kavgası nedeniyle bir iç savaşta olan İran kıyı kentlerini vurdu - hatta Sasani krallarının doğum yeri Fars Eyaleti'ni talan etti.

325 yılında, II. Şapur komutasında Persliler Arap krallıklarına karşı bir sefer başlattılar. 60,000 savaşçıdan oluşan güçlü Pers ordusunun krallığına yaklaştığını anlayan Imru' al-Qais, Bizans İmparatorluğu'ndan yardım istedi. II. Constantius yardım sözü verdi ama ihtiyaç duyulduğunda bu yardımı sağlayamadı. Persliler Hîre'ye doğru ilerlediler ve bir dizi muzaffer muharebe ile Hîre'de ve çevresinde bulunan şehirleri aldılar. II. Şapur'un ordusu Lahmî ordusunu yenip Hîre'yi ele geçirdi. Aws ibn Qallam'ı tahta geçirip, çekildi.

Imru' al-Qais, onun altında birleşik Arap ulusu hayaliyle Bahreyn'e kaçtı ve oradan II. Constantius'un hiç gerçekleşmeyen yardım sözü arayışı ile Suriye'ye geçti, orada ölünceye kadar kaldı. Öldüğünde, Suriye çölünde al-Nimarah'a defnedildi.

Imru' al-Qais' mezar yazıtları son derece zor şekilde bitişik yazılmıştır. Son zamanlarda yazıta ilgi tekrar canlandı ve kesin sonuçları üzerinde tartışmalar ortaya çıktı. "Bütün Arapların Kralı" unvanını talep ettiği ve yazıda, Necran sınırına kadar, yarımadasının kuzeyinin ve merkezinin tamamında başarılı bir şekilde sefer yaptığı iddiası artık kesindir.

Ölümünden iki yıl sonra, 330 yılında, Aws ibn Qallam'ın öldürüldüğü ve Imru' al-Qais'ın oğlu 'Amr'ın yerine geçtiği bir isyan çıktı. Sonra, Lahmîlerin en büyük rakibi, Sasanilerin baş düşmanı Bizans İmparatorluğu'nun kukla devleti Gassaniler oldu. Lahmî Krallığı, Bizans'ın Doğu Ortodoks Kilisesi'ne karşı Sasaniler tarafından desteklenen Doğu Kilisesinin önemli bir merkezi oldu.

Lahmî başkenti Hîre'de bir binanın kalıntıları

Lahmîler altıncı yüzyıl boyunca etkili kalmıştır. Bununla birlikte, 602 yılında, son Lahmî kralı, III. Nu'man Bin Münzir, sahte bir ihanet şüphesiyle Sasani imparatoru II. Hüsrev tarafından öldürüldü ve Lahmî krallığı ilhak edildi.

Günümüzde, Lahmî krallığının ilhakının, Sasani İmparatorluğu'nun düşüşünün ve Müslümanların İran'ı fethinin ardındaki temel etkenlerden biri olduğuna inanılırken, Sasaniler, Halid bin Velid tarafından Hîre Muharebesi'nde mağlup edilmiştir.[3] Bu noktada, şehir terk edildi ve malzemeleri, tükenmiş ikiz şehri Kufa'yı yeniden inşa etmek için kullanıldı.

Zükâr Muharebesi, Irak'ın güneyindeki Arapları 609 civarında Sasani ordusuna karşı çekti.

Arap tarihçi Abu Ubaidah'a (ö. 824) göre, II. Hüsrev, III. Nu'man Bin Münzir'e, kızını evlilik için vermeyi reddettiği için öfkelendi ve bu yüzden onu hapsetti. Ardından, Hüsrev, Nu'man ailesinin zırhını kurtarmak için birlikler gönderdi, ancak Hani ibn Mas'ud (Nu'man'ın arkadaşı) reddetti ve Sasani İmparatorluğu'nun Arap güçleri, Lahmî krallığının başkenti Hîre'nin yakınında gerçekleşen Zükâr Muharebesi'nde yok edildi. Hîre, şimdi Irak'ın Kufa kentinin hemen güneyinde bulunur.

Lahmî Hükümdarları
Arap devletleri ve hanedanları
# Hükümdar Hüküm süresi
1'Amr I ibn Adi268-295
2Imru' al-Qays I ibn 'Amr295-328
3'Amr II ibn Imru' al-Qays328-363
4Aws ibn Qallam (Hanedansız)363-368
5Imru' al-Qays II ibn 'Amr368-390
6al-Nu'man I ibn Imru' al-Qays390-418
7al-Mundhir I ibn al-Nu'man418-462
8al-Aswad ibn al-Mundhir462-490
9al-Mundhir II ibn al-Mundhir490-497
10al-Nu'man II ibn al-Aswad497-503
11Abu Ya'fur ibn Alqama (Hanedansız, kuşkulu)503-505
12III. Al-Mundhir ibn al-Nu'man503/5-554
13'Amr III ibn al-Mundhir554-569
14Qabus ibn al-Mundhir569-573
15Suhrab (Pers valisi)573-574
16al-Mundhir IV ibn al-Mundhir574-580
17III. Nu'man Bin Münzir580-602
18İyâs bin Kabîsa (Beni Tay kabilesinden, Hanedansız)
Nakhiragan (Pers valisi) ile		602-617/618
19Azadbeh (Pers valisi)
Müslümanların İran'ı fethi izlemiştir		617/618-633

Ayrıca bakınız

Kaynakça
Özel
  1. Tafażżolī, A. "ARABIC LANGUAGE ii. Iranian loanwords - Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org (İngilizce). Encyclopedia Iranica. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017. Some of the Arab poets of the Lakhmid court, including ʿAdī b. Zayd and Aʿšā, were well versed in Middle Persian and acquainted with Iranian culture.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
  3. Iraq After the Muslim Conquest By Michael G. Morony, pg. 233
Genel

Dış bağlantılar
  • Al Sejel el Arslaneh (the book of the history of the Arslan dynasty)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.