MPT-76
MKEK MPT, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin piyade tüfeği ihtiyacını karşılamak amacıyla Savunma Sanayii Başkanlığı'nın oluşturduğu Modern Piyade Tüfeği projesi kapsamında üretilmiş piyade tüfeğidir.[4] Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılan 500.000 HK G3 tüfeğinin yerini alacaktır. MPT kısaltması Milli Piyade Tüfeği sözünün baş harflerinden esinlenerek verilmiştir.[5] MPT-76 ve MPT-55 olarak iki farklı versiyonu bulunmaktadır. Bu iki versiyonun arasındaki temel fark kullandıkları mühimmatların mermi çaplarıdır.
MKEK MPT | |
---|---|
Çeşidi | Muharebe tüfeği, Piyade tüfeği, Saldırı tüfeği |
Uyruğu | Türkiye |
Hizmet geçmişi | |
Hizmet | 2014-günümüz |
Kullanıldığı savaşlar | Fırat Kalkanı Harekâtı
Zeytin Dalı Harekâtı Barış Pınarı Harekâtı Türkiye-PKK çatışması |
Üretim tarihi | |
Tasarımcı | KALEKALIP |
Tasarlandığı tarih | 2009-2013[1] |
Üretici | MKEK - KALEKALIP - SARSILMAZ |
Üretildiği tarih | 2014-günümüz |
Üretim adedi | 65.000 adet teslim edildi[2][3] (planlanan 100.000+) |
Çeşitleri | MPT-76, MPT-55, MPT55K, KNT76 |
Özellikler | |
Ağırlık | 4.1kg (Aksesuarsız) |
Uzunluk | 90 cm |
Namlu uzunluğu | 410 mm |
Mühimmat | 7.62×51mm |
Kalibre | 7,62 mm (0.30 inç) |
Atış hızı | 650 atım/dakika |
Etkili menzil | 600 m |
Azami menzil | 3800 metre |
Nişangah | Mekanik Nişangah, optik ve elektronik nişangah kullanımı için picatinny rail. |
MPT-76 7.62 mm çapında ve MPT-55 ise 5.56 mm çapında şarjörle beslenen, kısa çarpmalı, gaz piston hareketli, döner başlık kilitlemeli mekanizması ile 6 yiv 6 set bulunan yarım ve tam otomatik olarak çalışan piyadenin yakın muharebe silahıdır.
Tasarım
AR-15 tipi mekanizmanın kullanıldığı ve emniyet sistemini Türk tasarımcıların patentini aldıkları bir sistemle geliştiririlen piyade tüfeği, nişan yolu ve el kundağındaki NATO rail sayesinde her türlü Advanced Combat Optical Gunsight, kırmızı nokta nişangâh, dürbün ve aparatı ek işlem gerektirmeksizin taşıyabilir.
Çeşitleri
Aşağıdaki çeşitlerin üretimi planlanmaktadır.
MPT-76
Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından temel konfigürasyon olarak belirlenmiştir.3 alt versiyonu bulunmaktadır.
- 12 inç namlulu MPT-76 Karabina
- 16 inç namlulu MPT-76 Savaş Tüfeği
- 20 inç namlulu MPT-76 Keskin Nişancı Tüfeği
MPT-55
Mayıs 2017'de MKEK, MPT-76'nın 5.56 × 45mm'lik versiyonu MPT-55'i sundu. Standart versiyon 370 mm namlu ve 3,3 kg, daha kısa versiyon olan MPT-55K ise 280 mm namlu ve 3,0 kg ağırlığa sahip olacak. Özel kuvvetlerin kullandığı düşük kalibreli HK416'nın yerini alması planlanan MPT-55'in uzun namlulu modelinden 33.000, MPT-55K isimli kısa namlulu modelinden 8.000 adet olmak üzere toplam 41.000 adet üretilip teslim edilmiştir.[6]
KNT-76
MPT-76'dan edinilen deneyim sonucu keskin nişancı tüfeği olarak tasarlandı. Etkili menzili 800 metre olan silah, 7.62 x 51 mm çapında mühimmat kullanmaktadır. 20 mermilik bir şarjöre sahip yarı otomatik silahın 4700 gramlık bir ağırlığa sahiptir.[7] Şu ana kadar 1200 adet üretilip teslim edildi.[8]
Testler
Türkiye’nin milli imkânlarla tasarlanarak üretilen ilk piyade tüfeği -40 °C soğuk ve +60 °C sıcak ortamlarda, çamurlu, tozlu iken arazi çalışma testleri ile beraber toplam 42 ayrı teknik testte üstün başarı sağlayan MPT-76’da emniyet mandalı, kurma mandalı ve şarjör mandalı diğer silahlardan farklı olarak her iki tarafta da yer alıyor. Sessiz kurma özelliği olan silah birliklere dağıtılmaya devam ediyor.[9]
MKEK MPT-76 tasarımının satılması davası
7 Nisan 2016'da Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Kırıkkale fabrikası genel müdürü Mustafa Tanrıverdi, MPT-76 piyade tüfeğinin çizim, üretim ve mühendislik planlarını 1 milyon 200 bin liraya, Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir silah firmasına satmaya çalışırken suçüstü yakalandı. Daha sonra suçunu itiraf eden Tanrıverdi Türk Ceza Kanunu’nun 252. maddesindeki “rüşvet almak ve vermek” ve 333. maddesindeki “devlet sırlarından yararlanma, devlet hizmetlerine sadakatsizlik” suçlarından tutuklandı ve cezaevine gönderildi.[10][11] 29 Aralık 2016'da; Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesindeki davanın karar duruşmasında Tanrıverdi, "rüşvet almaya teşebbüs" ve "görevi dolayısıyla öğrendiği ve devletin güvenliğinin gizli kalmasını gerektirdiği fenni keşif veya yeni buluşları veya sınai yenilikleri kendisinin veya başkasının yararına kullanmak" suçlarından 12 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı.[12]
Üretim
MPT'nin 2014 yılı Ocak ayında[13] ve Mart ayında 200 adet pilot üretimin gerçekleştirildiği bilgisi medya ile paylaşıldı[14] ve aynı yıl Mayıs ayında ilk üretim 200 adet MPT ilk etapta TSK'ya teslim edilmiştir.[15] 2014 yılının Eylül ayında tüfeğin test aşaması tamamlanmış, TSK'ya teslim edilmeye başlanmıştır.[16]
Savunma Sanayii Başkanlığı, tüfeğin üretimi için MKEK, Kale Kalıp ve Sarsılmaz Silah Sanayi ile sözleşme imzalamıştır.
Ağustos 2019 itibarıyla TSK'ya 40.000 adet MPT-76 teslim edilmiştir. Sözleşme kapsamında 96 bin adet daha MPT-76 üretilecektir.[2] Yapılan açıklamalara göre 2019 yılı içerisinde güvenlik güçlerine 54.473 MPT-76 ve MPT-55 teslim edilmiştir.[2]
Kullanıcılar
- Türkiye: 40.000 adet teslim edildi (96.000 adet daha üretilecek)[2]
- Kuzey Kıbrıs: 2.500 adet sipariş verildi.[17]
- Somali: 450 adet teslim edildi.[18]
- Arnavutluk: 30 adet MPT-55 ve MPT-76 hafif piyade tüfeği Türkiye tarafından hibe edildi.[19]
Potansiyel Kullanıcılar
- Azerbaycan: Adex 2014 silah sergisinde Azerbaycan'lı yetkililer tarafından çok beğenildi, test etmek ve ilerleyen zamanlarda Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri için satın alınabileceği belirtildi.[20]
- ABD[21]
- Pakistan[22]
- Şili[21]
Kaynakça
- "Basın Bildirisi" (PDF). ssm.gov.tr. 9 Mayıs 2014. 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017.
- "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- https://www.ssb.gov.tr/WebSite/contentlist.aspx?PageID=379&LangID=1
- "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019.
- https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=6suJTZoZJJk&feature=emb_logo
- "Arşivlenmiş kopya". 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019.
- "MPT-76 Test sonuçları". 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
- Gökhan Gerçek (7 Nisan 2016). "Kırıkkale MKE müdürü tutuklandı". NTV.com.tr. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016.
- "MKE Kırıkkale Fabrikası Müdürü rüşvet alırken yakalandı". Sözcü. 7 Nisan 2016. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016.
- "Eski MKEK Müdürü Mustafa Tanrıverdi'ye 12 yıl 8 ay hapis". NTV.com.tr. 29 Aralık 2016. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2016.
- "TSK'nın ilk yerli tüfeği 'Mehmetçik' şubatta kışlalara dağıtılacak". bugun. 31 Ocak 2014. 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014.
- "'Mehmetçik' seri üretime geçiyor". sabah. 11 Mart 2014. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014.
- "İlk milli piyade tüfeği dualarla uğurlandı". radikal. 9 Mayıs 2014. 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014.
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2014.
- "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2019.
- "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2019.
- https://www.defenceturk.net/milli-savunma-bakanligi-arnavutluka-30-hafif-piyade-tufegi-hibesi-icin-teknik-protokol-imzaladi
- "Azerbaycan MPT-76 İle İlgileniyor". 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.