Olimpiyat Oyunları'nda Türkiye

Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi 1908 yılında kurulmuş ve 1911 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından kabul edilmiştir. Türkiye'nin ilk Olimpiyat Oyunları'na iştirakı ara oyunlar diye adlandırılan Osmanlı Devleti yıllarında 1906 Atina oyunlarıdır. Bu tarihten itibaren genelde düzenli bir şekilde her organizasyonda yer alan Türkiye, 1920 Anvers oyunlarına I. Dünya Savaşı'na neden olan ülkeler (Almanya, Avusturya, Macaristan, Türkiye ve Bulgaristan) sıfatına sahip olması nedeniyle Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından organizasyona davet edilmedi. 1932 Los Angeles oyunlarına ise yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi tarafından ABD'ye sporcu gönderilmedi. 1980 Moskova oyunlarına SSCB'nin Afganistan'ı işgalini protesto eden pek çok batılı ülke gibi oyunlara sporcularını göndermemiştir.

Olimpiyat Oyunları'nda Türkiye
IOC kodu  TUR NOC Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Resmî site www.olimpiyatkomitesi.org.tr
Olimpiyatlar tarihi
Yaz Olimpiyatları
1908 1912 1920 1924 1928 1932 1936 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020
Kış Olimpiyatları
1936 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022

Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye

1906 Ara Olimpiyatları'nda ülkeyi temsil eden tek sprorcu Vahram Papazyan.

1896, 1900 ve 1904 Olimpiyatları'na katılmayan Osmanlı İmparatorluğu, olimpiyatların 10. yılı nedeniyle Atina'da düzenlenen 1906 Ara Olimpiyatları'na ise 1 sporcuyla katıldı. Atletizm'de 800 ve 1500 metre dallarında yarışan Vahram Papazyan iki dalda da elemeleri geçemezken, oyunlar sırasında 13 yaş 224 günlük olduğu için bu oyunlardaki en genç sporcu oldu.[1]

1908 yılında ise II. Meşrutiyet ile devlet içinde dernek kurma yasası çıktı ve bugünkü Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi'nin temellerini oluşturan Osmanlı Millî Olimpiyat Cemiyeti kuruldu. Bu derneğin kurulmasından sonra Türkiye, resmi olarak olimpiyatlarda temsil edilme hakkını kazandı.

1908 Yaz Olimpiyatları

1908 yılındaki olimpiyatlara katılan tek Osmanlı sporcu olan cimnastikçi Aleko Mulos, olimpiyatlarda resmi olarak Türkiye'yi temsil eden ilk sporcu oldu. Erkekler artistik bireysel genel toplam dalında yarışan sporcunun derecesi bilinmemektedir.[2]

Mıgırdiç Mıgıryan, Robert Kolej kampüsünde disk atarken (1912).

1912 Yaz Olimpiyatları

1911'de Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti'nin kurulmasının ardından 1912'deki olimpiyatlarda Türkiye ilk kez resmi olarak temsil edildi. Olimpiyatlara 2 sporcu gönderildi, bu isimler Vahram Papazyan ile Mıgırdiç Mıgıryan'dı.[3][4] Atletizmde yarışan iki sporcu, ayrıca bu sporda ülkeyi temsil eden ilk sporcular oldular. 5 dalda yarışan Mıgıryan, gülle atmada 22 sporcu arasından 19., disk atmada 41 sporcu arasından 34., iki elle gülle atmada 7 sporcu arasından 7., pentatlonda 26 sporcu arasından 23., dekatlonda ise 29 sporcu arasından 29.oldu. 800 metre ve 1500 metrede yarışan Papazyan ise eleme yarışmalarını tamamlayamadı.[5]

Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'na neden olan ülkeler arasında görüldüğü için 1920 oyunlarına çağrılmadı.

1924 Yaz Olimpiyatları

1924 Yaz Olimpiyatları açılış töreninde Türk kafilesi.

1924 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye millî futbol takımı da ilk kez yer aldı. Millî takım Çekoslovakya'ya 5-2 yenilerek elendi. Türkiye, 1924 Olimpiyatları'nda 11 atlet, 3 bisiklet, 2 halter, 1 eskrim, 5 güreş ve 18 futbol oyuncusu tarafından temsil edildi.

1928 Yaz Olimpiyatları

1928 Yaz Olimpiyatları açılış töreninde Türk kafilesi.

1928 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'den 6 atlet, 5 bisikletçi, 1 halterci, 4 eskrim sporcusu, 6 güreşçi ve 20 kişiden oluşan bir futbol takımı mücadele etti. Türk atlet Ömer Besim Koşalay, 1924 ve 1928'de Türkiye'yi temsil etmiştir.

1936 Yaz Olimpiyatları

1936 Yaz Olimpiyatları'na 2'si kadın 60 sporcuyla katılan Türkiye, ilk kez bir olimpiyatta Türk kadın sporcularla da yer almış oldu. Türkiye, olimpiyat tarihinin ilk madalyalarını 1936 Olimpiyatları'nda elde etti. Türkiye'nin Olimpiyat Oyunları tarihinde şeref kürsüsüne çıkan ilk Türk sporcusu serbest güreş 79 kg'da bronz madalya kazanan Mersinli Ahmet Kireççi oldu. Onun ardından grekoromen 61 kg'da Yaşar Erkan altın madalyanın sahibi oldu. Türkiye, kazandığı 2 madalyayla Olimpiyatları 19. sırada tamamladı.

1948 Yaz Olimpiyatları

Celal Atik, 1948 Londra'da altın madalyasını alırken.

1948 Yaz Olimpiyatları'na Türkiye'den 1'i kadın olmak üzere toplam 68 sporcu katılırken, Türkiye adına toplamda 12 Türk sporcusu şeref kürsüsüne çıktı. Türkiye tamamı güreş sporundan olmak üzere toplam 6 altın madalya kazandı. Türkiye, 1948 Olimpiyatları'nda takım halinde 7. sırayı alma başarısı gösterdi.

1952 Yaz Olimpiyatları

1952 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'yi Olimpiyatlarda tamamı erkek 60 sporcu temsil etti. Türkiye, kazandığı 2 altın ve bir de bronz madalyayla ülkeler sıralamasında 16. oldu.

1956 Yaz Olimpiyatları

1956 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya kazanan Hüseyin Akbaş altın ve gümüş madalya kazananlarla birlikte kürsüde.

1956 Yaz Olimpiyatları'na Türkiye'de yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle sadece 15 sporcu gidebildi. Türkiye'nin kazandığı 7 madalyanın tamamı da güreşten geldi.

1960 Yaz Olimpiyatları

1960 Yaz Olimpiyatları'na Türkiye adına damgasını vuran olay, Türk güreşçilerinin tam 7 altın madalya kazanmasıydı. Ahmet Bilek, Mustafa Dağıstanlı, Hasan Güngör, İsmet Atlı, Müzahir Sille, Mithat Bayrak ve Tevfik Kış 1960 Roma Olimpiyatları'nın Türkiye adına altın madalyaya uzanan isimleri oldular. Türkiye, 1960 Yaz Olimpiyatları'nda kazandığı 9 madalyayla ülke sıralamasında 6. sırayı elde etti.

1964 Yaz Olimpiyatları

Türkiye 1964 Yaz Olimpiyatları'na, atletizm, halter, güreş ve yelkende toplam 25 erkek sporcuyla katıldı. Tokyo'da 2 altın, 3 gümüş ve 1 bronz madalya kazanan Türkiye'nin kazandığı tüm madalyalar yine güreşten gelirken, Türkiye kazandığı 6 madalyayla ülke sıralamasında 16. sırayı elde etti.

1968 Yaz Olimpiyatları

1968 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'yi atıcılıkta 3, atletizmde 4, boksta 6 ve güreşte 16 olmak üzere toplam 33 sporcu temsil etti. Türkiye, Olimpiyatlarda 2 altın madalya kazanırken, madalyalar Mahmut Atalay ve Ahmet Ayık'la yine güreşten geldi.

1972 Yaz Olimpiyatları

1972 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye bu olimpiyatta atıcılıkta 4, atletizmde 4, boksta 7, bisiklette 6, eskrimde 4, halterde 4, güreşte 16, yüzmede 2 sporcu olmak üzere toplamda 1'i kadın 47 sporcuyla yarıştı. Türkiye, kalabalık katılımına rağmen 1972'de sadece 1 gümüş madalya kazanabildi. Türkiye'nin olimpiyatlardaki tek madalyasının sahibi ise güreşte Vehbi Akdağ oldu.

1976 Yaz Olimpiyatları

1976 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye atletizm'de 3, boksta 3, bisiklette 4, halterde 2, judoda 3, atıcılıkta 3, güreşte 11 ve tramplen atlamada 1 sporcu olmak üzere toplamda 1'i kadın 30 sporcuyla temsil edildi. Ancak Türkiye 1976'da tek bir madalya dahi alamadı.

1984 Yaz Olimpiyatları

1984 Yaz Olimpiyatları; Sovyetler Birliği ile onu destekleyen Doğu Bloku ülkelerince boykot edilmişti. Türkiye'nin 2'si kadın, toplam 48 sporcuyla katıldığı bu organizasyonda 36 yıl sonra ilk kez güreş dışında bir branşta madalya kazanıldı. Boks dalında mücadele eden Eyüp Can ve Turgut Aykaç bronz madalya kazanan isimler olurlarken Türkiye'nin 3. ve son madalyası, yine bronz oldu. Türkiye; Los Angeles'ta atıcılıkta 4, atletizmde 5, boksta 6, okçulukta 3, judoda 4, halterde 4, güreşte 16, yüzmede 4, yelkende 2 sporcuyla mücadele etti.

1988 Yaz Olimpiyatları

1988 Yaz Olimpiyatları'na Türkiye 5'i kadın, toplam 50 sporcuyla mücadele ederken, ilk kez bir Türk sporcusu, Olimpiyat rekoru kırma başarısı gösterdi. Naim Süleymanoğlu, halterde Türkiye'nin ilk altın madalyasını kazandırırken serbest güreşte Necmi Gençalp gümüş madalyayla Türkiye'ye döndü. Türkiye, Seul'de atıcılıkta 2, atletizmde 4, boksta 4, okçulukta 6, judoda 4, yelkende 3, yüzmede 2, halterde 5, güreşte 12 ve tekvandoda 8 sporcuyla mücadele etti.

1992 Yaz Olimpiyatları

1992 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'yi 8'i kadın, toplam 47 kişi temsil etti. Türkiye; Barcelona Olimpiyatları'nda 2 altın, 2 gümüş ve 2 bronz olmak üzere toplam 6 madalya kazanırken, judoda Hülya Şenyurt'un bronz madalya almasıyla Olimpiyatlar tarihi boyunca ilk kez bir Türk kadın sporcu, kürsüye çıkma başarısı gösterdi. Türkiye adına, halterde Naim Süleymanoğlu ve grekoromen güreşte Mehmet Âkif Pirim altın madalya kazanan isimler oldular.

1996 Yaz Olimpiyatları

1996 Yaz Olimpiyatları'na Türkiye adına 9'u kadın, toplam 54 sporcu katıldı. Halterci Naim Süleymanoğlu; bir kez daha altın madalyaya ulaşarak üst üste üç olimpiyat altın madalyası kazanan halterci unvanıyla Olimpiyatlar ve Türk spor tarihine geçti. İkisi halterde, ikisi de güreşte olmak üzere 4 altın madalyanın yanı sıra birer de gümüş ve bronz madalya elde edildi. Altın madalyalardan biri; Naim Süleymanoğlu gibi tarihe geçecek olan ve ilk kez olimpiyatlara katılan halterci Halil Mutlu'ya aitti. Türkiye; bu Olimpiyatlar sonunda madalya sıralamasında 20. basamakta yer aldı.

2000 Yaz Olimpiyatları

2000 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'nin 15'i kadın,44 ü erkek olmak üzere toplam 59 sporcusu vardı. Türkiye'yi bu oyunlarda atıcılıkta 2, atletizmde 6, boksta 9, güreşte 12, halterde 8, judoda 3, okçuukta 6, tekvandoda 2, yelkende 4, yüzmede 7 sporcu temsil etti. Güreşte hamza, halterde Halil Mutlu, judoda Hüseyin Özkan altın madalya kazanan sporcular olurlarken bronz madalya alan Hamide Bıkçın Tosun ise tekvando dalında Türkiye'ye ilk madalyayı getiren sporcu oldu. Türkiye 2000 Sidney Olimpiyatları'nı toplam 5 madalyayla 26. sırada tamamladı.

2004 Yaz Olimpiyatları

2004 Yaz Olimpiyatları Türkiye 21'i kadın toplam 66 sporcuyla katılım sağladı. Türkiye Olimpiyatlar sonucunda 3'ü altın, 3'ü gümüş, 4'ü de bronz olmak üzere toplam 10 madalya kazandı. Türkiye'ye altın kazandıran isimler, halterde Nurcan Taylan, Halil Mutlu ve Taner Sağır olurken, boksta Atagün Yalçınkaya, tekvandoda Bahri Tanrıkulu, güreşte ise Şeref Eroğlu gümüş; atletizmde Eşref Apak, güreşte Aydın Polatçı ve Mehmet Özal, halterde ise Sedat Artuç bronz madalya kazandırdı.

2008 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye adına altın madalya kazanan tek isim olan Ramazan Şahin.

2008 Yaz Olimpiyatları

2008 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye 12 branşta 19'u kadın olmak üzere 68 sporcu ile temsil edildi. 16 sporcuyla atletizm ilk sırada yer alırken, güreş 13, yüzme 11, halter 6, yelken 6, boks 5, tekvando 4, masa tenisi ve okçuluk ikişer, atıcılık, judo ve bisiklette ise birer sporcuyla Türk sporcular Pekin'de yarıştı. Türkiye tek altın madalyasını güreşte Ramazan Şahin'le kazanırken, 4 gümüş ve 3 bronz madalyayla olimpiyatları 37. sırada tamamladı.

2012 Yaz Olimpiyatları

2012 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalya kazanan Servet Tazegül ABD'li Jennings'e karşı ilk maçında.

2012 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye bir ilki başardı. İlk defa kadın basketbol ve voleybol takımları olimpiyatlara katıldı. Londra'ya 16 dalda 66'sı kadın toplam 114 sporcuyla geldi. Atletizmde 33, güreşte 13, basketbol ve voleybolda on ikişer, halterde 9, boks ve yüzmede altışar, atıcılık ve yelkende beşer, tekvando ve bisiklette üçer, judo ve masa tenisinde ikişer, okçuluk, badminton ve cimnastikte birer sporcu olimpiyatlara katıldı. Türkiye, şu ana kadar 2 altın, 2 gümüş ve 1 bronz madalya kazandı. Atletizmde Aslı Çakır Alptekin ile tekvandoda Servet Tazegül altın; atletizmde Gamze Bulut ile tekvandoda Nur Tatar gümüş; grekoromen güreşte Rıza Kayaalp bronz madalya kazandı. Mart 2013'te tespit edilen doping nedeniyle Aslı Çakır Alptekin'ın derecesi iptal edilerek altın madalyası geri alındı.

2016 Yaz Olimpiyatları

2012 Yaz Olimpiyatları'nda ülke adına altın madalya kazanan tek isim olan güreşçi Taha Akgül.

Türkiye, Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde yapılan olimpiyatlara 21 sporda 55'i erkek, 48'i kadın toplamda 103 sporcuyla katıldı.[6] 31 sporcuyla atletizm en çok sporcunun yer aldığı spor olurken, basketbol Türkiye'nin katıldığı tek takım sporu oldu. Açılış töreninde ülkenin bayrağını güreşçi Rıza Kayaalp taşıdı.[6]

Kano, tenis, kürek ve modern pentatlon sporlarında ilk kez sporcu gönderildi. Kanoda Lasma Liepa[7], teniste Çağla Büyükakçay[8], kürekte Cem Yılmaz ve Hüseyin Kandemir[9], modern pentatlonda ise İlke Özyüksel[10] Türkiye'yi temsil eden ilk sporcular oldular.

Türkiye oyunları 1 altın, 3 gümüş, 4 bronz olmak üzere toplamda 8 madalyayla kapattı. Bu sonuçla genel sıralamada ise 41. sırada yer aldı. Madalyaların 5'i güreşten gelirken diğerleri halter, atletizm ve tekvando'dan geldi. Tek altın madalyayı güreşte serbest 125 kg'da mücadele eden Taha Akgül kazandı.[6]

Kış Olimpiyatları'nda Türkiye

1924, 1928 ve 1932'deki olimpiyatlara katılmayıp, 1936 Kış Olimpiyatları'ndan beri etkinliğe katılan Türkiye; bu tarihten sonra 1952, 1972 ve 1980 yıllarındakiler olmak üzere oyunların üçüne katılmadı.[11] Türkiye ayrıca, katıldığı oyunların hiçbirinde madalya kazanamadı.[11]

Katıldığı 17 Kış olimpiyatlarından en çok sporcu gönderdiği organizasyon 11 sporcuyla katılım gösterilen 1968 Grenoble iken, en az sporcu gönderdiği organizasyon sadece 1 sporcunun gönderildiği 1994 Lilyhammer ve 1998 Nagano oldu.

1936 Kış Olimpiyatları

1924, 1928 ve 1932'deki olimpiyatlara katılmayan Türkiye, Almanya'daki Garmisch-Partenkirchen'de düzenlenen 1936 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 6 sporcu gönderdi.[12] Açılış töreninde bayrağı taşıyan Sadri Erkılıç, Türkiye'nin Kış Olimpiyatları'nda bayrağını taşıyan ilk isim oldu.

Alp disiplininde yarışan 4 sporcunun tamamı iniş bölümünü bitirdi ancak slalom bölümünde ikisi yarışmadı, ikisi diskalifiye oldu. Dolayısıyla dört sporcu da yarışmayı tamamlayamadı ve genel sıralamaya giremediler. Kayaklı koşuda 18 km dalında yarışan Mehmet Şevket Karman yarışı bitiren 72 sporcu arasında sonuncu sırada yer alsa da yarışmasını bitiren tek Türk sporcu oldu.

1948 Kış Olimpiyatları

Türkiye, İsviçre'nin Saint-Moritz şehrinde düzenlenen 1948 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 4 sporcu gönderdi.[13] Bu dört sporcuya ek olarak katılmaya hak kazanan iki sporcu ise sakatlıklarından dolayı yarışamadı.[14]

Alp disiplininde yarışan 4 sporcunun tamamı slalom dalını bitirdi, iniş dalında ise üç isim yarışmayı bitirirken bir sporcu diskalifiye oldu. Kombine dalında yarışan iki sporcu da yarışmasını tamamlayamadı. Slalom dalında 58., iniş dalında ise 87. olan Raşit Tolun, iki dalda da en iyi dereceyi alan Türk sporcu oldu.[14]

1956 Kış Olimpiyatları

1952 Kış Olimpiyatları'na sporcu göndermeyen Türkiye, İtalya'nın Cortina d'Ampezzo şehrinde düzenlenen 1956 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 4 sporcu gönderdi.[15] Açılış töreninde ülkenin bayrağını Osman Yüce taşıdı.

Alp disiplininde yarışan 4 sporcunun hepsi büyük slalom ve slalom yarışmasına katıldı, iniş dalındaki yarışmaya ise 2 sporcu katıldı. Büyük slalomda üç isim yarışmayı bitirirken bir sporcu diskalifiye oldu, slalomda dört sporcu da diskalifiye oldu. İniş dalında yarışan iki sporcudan Muzaffer Demirhan 33. olurken, Osman Yüce yarışmasını tamamlayamadı. Büyük slalomda 49. olan Muzaffer Demirhan bu dalda da en iyi dereceyi alan Türk sporcu oldu.[16]

1960 Kış Olimpiyatları

Türkiye, ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Squaw Valley bölgesinde düzenlenen 1960 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 2 sporcu gönderdi.[17] Açılış töreninde ülkenin bayrağını Zeki Şamiloğlu taşıdı.

Alp disiplininde yarışan 2 sporcudan Muzaffer Demirhan slalom, büyük slalom ve iniş dallarındaki yarışmalarının hepsinde diskalifiye olurken, Zeki Şamiloğlu bütün yarışmalarını tamamladı, slalomda 39., büyük slalomda 54., inişte ise 58. oldu.[18]

1964 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Avusturya'nın Innsbruck şehrinde düzenlenen 1964 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 5 sporcu gönderdi.[19] Açılış töreninde ülkenin bayrağını Osman Yüce taşıdı.

Alp disiplininde yarışan 5 sporcudan slalom, büyük slalom ve iniş dallarında dörder sporcu yarıştı. Slalom dalında hiçbir sporcu elemeleri geçip finale kalamazken, büyük slalom ve iniş dallarında tüm sporcular yarışmalarını tamamladı. Büyük slalom dalında en iyi dereceyi 69. olan Zeki Şamiloğlu, iniş dalındaysa en iyi dereceyi 63. olan Muzaffer Demirhan elde etti.[20]

1968 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Fransa'nın Grenoble şehrinde düzenlenen 1968 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 11 sporcu gönderdi.[21] Bu Türkiye'nin Kış olimpiyatları'na gönderdiği sporcu bakımından rekor oldu. Açılış töreninde ise ülkenin bayrağını Özer Ateşçi taşıdı.

Alp disiplininde yarışan 7 sporcudan slalom, büyük slalom ve iniş dallarında dörder sporcu yarıştı. Slalom dalında hiçbir sporcu elemeleri geçip finale kalamazken, büyük slalomda üç, iniş dalında ise iki sporcu yarışmalarını tamamladı. Büyük slalom dalında en iyi dereceyi 82. olan Ahmet Kıbıl, iniş dalındaysa en iyi dereceyi 67. olan Özer Ateşçi elde etti. Kayaklı koşuda yarışan 4 sporcu da 15 km klasikte yarıştı ve yarışmayı tamamladı. En iyi dereceyi 69. olan Şeref Çınar elde etti. Bu dört sporcu 4x10 km bayrak yarışında da takım olarak mücadele ettiler ve yarışmayı 15. sırada tamamladılar.[22]

1976 Kış Olimpiyatları

1972 Kış Olimpiyatları'na katılmayan Türkiye, Avusturya'nın Innsbruck şehrinde düzenlenen 1976 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 9 sporcuyla katıldı. Açılış töreninde ise ülkenin bayrağını Şeref Çınar taşıdı.[23]

Alp disiplininde yarışan 4 sporcudan slalom dalındaki üç sporcudan yarışmasını tamamlayabilen tek isim 37. olan Ersin Ayrıksa oldu, büyük slalomdaki dört sporcu da yarışmalarını tamamlayamazken, iniş dalındaki iki sporcu yarışmalarını tamamladı. İniş dalında en iyi dereceyi 63. olan Ahmet Kıbıl elde etti. Kayaklı koşuda yarışan sporcular 15 km klasik ve 30 km klasikteki yarışmalarını tamamladı. En iyi dereceleri 15 km klasikte 64., 30 km klasikte ise 62. olan Bahri Yılmaz elde etti. Dört sporcunun takım olarak mücadele ettiği 4x10 km bayrak yarışını ise tamamlayamadılar.[24]

1984 Kış Olimpiyatları

1980 Kış Olimpiyatları'na katılmayan Türkiye, Yugoslavya'nın Saraybosna şehrinde düzenlenen 1984 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 7 sporcuyla katıldı. Açılış töreninde ise ülkenin bayrağını Erkan Mermut taşıdı.[25]

Alp disiplininde yarışan 4 sporcu slalom ve büyük slalom dallarında yarıştı ve hepsi yarışmalarını tamamladı. En iyi dereceleri slalomda 27., büyük slalomda ise 53. olan Yakup Kadri Birinci elde etti. Kayaklı koşuda yarışan üç sporcu da 15 km klasikte yarıştı. İki sporcu yarışmasını tamamlarken, en iyi dereceyi 70. olan Nihattin Koca elde etti.[26]

1988 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Kanada'nın Calgary şehrinde düzenlenen 1988 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 8 sporcuyla katıldı. Açılış töreninde ise ülkenin bayrağını Abdullah Yılmaz taşıdı.[27]

Alp disiplininde yarışan 4 sporcudan slalomda 31. olan Yakup Kadri Birinci, büyük slalomda 53. olan Göksay Demirhan, süper-G'de ise 43. olan Resul Sare en iyi dereceleri alan isimler oldu. Kayaklı koşuda yarışan dört sporcu da 15 km klasik ve 30 km klasikteki yarışmalarını tamamladı. En iyi dereceleri 15 km klasikte 76., 30 km klasikte 78. olan Saim Koca elde etti.[28]

1992 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Fransa'nın Albertville şehrinde düzenlenen 1992 Kış Olimpiyatları'na tamamı erkek 8 sporcuyla katıldı. Açılış töreninde ise ülkenin bayrağını Mithat Yıldırım taşıdı.[29]

Alp disiplininde yarışan 4 sporcudan slalomda 45., büyük slalomda 60., süper büyük slalomda ise 77. olan Taner Üstündağ en iyi dereceleri alan isim oldu. Kayaklı koşuda en iyi dereceleri 10 km klasikte 93. olan Mithat Yıldırım, 15 km serbest takip yarışında ise 83. olan Fikret Ören elde etti.[30]

1994 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Yaz ve Kış Olimpiyatlarının aynı yıl olması uygulamasının değiştirilmesi nedeniyle önceki olimpiyattan 4 değil 2 yıl sonra yapılan ve Norveç'in Lillehammer şehrinde düzenlenen olimpiyatlara tek sporcuyla katıldı.[31] Bu Türkiye'nin tek sporcuyla katıldığı ilk Kış olimpiyatlarıydı. Ülkeyi temsil eden tek sporcu olan kayaklı koşucu Mithat Yıldırım, 10 km klasik dalında yarıştı ve yarışmayı 87. sırada tamamladı.[32]

1998 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Japonya'nın Nagano şehrinde yapılan olimpiyatlara bir önceki 1994 Kış Olimpiyatları'nda olduğu gibi tek sporcuyla katıldı.[33] Ülkeyi temsil eden tek sporcu olan alp disiplinci Arif Alaftargil, slalom dalında yarıştı ve yarışmayı 29. sırada tamamladı.[34]

2002 Kış Olimpiyatları

Türkiye, ABD'nin Salt Lake City şehrinde yapılan olimpiyatlara 1'i kadın, 2'si erkek toplam 3 sporcuyla katıldı. Kelime Çetinkaya, Türkiye'yi Kış Olimpiyatları'nda temsil eden ilk kadın sporcu oldu.[35] Açılış töreninde bayrağı taşıyan isim olan Atakan Araftargil[36], alp disiplininde slalom dalında yarıştı ve 32. oldu. Kayaklı koşuda Kelime Çetinkaya sprint dalında elemeleri geçemedi ve 56.oldu, 2x5 km takip dalında ise 5 km klasikte 67. sırada yer aldı ve 5 km serbestte yarışma hakkı elde edemedi. Sabahattin Oğlago ise sprint dalında elemeleri geçemedi ve 60. oldu, 30 km serbest dalında ise yarışmayı tamamlayamadı.[37]

2006 Kış Olimpiyatları

Türkiye'yi Artistik Buz Pateni sporunda temsil eden ilk sporcu Tuğba Karademir.

Türkiye, İtalya'nın Torino şehrinde yapılan olimpiyatlara 3 kadın, 3 erkek toplam 6 sporcuyla katıldı. Bu olimpiyatlarda ilk kez alp disiplini ve kayaklı koşu dışındaki bir spor dalından sporcu yer aldı. Açılış töreninde ülkesinin bayrağını da taşıyan Tuğba Karademir, Türkiye'yi artistik buz pateninde temsil eden ilk sporcu olurken[38][39], kısa programda ilk 24'e girerek serbest programda yarışmaya hak kazandı ve yarışmayı 21. sırada tamamladı.[40]

Alp disiplininde Hamit Şare slalom dalında 40. oldu, alp disiplininde yarışan ilk Türk kadın sporcu olan Duygu Ulusoy ise büyük slalomda 37.oldu. Kayaklı koşuda 9 dalda yarışan 3 sporcudan en başarılı dereceyi erkekler takım sprint dalında birlikte yarışıp 22. olan Sabahattin Oğlago ile Muhammet Kızılarslan ikilisi elde etti.[40][41]

2010 Kış Olimpiyatları

2010 Kış Olimpiyatları açılış töreninde Türkiye kafilesi.

Türkiye, Kanada'nın Vancouver şehrinde yapılan olimpiyatlara 3 kadın, 2 erkek toplam 5 sporcuyla katıldı. Türkiye'yi temsil eden kadın sporcu sayısının erkek sporcu sayısından ilk kez daha fazla olduğu bu olimpiyatlarda açılış töreninde bayrağı üçüncü kez olimpiyatlarda yer alan Kelime Çetinkaya taşıdı.[42]

2 sporcuyla 4 dalda yarışılan alp disiplininde sadece Tuğba Daşdemir büyük slalom dalındaki yarışmasını tamamladı ve 56. oldu. 2 sporcuyla 4 dalda yarışılan kayaklı koşuda en başarılı dereceyi sprint dalında 53. olan Kelime Çetinkaya elde etti. Artistik buz pateninde yarışan tek sporcu olan Tuğba Karademir ise yarışmasını 24. sırada tamamladı.[43]

2014 Kış Olimpiyatları

Türkiye'yi Buzda dans dalında temsil eden ilk sporcular Alper Uçar ve Alisa Agafonova ikilisi.

Türkiye, Rusya'nın Soçi şehrinde yapılan olimpiyatlara 3 kadın, 3 erkek toplam 6 sporcuyla katıldı. Türkiye, artistik buz pateninin buz dansı dalında ilk kez sporcu gönderdi. Alisa Agofonova ve Alper Uçar ikilisi bu dalda Türkiye'yi temsil eden ilk sporcular oldu.[44] Açılış töreninde de bayrağı Alper Uçar taşıdı.[45]

2 sporcuyla 4 dalda yarışılan alp disiplininde en iyi dereceyi slalom dalında 41. olan Tuğba Kocaağa, 2 sporcuyla 5 dalda yarışılan kayaklı koşuda ise en başarılı dereceyi 10 km klasik dalında 56. olan Kelime Çetinkaya elde etti. Artistik buz pateninin buz dansı dalında yarışan Alisa Agofonova ve Alper Uçar ikilisi kısa programda 22. sırada yer aldılar ve serbest programda yarışmaya hak kazanamadılar.[46]

2018 Kış Olimpiyatları

Türkiye, Güney Kore'nin Pyeongchang şehrinde yapılan olimpiyatlara 3 kadın, 5 erkek toplam 8 sporcuyla katıldı. Türkiye kayakla atlama sporunda ilk kez sporcu gönderdi.[47] Bu sporda Türkiye'yi temsil eden ilk sporcu olan Fatih Arda İpcioğlu açılış töreninde de bayrağı taşıdı.[48]

2 sporcuyla 4 dalda yarışılan alp disiplininde en iyi dereceyi büyük slalom dalında 57. olan Özlem Çarıkçıoğlu, 3 sporcuyla 4 dalda yarışılan kayaklı koşuda ise en başarılı dereceyi 10 km serbest dalında 86. olan Ayşenur Duman elde etti. Artistik buz pateninin buz dansı dalında yarışan Alisa Agofonova ve Alper Uçar ikilisi kısa programda 20. sırada yer aldılar ve serbest programda yarışmaya hak kazandılar, serbest programda 19. sırada yer aldılar. Kayakla atlamada 2 dalda yarışan Fatih Arda İpcioğlu ise elemeleri geçmeyi başaramadı.[49]

Genel madalya durumu

Bugüne kadar Türkiye adına 75 sporcu, 39 altın, 24 gümüş, 28 bronz olmak üzere toplam 91 olimpiyat madalyası kazanmıştır.

Yaz Olimpiyatları Olimpiyat Sporcu sayısı Altın Gümüş Bronz Toplam Sıra Osmanlı İmparatorluğu 1908 Londra 1 0 0 0 0 – 1912 Stockholm 2 0 0 0 0 – 1920 Antwerp I. Dünya Savaşı nedeniyle davet edilmedi. Türkiye 1924 Paris 22 0 0 0 0 – 1928 Amsterdam 31 0 0 0 0 – 1932 Los Angeles Katılmadı 1936 Berlin 48 1 0 1 2 19 1948 Londra 58 6 4 2 12 7 1952 Helsinki 51 2 0 1 3 16 1956 Melbourne 19 3 2 2 7 12 1960 Roma 49 7 2 0 9 6 1964 Tokyo 23 2 3 1 6 16 1968 Meksiko 29 2 0 0 2 21 1972 Münih 43 0 1 0 1 33 1976 Montreal 27 0 0 0 0 – 1980 Moskova Katılmadı 1984 Los Angeles 46 0 0 3 3 40 1988 Seul 41 1 1 0 2 27 1992 Barselona 47 2 2 2 6 23 1996 Atlanta 53 4 1 1 6 19 2000 Sidney 57 3 0 2 5 26 2004 Atina 65 3 3 5 11 22 2008 Pekin 67 1 1 3 5 42 2012 Londra 114 1 1 1 3 46 2016 Rio de Janeiro 103 1 3 4 8 41 2020 Tokyo Gelecekteki etkinlik 2024 Paris Gelecekteki etkinlik 2028 Los Angeles Gelecekteki etkinlik Toplam 39 24 28 91 –

Kış Olimpiyatları Olimpiyat Sporcu sayısı Altın Gümüş Bronz Toplam Sıra 1936 Garmisch-Partenkirchen 6 0 0 0 0 – 1948 St. Moritz 4 0 0 0 0 – 1952 Oslo Katılmadı 1956 Cortina d'Ampezzo 4 0 0 0 0 – 1960 Squaw Valley 2 0 0 0 0 – 1964 Innsbruck 5 0 0 0 0 – 1968 Grenoble 11 0 0 0 0 – 1972 Sapporo Katılmadı 1976 Innsbruck 9 0 0 0 0 – 1980 Lake Placid Katılmadı 1984 Saraybosna 7 0 0 0 0 – 1988 Calgary 8 0 0 0 0 – 1992 Albertville 8 0 0 0 0 – 1994 Lillehammer 1 0 0 0 0 – 1998 Nagano 1 0 0 0 0 – 2002 Salt Lake City 3 0 0 0 0 – 2006 Torino 6 0 0 0 0 – 2010 Vancouver 5 0 0 0 0 – 2014 Soçi 6 0 0 0 0 – 2018 Pyeongchang 8 0 0 0 0 – 2022 Pekin Gelecekteki etkinlik Toplam 0 0 0 0 –

Branşlara göre madalya dağılımı Spor Altın Gümüş Bronz Toplam Güreş 29 18 16 63 Halter 8 1 2 11 Tekvando 1 3 3 7 Judo 1 0 1 2 Atletizm 0 0 3 3 Boks 0 2 3 5 Toplam 39 24 28 91 Kaynakça "1906 Athina Summer Games". Sports Reference. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "LONDRA 1908 IV. YAZ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020. "Vahram Papazyan". Türk ansiklopedisi. Cilt 25. Milli Eǧitim Basımevi. 1946. s. 417. 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013. Bunlardan Vahram Papazyan, Stokholm sefirimizin eşi tarafından kırmızı atlet fanilesinin üzerine dikilen beyaz Ay – yıldız altında yarışan ilk atletimiz oldu. Türkiye'nin ilk defa bir O. O.'nda devletçe gönderilen resmî bir sporcu kafilesiyle temsili "Olimpiyat Stadyumlarında İlk Türk Bayrakları". T.C. Genclik ve Spor Bakanligi (Republic of Turkey Youth and Sport Ministry). 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti artık kurulmuştu ve bu iki sporcu bu derneğin verdiği belgelerle resmen bir Olimpiyat Oyunları'na ilk kez katılıyorlardı. Bu sporcularımız Vahram Papazyan ve Mırgırdıç Mıgıryan Efendiler idi. "Turkey at the 1912 Stockholm Summer Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020. "RİO 2016 XXXI. YAZ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Kano tarihimizde bir ilk!". T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı. 24 Ağustos 2015. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Tenis tarihimizde ilk olimpiyat heyecanı". TRT Spor. 16 Temmuz 2016. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Olimpik Ekibimiz Hüseyin KANDEMİR ve Cem YILMAZ". Türkiye Kürek Federasyonu. 14 Nisan 2017. 30 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "İlke Özyüksel, olimpiyat hikayesini anlattı". Eurosport. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey". Sports Reference. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. "GARMISH-PARTENKIRCHEN 1936 IV. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "St. MORITZ 1948 V. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "1948 Saint Moritz Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "CORTINA D'AMPEZZO 1956 VII. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 6 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "1956 Cortina d'Ampezzo Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "SQUAW VALLEY 1960 VIII. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "Turkey Alpine Skiing at the 1960 Squaw Valley Winter Games". Sports Reference. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. "INNSBRUCK 1964 IX. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. "Turkey at the 1964 Innsbruck Winter Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. "GRENOBLE 1968 X. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey at the 1968 Grenoble Winter Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "INNSBRUCK 1976 XII. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey at the 1976 Grenoble Winter Games". Sports Reference. 16 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "SARAYBOSNA 1984 XIV. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey at the 1984 Grenoble Winter Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "CALGARY 1988 XV. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey at the 1988 Sarajevo Winter Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "ALBERTVILLE 1992 XVI. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Turkey at the 1992 Albertville Winter Games". Sports Reference. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. "Mithat Yıldırım Bio, Stats, and Results". Sports Reference. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. "Cross Country Skiing at the 1994 Lillehammer Winter Games: Men's 10 kilometres". Sports Reference. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. "NAGANO 1998 XVIII. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. "Alpine Skiing at the 1998 Nagano Winter Games: Men's Slalom". Sports Reference. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2018. "SALT LAKE CITY 2002 XIX. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. Aydın, Mert (10 Şubat 2002). "En güzel beyaz". Sabah.com.tr. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. "2002 Salt Lake Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "'Buzların prensesi' Karademir, Kanada'da antrenör". BBC Türkçe. 24 Şubat 2014. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "TORINO 2006 XX. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "2006 Torino Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "Cross Country Skiing at the 2006 Torino Winter Games:Men's Team Sprint". sports-reference.com. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "Kış kapıya dayandı!". Milliyet.com.tr. 12 Şubat 2010. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. "2010 Vancouver Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "Türkiye'yi buz dansında ilk kez temsil edecekler". Anadolu Ajansı. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "SOCHI 2014 XXII. KIŞ OLİMPİYAT OYUNLARI". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. "2014 Soçi Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "Kayakla Atlama". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "PyeongChang Kış Olimpiyatları'nda muhteşem açılış". Anadolu Ajansı. 9 Şubat 2018. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. "2018 Pyeongchang Kış Olimpiyat Oyunları Sporcularımız". Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.