Naim Süleymanoğlu

Naim Süleymanoğlu (Bulgaristan'da değiştirilen adı: Naum Şalamanov; 23 Ocak 1967, Kırcaali - 18 Kasım 2017, İstanbul), Bulgaristan Türkü halterci. Birçok otoriteye göre tüm zamanların en iyi haltercisi olarak kabul edilir.[1][2] Yapıca ufak tefek ancak çok güçlü olması nedeniyle Cep Herkülü olarak anılır. Allah rahmet eylesin

Naim Süleymanoğlu
Naim Süleymanoğlu
Kişisel bilgileri
Takma ad(ları)	Cep Herkülü
Milliyeti	Türk
Doğumu	23 Ocak 1967 Kırcaali, Bulgaristan HC
Ölümü	18 Kasım 2017 (50 yaşında) Ataşehir, İstanbul, Türkiye
Boy	1,47 m (4 ft 10 in)
Spor
Ülke	Bulgaristan (1983-1986) Türkiye (1986-2017)
Spor	Olimpik halter
Yarışma(lar)	Olimpiyat Oyunları Dünya Halter Şampiyonası Avrupa Halter Şampiyonası
Profesyonel olduğu yıl	1983-2000
Başarıları ve şampiyonlukları
En iyi dereceleri	Koparma: 152.5 kg (1988, GDR) Silkme: 190,0 kg (1988, GDR) Toplam: 342.5 (1988, GDR)
Madalyalar Ülke Türkiye Erkekler Halter Olimpiyat Oyunları Altın 1988 Seul 60 kg Altın 1992 Barselona 60 kg Altın 1996 Atlanta 64 kg Erkekler Halter Dünya Halter Şampiyonası Altın 1989 Atina 60 kg Altın 1991 Donaueschingen 60 kg Altın 1993 Melbourne 64 kg Altın 1994 İstanbul 64 kg Altın 1995 Guangzhou 64 kg Erkekler Halter Avrupa Halter Şampiyonası Altın 1988 Cardiff 64 kg Altın 1995 Varşova 64 kg Bronz 2000 Sofya 64 kg Ülke Bulgaristan Erkekler Halter Dünya Halter Şampiyonası Gümüş 1983 Moscow 56 kg Altın 1985 Södertälje 60 kg Altın 1986 Sofya 60 kg Dünya Gençler Halter Şampiyonası Altın 1982 Sao Paulo 52 kg Avrupa Halter Şampiyonası Altın 1984 Vitoria 56 kg Altın 1985 Katowice 60 kg Altın 1986 Karl-Marx-Stadt 60 kg Gümüş 1983 Moscow 56 kg

Halter kariyeri

Haltere 1977'de, dokuz yaşındayken başladı. On beş yaşındayken Brezilya'da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Böylece halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını aldı. Kariyeri boyunca üç Olimpiyat Altın madalyası, yedi Dünya Şampiyonluğu ve altı Avrupa Şampiyonluğu vardır. Tam 46 kere dünya rekoru kırmıştır. 1984 yılında (16 yaşındayken), silkme kategorisinde vücut ağırlığının üç katını kaldıran ikinci halterci olarak tarihe geçti.[3]

1983-1986 arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 olmak üzere tam altmış üç rekor kırarken, yine bu dönemde dünya ve Avrupa şampiyonalarında 52, 56 ve 60 kilolarda şampiyonluklar yaşadı. 1984, 1985 ve 1986'da dünyada yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na Bulgaristan'ın da Sovyet'lerle boykota katılması nedeniyle katılamadı. Bu dönemde Bulgar Hükûmetinin Soya dönüş operasyonu kapsamında Türk isimlerini yasaklaması nedeniyle adı Naum Şalamanov olarak değiştirildi.

Bulgaristan'daki bu baskılardan kurtulmak ve Türkiye adına müsabakalara katılmak için 1986'da Melbourne'de düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda Türkiye büyükelçiliğine sığınarak Türkiye'ye iltica etti. Türkiye'ye ilticasında ve getirilmesinde bizzat Turgut Özal devreye girdi.

Naim Süleymanoğlu çok ağır sporları sebebiyle 18 Kasım 2017 günü tedavi gördüğü hastanede kalp krizinden ölmüştür.[4]

1988 Seul

1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türk hükûmetince Bulgaristan'a 1 milyon 250 bin dolar ödenerek gerekli izin alındı. Bu olimpiyatlarda Süleymanoğlu 60 kg koparmada sırasıyla 145, 150,5 ve 152,5 kg; silkmede 175, 188,5 ve 190 kg; toplamda da 320 kg, 339 kg ve 342,5 kg kaldırdı ve altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak muhteşem bir zafer elde etti ve böylece Türkiye'ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu. Silkmede kaldırdığı kendi ağırlığının üç katından 10 kilogram fazla olan 190 kg ile ve bunu başaran dünyadaki tek kişi olarak tarihe adını yazdırdı. Dünya üzerinde bu başarıyı tekrarlayan başka bir halterci hâlen çıkmamıştır.

1992 Barselona

1992 Barselona Olimpiyatları'nda rakiplerine karşı ezici bir üstünlük sağladı ve altın madalyayı çok rahat kazandı. Aynı yıl Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi.

1996 Atlanta

1996 Atlanta Olimpiyatları'nda 64 kiloda 4 dünya rekoru kırarak 3. kez olimpiyatlarda madalya kazanarak tarihe geçti.

2000 Sidney

2000 Sidney Olimpiyatları'nda artık 33 yaşında olması ve sakatlığı nedeniyle 3 kaldırışta sıfır çekerek başarı gösteremedi.

1993 Melbourne

1993 Dünya Şampiyonası'nda 3 altın madalya kazanırken 2 kez de dünya rekoru kırdı.

1994 İstanbul

İstanbul'da yapılan Dünya Halter Şampiyonası'nda ilk kez Türk Seyircisi önüne çıktı. Sakat olmasına rağmen 3 dünya rekoru kırarak üç altın madalya kazandı.

1995 Avrupa halter şampiyonasında yine sakat olmasına rağmen 1 altın, 2 gümüş kazanarak Türkiye’nin takım halinde birinci olmasında önemli katkı sağladı.

1995 Guangzhou

Çin'de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve 3 altın madalya kazandı.

1988 Cardiff

1988'de Avrupa Halter Şampiyonası'na Türkiye adına katıldı ve üç altın madalya kazandı.

1994 Varşova

1994'te Bulgaristan'da yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.

Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu'nun Aralık 2000'de Atina'da toplanan kongresinde asbaşkanlığa seçildi.

Madalyalar

Yıl	Yer	Ağırlık	Koparma (kg)				Silkme (kg)				Toplam	Sıra
			1	2	3	Sıra	1	2	3	Sıra
Olimpiyat Oyunlar
1988	Seul, Güney Kore	60 kg	145	150,5	152,5	1	175,0	188,5	190	1	342,5
1992	Barselona, İspanya	60 kg	142,5	153	153	1	170	177,5	-	1	320
1996	Atlanta, Amerika Birleşik Devletleri	64 kg	145	147,5	147,5	1	180	185	187,5	2	335
2000	Sidney, Avustralya	62 kg	145	145	145	-	-	-	-	-	-	-
Dünya Şampiyonası
1983	Moskova, Sovyetler Birliği	56 kg	130				160				290
1985	Sodertalje, İsveç	60 kg	142,5				180				322,5
1986	Sofya, Bulgaristan	60 kg	147,5				187,5				335
1989	Atina, Yunanistan	60 kg	140	145	-		172,5	172,5	192,5		317,5
1991	Donaueschingen, Almanya	60 kg	135	137,5	140		165	172,5	180		310
1993	Melbourne, Avustralya	64 kg	140	145	-		175	177,5	-		322,5
1994	İstanbul, Türkiye	64 kg	142,5	145	147,5		175	181	182,5		330
1995	Guangzhou, Çin	64 kg	145	145	147,5		180	185	-		327,5
Avrupa Şampiyonası
1994	Sokolov, Çek Cumhuriyeti	64 kg	145				180				325
1995	Varşova, Polonya	64 kg	142,5				182,5				325
2000	Sofya, Bulgaristan	62 kg	140	142,5	142,5		170	175	181	4	310

Başarıları

• İlk dünya rekorunu kırdığında sadece on beş yaşındaydı.
• 1984, 1985 ve 1986 yıllarında dünyada yılın haltercisi seçildi.
• 1988 Seul, 1992 Barcelona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları olmak üzere üç kez olimpiyat şampiyonu oldu.
• Yedi kez dünya şampiyonu oldu, kırk altı dünya rekoru kırdı.
• Kendi kilosunun üç katından 10 kilo fazlasını kaldıran tek sporcu olarak tarihe geçti.
• Spor otoritelerine göre tüm zamanların en iyi haltercisi seçildi.
• 1988 yılında Time dergisine kapak oldu.
• 1988 Seul Olimpiyatları'nda 60  kg'da, silkmede 190 kg kaldırarak dünya rekoru kırdı.
• 1988 yılında Seul Olimpiyatları'nda altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak büyük bir zafer kazanmıştır.
• Türkiye'ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalyasını kazandıran sporcudur.
• 1992 yılında Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi.

Siyasi kariyeri

Naim Süleymanoğlu; 2004 yerel seçimlerinde MHP'den Büyükçekmece'nin Kıraç Belediyesi Başkanı adayı, 2007 genel seçimlerinde yine MHP'den İstanbul milletvekili adayı olmuştur ancak ikisinde de seçilememiştir.

Özel yaşamı

23 Ocak 1967'de Bulgaristan'da dünyaya gelen Naim Süleymanoğlu, haltere 1977'de başladı. 15 yaşında iken Brezilya'da düzenlenen dünya gençler halter şampiyonasında 52 kiloda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Böylece halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını aldı.

1983 yılında Viyana'da yapılan turnuvada, 56 kiloda dünya rekorlarını sırası ile koparmada 130.5, silkmede 165 ve toplamda da 295 kilo olarak kırdı. Daha sonra bu rekorlarını yine kendisi kırdı. 1986 yılında dünya şampiyonasında 60 kilo kategorisinden katıldı ve toplamdaki rekorunu 335 kiloya çıkararak dünya şampiyonu oldu. 1988 Seul Olimpiyatları'nda ise yine 60 kilo kategorisinde muhteşem rekorlar kırdı (toplam 342,5 kg). Naim Süleymanoğlu'nun Seul'daki muhteşem başarısı ile Türkiye'ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu.

1984, 1985 ve 1986'da dünyada, yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na, Bulgaristan'ın da Sovyetler Birliği'nin yanında boykota katılması nedeniyle katılamayan Süleymanoğlu, ülkesindeki baskılardan kurtulmak için, 1986 senesinde, Melbourne, Avustralya'da düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda bir süre ortadan kaybolan ve daha sonra 11 Aralık'ta ortaya çıktığında, Türk büyükelçiliğine sığınarak Türkiye'de yaşama ve Türk Milli Takımı adına karşılaşmalara çıkma talebinde bulunan sporcu, talebinin kabul edilmesinin ardından, Naim Süleymanoğlu adını aldı.

1992 Barcelona Olimpiyatları'nda, rakiplerine karşı ezici üstünlük sağlayarak yurda altın madalyayla dönen Naim Süleymanoğlu, yine o sene Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından "Dünyanın En İyi Sporcusu" seçildi. 1993 Dünya Şampiyonasında üç altın madalya kazanmasının yanı sıra, iki de dünya rekoru kıran halterci, 1994'te Bulgaristan'da yapılan, Avrupa Halter Şampiyonası'nda da sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.

Çin'de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve üç altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu'nun Aralık 2000'de Atina'da toplanan kongresinde asbaşkanlığa seçildi.

Ölümü

Naim Süleymanoğlu'nun Edirnekapı Şehitliği'nde bulunan kabri

Siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden dolayı tedavi gören Süleymanoğlu'na 6 Ekim 2017'de ameliyatla karaciğer nakli yapıldı.[5] Nakil sonrası beyin kanamasına bağlı ödem nedeniyle beyin ameliyatına alınan Süleymanoğlu'nun hayati tehlikesinin devam ettiği açıklandı.[5] O günden itibaren yoğun bakım ünitesinde tedavi gören Naim Süleymanoğlu 18 Kasım 2017 tarihinde ölmüş, cenazesi 19 Kasım 2017 Pazar günü Fatih Camii'nden kaldırılarak Edirnekapı Şehitliği'nde defnedilmiştir.

4 Temmuz 2018'de, Süleymanoğlu'nun mezarı açıldı ve DNA testi yapılabilmesi için örnek alındı.[6]

Anısına

25 Ekim 2019 tarihinde gösterime giren Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu sinema filminde hayatı anlatıldı. Filmde Naim Süleymanoğlu'nu Hayat Van Eck canlandırdı.[7][8][9] Gösterime girdikten on ay sonra internet film portalı Netflix'te de yayımlandı.

Kaynakça

1. ntvspor.net. "Naim Süleymanoğlu'ndan sporculara tavsiye". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
2. sabah.com.tr. "Benim gibi şampiyonu ayaklar altına alıyorlar kırılırım elbette..." 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
3. "OLYMPIC MEDALLISTS". 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2009.
4. "Naim Süleymanoğlu hayatını kaybetti". Milliyet. 18 Kasım 2017. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017.
5. "Naim Süleymanoğlu beyin ameliyatına alındı: Hayati tehlikesi devam ediyor". Cumhuriyet. 11 Kasım 2017. 12 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.
6. "Naim Süleymanoğlu'nun mezarı DNA testi için açıldı". NTV. 4 Temmuz 2018. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
7. "Naim: Cep Herkülü". Box Office Türkiye. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
8. "Cep Herkülü: Naim'in yönetmeni Özer Feyzioğlu: Kendini feda etme öyküsünü anlatıyoruz". 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
9. "Cep Herkülü Naim Süleymanoğlu'nun hayatı film oluyor!". 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.

Dış bağlantılar

• Türkiye Halter Federasyonu Resmi Sitesi - Naim SÜLEYMANOĞLU Profili27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Profile IWRP28 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.