Oyuncak ördek olayı

Oyuncak ördek olayı, özel bir şirket tarafından Hong Kong'dan sipariş edilen plastik oyuncak ördek benzeri banyo oyuncaklarını içeren bir konteynerin Büyük Okyanusa düşmesi sonucu meydana gelen olaydır. Konteynerdeki 28 bin oyuncak okyanus akıntılarını gösterecek şekilde dağılmış ve bilimsel bir araştırma için önemli bir fırsat sunmuştur. Okyanus bilimcisi Curtis Ebbesmeyer, 1992 yılında yaşanan olaydan sonra okyanusa saçılan oyuncakları izleyerek önemli bilimsel çıkarımlarda bulunmuştur.

1992 yılında meydana gelen kaza sonucunda oyuncak ördeklerin yıllara göre takip ettikleri güzergâh
Curtis Ebbesmeyer plastik oyuncaklarla
Okyanuslardaki ana akıntılar

Kaza

The First Years adlı şirket adına Çin'de üretildikten sonra Hong Kong limanından ABD'nin Washington eyaletindeki Tacoma şehrine gitmek üzere konteyner gemisine yüklenir. 10 Ocak 1992 tarihinde Büyük Okyanus'un kuzey bölgesinde fırtınaya yakalanan gemiden bazı konteynerler kayarak denize düşer. Denize düşen 12 adet 40 feet yük konteynerlerinden birisinde de 28.800 plastik oyuncak bulunmaktadır. Plastik oyuncaklar çoğunlukla oyuncak ördek, kurbağa, kaplumbağa gibi deniz hayvanlarıdır. Kaza sırasında konteyner çarpma sonucu açılınca plastik oyuncaklar okyanusa saçılacaktır. Oyuncaklar çeşitli ambalajlarla sarılmış olsa da yapılan deneyler bu ambalajların belirli bir sürede deforme olduğunu göstermiştir. Üzerlerinde hiçbir delik olmadığı için batma riski bulunmayan oyuncaklar okyanus boyunca sürüklenmeye başlamıştır.

Deney

Olaydan haberdar olan Seattle eyaletinden okyanus bilimcileri Curtis Ebbesmeyer ve James Ingraham okyanus yüzeyi akıntıları ile ilgili bilimsel araştırmaları kapsamında konuyla ilgilenmeye başlarlar. Bir anda on binlerce nesnenin okyanus yüzeyine dağılması bilim adamları için bulunmaz fırsat niteliğindedir.[1][2]

Kazadan yaklaşık on ay sonra oyuncaklardan bazıları Alaska kıyılarına ulaşmaya başlar. İlk keşif 16 Kasım 1992 tarihinde Sitka, Alaska sahillerinde bulunan yaklaşık on adet oyuncak olur. Kaza yerinden 3200 km uzaktaki bu sahilin çevresinde araştırma başlatan Ebbesmeyer ve Ingraham 850 km sahil şeridini kontrol ederler. Süren çalışmalar sonucu 1993 yılı Ağustos ayına kadar Alaska sahillerinde toplam 400 oyuncak bulunur.[3] Oyuncakların bulundukları yerler Ingraham’ın OSCUR[4] bilgisayarlı simülasyon sistemine girilir.

Okyanus bilimciler geliştirdikleri modelleme sayesinde oyuncakların nerelere doğru sürükleneceği tahmin edilebilmiştir. Buna göre bir kısmı batıya doğru Japonya'ya doğru ilerlerken bir kısmının da kuzey yönüne ilerleyerek Bering Boğazı dolaylarında buzulların arasında sıkışacağı öngörülmüştür. Kuzey kutup bölgesinden yavaşça geçeceği ve buzulların erimesiyle beraber Atlantik Okyanusu'nun kuzey kısımlarına ancak beş altı yılda geçecekleri öngörülmüştür. Bu öngörüden hareketle Kanada ve İzlanda bölgelerinde plastik ördek oyuncakları bulanlara ödül vadedilmiştir. 2004 yılında bulunan çok sayıda oyuncak bu teoriyi doğrulamıştır.[5] 2007 yılında İngiltere sahillerinde bulunan plastik oyuncaklar yanlışlıkla bu olayla ilişkilendirilmiştir.[6]

Kültürel etkileri

Olayla ilgili çok sayıda eser ve çocuk kitabı yazılmıştır. Ayrıca okyanusta gezdikten sonra bulunan asıl oyuncak ördekler günümüzde koleksiyoncular tarafından aranan nesneler olmuştur. Olay SEAT tarafından bir reklam kampanyasında da kullanılmıştır.[7][8]

Kaynakça
  1. Bilimadamlarının normal şartlarda gerçekleştirdiği benzer deneylerde yaklaşık 500-1000 numune okyanusa bırakılmakta ve genelde %2 oranında geri dönüş olmaktadır
  2. Aynı bilimadamları 1990 yılında benzer bir şekilde okyanusa saçılmış 61 bin Nike ayakkabısını da takip etmekteydiler
  3. %1.4’lik bir bulunma oranına karşılık gelir
  4. Ocean Surface Currents Simulation (Okyanus Yüzey Akıntıları Simülasyonu)
  5. 12 Temmuz 2003 tarihli 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi (İngilizce) 29 Haziran 2011 tarihinde erişilmiştir
  6. Yanlış bilgi içeren 14 Temmuz 2007 tarihli 5 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Sun haberi (İngilizce) 29 Haziran 2011 tarihinde erişilmiştir
  7. İlgili reklam afişi 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 29 Haziran 2011 tarihinde erişilmiştir
  8. İlgili reklam filmi 7 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 29 Haziran 2011 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.