Samantha Smith

Samantha Reed Smith (29 Haziran 1972, Houlton - 25 Ağustos 1985, Auburn), Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkilerinin gelişmesinde rol oynayan Amerikalı öğrenci, barış aktivisti, iyi niyet elçisi ve oyuncudur. İki ülke arasındaki Soğuk Savaş devam ederken Kasım 1982'de yeni göreve başlayan Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Yuriy Andropov'a mektup gönderdi. Andropov'un mektuba yanıt vererek kendisini Sovyetler Birliği'ne davet etmesi sonucu ailesiyle birlikte 7-22 Temmuz 1983 tarihleri arasında ülkeyi ziyaret etti. Yolculuğu kapsamında Moskova'yı, Leningrad'ı ve Gurzuf'daki Artek Pioner kampını gezdi.

Samantha Smith
Samantha Smith, Artek'teki Pioner kampında, 1983
Doğum	Samantha Reed Smith 29 Haziran 1972 Houlton, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm	25 Ağustos 1985 (13 yaşında) Auburn, Amerika Birleşik Devletleri, Auburn/Lewiston Belediye Havaalanı
Ölüm sebebi	Uçak kazası
Defin yeri	Estabrook Mezarlığı, Aroostook County 45°54′27.8″K 67°42′49.0″D
Diğer isim(ler)i	• Amerika'nın En Genç Büyükelçisi  • En Küçük Diplomat (Amerika Birleşik Devletleri)  • İyi Niyet Elçisi (Sovyetler Birliği)
Vatandaşlık	Amerika Birleşik Devletleri
Meslek	Öğrenci, barış aktivisti, oyuncu
Etkin yıllar	1982-1985
Tanınma nedeni	Yuriy Andropov'a gönderdiği mektup ve Soğuk Savaş dönemindeki barış aktivistliği ve iyi niyet elçiliği
Ebeveyn(ler)	Arthur Smith, Jane Goshorn

Smith; her iki ülkede iyi niyet elçisi olarak tanındı. "Amerika'nın En Genç Büyükelçisi" sıfatıyla ve daha sonra gittiği Japonya'da barış çalışmaları yapan bir aktivist olma yönüyle medyanın ilgisiyle karşılaştı. Sovyetler Birliği ziyareti sırasında şahit olduklarını Journey to the Soviet Union adlı kitabında anlattı. Daha sonraki süreçte Lime Street dizisinde rol almaya başladı. 25 Ağustos 1985 günü Bar Harbor Havayolları'nın 1808 sefer sayılı uçuşunda meydana gelen kaza sonucu 13 yaşında hayatını kaybetti. Ölümünden sonra anısı pek çok alanda onurlandırıldı.

Yaşamı

İlk yılları

Samantha Smith 29 Haziran 1972'de, Houlton'da, Arthur Smith ve Jane Goshorn'ın kızı olarak dünyaya geldi.[1] Beş yaşındayken hükümdarlığına olan hayranlığını ifade etmek için II. Elizabeth'e mektup yazdı.[2] Okulda softbol oynadı.[3] 1980 ilkbaharında ikinci sınıfı bitirdiğinde Manchester'e yerleşti. Annesi Maine İnsan Hizmetleri Departmanında sosyal hizmet alanında çalışıyordu. Babası ise önce Houlton'daki Ricker Koleji'nde öğretim görevlisi olarak görev yaptı, ardından Augusta Maine Üniversitesi'nde edebiyat öğretmeni ve yazar olarak çalıştı.[4][5]

Andropov'a mektup gönderme

Kasım 1982'de Yuriy Andropov'un Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri seçilmesiyle birlikte Batı dünyasında nükleer savaş korkusu oluştu. Bu savaş olasılığı Smith'in Andropov'a mektup yazmasındaki temel etken oldu.

Mektup yazmaya neden olan dönemsel tarihsel gelişmeler

Leonid Brejnev'in ölümünden sonra Yuriy Andropov 12 Kasım 1982'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri görevine seçildi. Yeni görevine gelmesiyle birlikte Batı dünyasının ana akım gazete ve dergilerinde Andropov'un fotoğrafları ve onunla ilgili makaleler geniş bir şekilde yer aldı. Yapılan bu değerlendirmelerin çoğunda olumsuz görüşler hakimdi ve Andropov'un Sovyet lideri olarak göreve gelmesinin Batı dünyasının istikrarı için tehdit oluşturduğu yorumları yapıldı. Bu görüşlerde Andropov'un bastırılan 1956 Macaristan ayaklanması sırasında Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin Sovyet büyükelçisi olduğu, 1967-1982 arası KGB Başkanı görevi yürüttüğü, Prag Baharı'nın bastırılması amacıyla gerçekleşen Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesinde büyük rolü olduğu ve Andrey Saharov, Aleksandr Soljenitsin gibi muhaliflere karşı mücadele içinde olması özellikle vurgulandı.[6][7] Aynı dönemde Sovyetlerin ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kontrolündeki yapay uydulardan ateşlenebilecek silahların geliştirilmesi çabaları nedeniyle uluslararası bir gerginlik mevcuttu. İki hükûmet de bu teknolojileri geliştirmek için kapsamlı araştırma ve geliştirme programlarına sahipti; ancak her iki ülke de projelerin iptal edilmesi için giderek artan bir baskı altındaydı. Bu dönemde nükleer savaşa karşı pek çok kampanya düzenlendi ve çok sayıda nükleer karşıtı protesto gerçekleşti.[8] Amerika Birleşik Devletleri uzay araştırmaları yapan bilim insanlarına ve silah uzmanlarına yoğun destek verirken, Sovyetler Birliği hükûmeti uzayın askeri kullanımını önlemenin insanlığın karşılaştığı en acil görevlerinden biri olduğuna dair bir bildiri yayınladı.[4]

Bu dönemde Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği, yumuşama stratejisini terk etti. Sovyet hükûmeti RSD-10 Pioneer füzelerini savaş düzenine soktu, Amerika Birleşik Devletleri hükümeti de Batı Bloku ülkelerine çok sayıda Pershing II ve seyir füzesi yerleştirdi. Üçüncü yılına giren Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi uluslararası gerginliğe yol açan diğer bir konuydu. Bu politik atmosferde Time dergisi 22 Kasım 1982'de kapağına Andropov'u taşıdı. Smith dergiyi incelediğinde annesine "Eğer insanlar ondan çok korkuyorlarsa, neden birisi onun savaşmak isteyip istemediğini soran bir mektup yazmıyor?" diye sordu. Annesi Jane Goshorn ona "Neden olmasın?" şeklinde yanıt verdi.[9]

Mektubun gönderilişi ve yanıtlanması

Smith, Kasım 1982'de Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkilerinin neden bu kadar gergin olduğunu anlamak için Sovyet lideri Yuriy Andropov'a şu mektubu yazdı;[10]

« Sayın Bay Andropov, Benim adım Samantha Smith. On yaşındayım. Yeni görevinizi kutlarım. Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin nükleer savaşa girmesinden endişeleniyorum. Savaşmak için oy kullanacak mısınız? Eğer kullanmayacaksanız bir savaşın olmayacağı konusunda lütfen nasıl yardım edeceğinizi söyleyin. Bu soruya cevap vermek zorunda değilsiniz, ama eğer isterseniz bilmek isterim. Neden dünyayı ya da en azından bizim ülkemizi ele geçirmek istiyorsunuz? Tanrı dünyayı barış içinde birlikte yaşamak ve özen göstermemiz için yarattı. Savaşmak için veya bir grup insanın her şeye sahip olması için değil. Lütfen O'nun istediğini yapalım ve herkes mutlu olsun. Samantha Smith Manchester, Maine A.B.D. Lütfen cevap yazın. »

Mektubunda Andropov'a cevap göndermesini istediği adresi dipnot olarak yazdı. Mektup, Kasım 1982'de gönderildi ve 1983 başlarında mektubun bir kısmı Pravda gazetesinde yayımlandı.[11] Ancak Smith, mektuba henüz bir cevap alamamıştı. Ardından geçen sürede Sovyetler Birliği'nin Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliğine Andropov'un yanıt vermeyi isteyip istemediğini soran bir mektup gönderdi. 26 Nisan 1983'te Adropov'dan renkli kağıda Rusça olarak yazılı, İngilizceye tercüme edilmiş ve mavi mürekkep ile imzalanan şu yanıt geldi;[10][12]

« Sevgili Samantha, Yakın zamanda ülkenden ve dünyadaki diğer ülkelerinden bana ulaşan diğer birçok kişi gibi mektubunu aldım. Bana öyle geliyor ki -mektubuna göre bunu söyleyebilirim- sen cesur ve dürüst bir kızsın, tıpkı senin yurttaşın Mark Twain'in ünlü kitabındaki Tom Sawyer'ın arkadaşı Becky gibi. Bu kitap, ülkemizdeki tüm erkek ve kız çocukları tarafından iyi bilinir ve sevilir. İki ülke arasında nükleer bir savaş olup olmayacağı konusunda endişeli olduğunuzu yazıyorsun. Ve savaşın başlamayacağına dair bir şey yapıyor muyuz diye soruyorsun. Sorun, her düşünen insanın sorabileceği en önemli sorudur. Sana ciddi ve dürüst cevap vereceğim. Evet, Samantha, Sovyetler Birliği'nde bizler dünyada savaşın olmaması için her şeyi yapmaya çalışıyoruz. Her Sovyet yurttaşının istediği budur. Devletimizin kurucusu yüce Vladimir Lenin'in bize öğrettiği şey budur. Sovyet halkı, savaşın ne kadar korkunç bir şey olduğunu iyi biliyor. Kırk iki yıl önce, tüm dünyada üstünlük çabası gösteren Nazi Almanyası ülkemize saldırdı, binlerce köyümüzü ve kasabamızı yakıp yıktı, milyonlarca Sovyet erkeğini, kadınını ve çocuğunu öldürdü. Zaferimizle sona eren bu savaşta Amerika Birleşik Devletleri ile ittifak halindeydik, birlikte birçok insanın Nazi işgalcilerinden kurtuluşu için savaştık. Umarım bunu okuldaki tarih derslerinden biliyorsundur. Ve bugün barış içinde yaşamak, dünyadaki tüm komşularımızla ticaret ve işbirliği yapmak istiyoruz. Ve kesinlikle Amerika Birleşik Devletleri gibi büyük bir ülke ile de. Amerika'da ve ülkemizde nükleer silahlar var, bir anda milyonlarca insanı öldürebilecek korkunç silahlar. Ama bunların hiç kullanılmamasını istiyoruz. İşte tam da bu yüzden Sovyetler Birliği tüm dünyada asla -asla- kullanılmayacağını ciddiyetle deklare etmişti. Genel olarak daha fazla üretime son vermeyi ve dünyadaki tüm stokların kaldırılmasına devam etmeyi öneriyoruz. Bana öyle geliyor ki, bu ikinci sorun olan 'Neden tüm dünyaya ya da en azından Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı savaşı sürdürmek istiyorsunuz?' için yeterli bir cevap: Bu türden bir şey istemeyiz. Ülkemizde hiç kimse -ne işçi, ne köylü, ne yazar, ne doktor, ne yetişkin, ne çocuk, ne de hükûmet üyeleri- büyük ya da 'küçük' bir savaş istemez. Biz barış istiyoruz. İçinde bulunduğumuz bir durum var: Buğday yetiştirmek, inşa etmek ve icat bulmak, kitap yazmak ve uzaya uçmak. Kendimiz ve gezegenin tüm halkları için barış istiyoruz. Çocuklarımız ve senin için Samantha. Eğer ailen izin verirse, ülkemize en uygun zamanda gelmek için seni davet ediyorum. Ülkemiz hakkında bilgi sahibi olacak, yaşıtlarınla tanışacak, denizde uluslararası bir çocuk kampını ziyaret edeceksin: Artek. Ve Sovyetler Birliği'ndeki herkesin barış ve dostluk içinde olduğunu kendin gör. Mektubun için teşekkürler. Genç hayatında sana her şeyin en iyisini diliyorum. Y. Andropov. »

Andropov'un gönderdiği mektubun orijinal hali halen Maine Eyalet Müzesi'nde saklanmaktadır.[13]

Sovyetler Birliği'ni ziyareti

Samantha Smith (ortada), Andropov'un kendisini Sovyetler Birliği'ne davet etmesi üzerine Temmuz 1983'te Artek'teki Pioner kampını ziyaret etti.

Andropov'un daveti üzerine Smith, 7 Temmuz 1983'te ailesiyle birlikte uçakla Moskova'ya gitti. Havalimanında onları pek çok kişi karşıladı. Aile, Sovyetskaya otelinde konakladı ve Smith, Andropov'un misafiri olarak ülkede iki hafta geçirdi. Bu sürede Moskova, Leningrad ve Gurzuf'taki Artek Pioner kampını ziyaret etti. Bu ziyaretler kapsamında Kremlin'i gördü, Yuri Gagarin'in gömüldüğü yerde çiçekler bıraktı, Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti binasını gördü, Meçhul Asker Anıtı'nı ve Lenin'in Mozolesi'ni ziyaret etti. Ayrıca Lenin'in son yıllarını yaşadığı apartmanı, korunan çalışma odasını, yatak odasını, kitaplarını ve el yazmalarını inceledi.[14] Smith; "George Washington'un Amerikalılar için taşıdığı anlama benzer olarak Vladimir Lenin'in Sovyet halkı için önemli biri" olduğunu söyledi.[14] Daha sonra yazacağı Journey to the Soviet Union kitabında ailesinin ve kendisinin Leningrad'daki insanların dostluğu ve kendilerine "sunulan hediyeler karşısında hayrete düştüğünü" belirtti. Moskova'daki basın toplantısında "Sovyet insanlarının tıpkı kendileri gibi olduklarını" söyledi.[15]

Artek kampı Smith'in onuruna verilecek resepsiyonuna hazırlandı, yemek odası tamamlandı, kalacağı oda düzenlendi. Smith; orkestra, çiçekler ve barışı konu alan "Pust vsegda budet solntse" şarkısıyla karşılandı. Kalacağı yere ilişkin otelde ailesiyle ya da kamptaki kızlarla birlikte olmak üzere kendisine iki seçenek sunuldu. Smith, ayrıcalıklı konaklama koşullarını kabul etmek yerine Sovyet çocuklarıyla kalmayı tercih etti ve "Kızlarla!" yanıtını verdi.[14] İletişim kolaylığı için bulunduğu binada kalacak öğretmen ve çocuklar akıcı İngilizce konuşanlardan seçildi. Smith, kampta dokuz kız ile birlikte kaldı. Burada yüzme, konuşma, dans ve Sovyet şarkılarını öğrenerek zaman geçirdi. Yaşıtlarınınki gibi bir pioner üniforması giydi. Kampta bütün Sovyet çocukları gibi olağan bir program düzenledi, egzersizler yaptı, Alupka gezisine gitti.[14][16] Kampta, akıcı İngilizce konuşan Leningradlı Nataşa Kaşirina da dahil olmak üzere pek çok arkadaş edindi. Kampta geçirdiği zamana ilişkin "Çocuklar bana sık sık Amerika'yı, özellikle nasıl giyindiğimizi ve ne tür müzikten hoşlandığımızı sordu. Herkes nasıl yaşadığımı ve bazen de akşamları savaş ve barış hakkında ne konuştuğumuzu bilmek istedi. Ama bunlar gereksiz görünüyordu çünkü Amerika'da herkes iyiydi ve elbette herhangi bir savaş istemiyordu." ifadelerini kullandı.[14] Artek'ten ayrıldığı zaman kampa olan sevgisini "Başka bir ülkeden olan arkadaşlarımı özleyeceğim. Gelecekte onlarla arkadaş kalacağız. Ülkelerimiz de arkadaş olabilirler. Bir gün buraya dönmeyi umuyorum. Seni seviyorum Artek!" ifadeleriyle anlattı.[17]

Artek'i ziyaret ettikten sonra Leningrad'a geçti. Buradaki zamanında Leningrad Kuşatması sırasında olanları öğrendi, kuşatma sırasında hayatını kaybedenleri inceledi ve Tanya Saviçeva'nın günlüğünü okudu.[14] Ardından Mariinskiy Tiyatrosu, Petergof Sarayı ve Pioner Sarayı'nı ziyaret etti. Moskova'ya dönmeden önce okul öncesi çocuklar için yapılan Güneşli Sanatoryum'u gördü.[18]

Moskova'ya döndükten sonra, uzaya çıkan ilk kadın olan Sovyet kozmonot Valentina Tereşkova ile bir araya geldi.[19] Smith, daha önce Tereşkova'dan bir telefon almış; ancak kiminle konuştuğunu fark etmediği için kısa bir sohbetten sonra telefonu yanlışlıkla kapatmıştı.[20] Ardından Amerika Birleşik Devletleri'nin Sovyetler Birliği Büyükelçisi Arthur Hartman'ı, daha sonra da Bolşoy Tiyatrosu'nu, Krılatskoye Velodromu'nu ve Moskova Devlet Sirki'ni ziyaret etti.[14]

Andropov, ziyareti sırasında Smith ile görüşemedi, sadece telefonla konuşabildi.[21] Daha sonra Andropov'un bu süreçte ciddi şekilde hasta olduğu ve göz önünden çekildiği bildirildi.[22] Amerika Birleşik Devletleri, Sovyet ve dünyadaki pek çok basın-yayın kuruluşu onun her adımını ve kurduğu cümleleri izledi, fotoğrafları ve hakkında yazılan makaleler gerek gezisi sırasında gerekse gezi sonrasında Sovyet gazeteleri ve dergileri tarafından yayımlandı. Samantha, başta gazetecilerin ilgisinden rahatsız olmuştu; ancak bunun onların işi olduğunu anladı daha sonraki süreçte daha fazla şikayet etmedi.[23] Smith, o dönem Sovyet halkı tarafından yaygın olarak bilinmekteydi ve ziyareti birçoğu tarafından olumlu olarak değerlendirildi. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise olay şüphe çekti ve bazı yazarlar onu "Amerikan tarzı halkla ilişkiler dublörü" olarak andı.[24] Kendisine gönderilen bazı mektuplarda Sovyet propagandası tarafından kullanıldığı yönünde eleştiriler aldı. Samantha ise görevinin çocuklar arasındaki barış ve dostluk olduğunu belirtti ve "Kullanıldım, ama bu bir propaganda ise sadece barış propagandasıdır." ifadelerini kullandı.[25] Sovyetler Birliği'ndeki gerçek yaşamı tam olarak göstermediğine dair eleştirilere ise "Konukları evime aldığımda onlara çöplükte tozlu bir dolap göstermezdim" yanıtını verdi.[3]

Ziyaret sonrası Amerika Birleşik Devletleri'ndeki popülerliği

Artek'teki Samantha Smith Geçidi

Smith, 22 Temmuz 1983'te Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü. Geldiğinde Maine halkı tarafından kırmızı halı, güller ve limuzin ile kutlama töreni düzenlendi ve kendi ülkesinde de popülaritesi arttı.[26] Kimi yazarlar, Smith'in Sovyet propagandasının bir aracı olarak hizmet ettiğine inanarak onu eleştirdi.[26][27] Aralık 1983'te, "Amerika'nın En Genç Büyükelçisi" rolüne devam ederek, Japonya'ya davet edildi.[28] Burada Başbakan Yasuhiro Nakasone ile bir araya geldi ve Kobe'deki Uluslararası Çocuk Sempozyumu'na katıldı. Sempozyumdaki konuşmasında, "bir devlet başkanının torununun ziyaret edeceği bir ülkeye bomba göndermek istemeyeceğini" söyleyerek Sovyet ve Amerikalı liderlerin her yıl iki hafta boyunca torunlarını karşılıklı olarak ülkeleri ziyarete göndermesi gerektiğini belirtti.[29] Smith'in gezisi, on bir yaşındaki Sovyet çocuk Katya Liçeva'nın Amerika Birleşik Devletleri ziyareti dahil, diğer pek çok çocuk iyi niyet elçisine ilham oldu.[30][31] Daha sonraları Journey to the Soviet Union adlı bir kitap yazdı.[32] Kitabın ilk baskının kapağında, Sovyetler Birliği seyahatinin en sevdiği parçası olduğunu belirttiği Artek kampı yer aldı.[3][33] Kitap Rusça, Almanca[34], Litvanca[35] ve İspanyolca[36] dahil olmak üzere pek çok dile çevrildi. Aralık 1983'te Valentina Tereşkova'dan, günümüzde Maine Eyalet Müzesi'nde yer alan bir mektup aldı.[37]

Smith, 1984 yılında medyadaki ününü takiben "özel muhabir" sıfatıyla Disney Channel'ın düzenlediği Samantha Smith Goes To Washington...Campaign '84 adlı programda sunuculuk yaptı.[38] Bu programda Smith, George McGovern ve Jesse Jackson da dahil olmak üzere 1984 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri için birkaç adayla röportaj yaptı.[38] Aynı yıl Charles in Charge dizisinde konuk oyuncu olarak rol aldı.[39] Şöhreti, cinsel taciz ve cinayet sanığı Robert John Bardo'nun ilgisine neden oldu. Bardo, Smith ile tanışmak için Maine'e gitti; ancak polis tarafından durduruldu ve görüşmesine izin verilmeyerek geri gönderildi.[40] 1985'te Robert Wagner ile birlikte Lime Street adlı televizyon dizisinde rol aldı.[41][42]

Sovyetler Birliği'ndeki çocuklar dahil olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinden çocuklarla iletişim kurdu. Son mektuplarından birinde şunları belirtti;[43]

« Dünyaya yeni bir bakış açısıyla bakmamı sağlayan çok ilginç ve nazik insanlarla tanıştım. Gerçekten mutluydum ve dünyanın her yerinden gelen çocuklardan aldığım mektupların sıcaklığını asla unutamayacağım. Bazen bu mektupları okumak, yolculuğun kendisinden bile daha etkileyici görünüyor. Ama onlardan çok var ve hepsine cevap veremem. Bunun için özür dilerim ve çok değerli olan tüm harika mektuplarınız için teşekkür ederim. Benim düşünceme göre ülkelerimizin insanları spor, bilim, sanat için bir araya gelmeli, o zaman her zaman barışın olacağına inanıyorum. Her zaman güneş ışığı olabilir! Gökyüzü her zaman açık olabilir! »

Ölümü

Kazanın radar verileri, kaza öncesi pilot ile havalimanı görevlilerinin konuşmaları ve uçak pisti şeması

25 Ağustos 1985'te Smith ve babası, Lime Street dizisi için bir bölüm çekildikten sonra Bar Harbor Havayolları'nın 1808 sefer sayılı uçuşu ile evlerine dönüyorlardı. Altı yolcu ve iki mürettebatın bulunduğu Beech 99 model uçak, Auburn/Lewiston Belediye Havaalanı'na inmeye çalışırken pistin 1.221 metre uzağında bulunan ağaçlara çarptı ve düşerek parçalandı.[44] Kurtulanın olmadığı kazanın sebebi ile ilgili çok spekülasyon ortaya atıldı. Olumsuz hava koşulları nedeniyle düştüğü belirtilmesine rağmen[45] kazanın yaz ayında olması nedeniyle olayın bir cinayet olduğu suçlamaları ve çeşitli komplo teorileri Sovyetler Birliği'nde yaygın olarak konuşuldu.[46][47] Olayın gizli servislerce yapıldığı iddiaları ortaya atıldı.[48] Amerika Birleşik Devletleri'nde kazaya dair soruşturma yapıldı ve Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu tarafından kamuya açıklanan resmi raporda olayın cinayet olduğuna dair bir kanıt bulunmadığı belirtildi. Raporda; kazanın saat 22.05 EST'de 44°02′22″K 70°17′30″B koordinatlarında gerçekleştiği ve çarpışma noktasının havalimanına 1 mil (1,6 km) uzaklıkta olduğu ifade edildi. Raporda ayrıca "Nispeten uçuş rotasının dik açısı ve duruşu (uçağın ufka göre yönelimi, hareket yönü vb.) ve uçağın yerdeki çarpışma hızı, yolcuların kazadan kurtulmasını engelledi." ifadeleri yer aldı.[49] Raporun ana noktası; gecenin yağmurlu olması ve uçağı kullanan pilotların deneyimsiz olmasına bağlandı, herhangi bir radar hatasının kritik önemde olmadığı bildirildi.[49][50]

Smith'in Augusta'daki cenaze törenine üst düzey devlet görevlilerinin de bulunduğu yaklaşık bin kişi katıldı.[51] Aynı gün Moskova'da da "barış şampiyonu" sıfatıyla büyük övgü aldı. Cenazesine katılanlar arasında Robert Wagner ve dönemin Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Mihail Gorbaçov'un kişisel taziye mesajını okuyan Sovyetler Birliği'nin Washington, DC Büyükelçiliğinden Vladimir Kulagin de bulunmaktaydı. Gorbaçov'un cenazede okunan mesajı şu şekildeydi;

« Sovyetler Birliği'ndeki milyonlarca Sovyet genç erkek ve kadın gibi Samantha Smith'i tanıyan herkes, Amerikalı kızın barış ve Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği halkları arasındaki dostluk konusundaki imajını daima hatırlayacaktır. »

Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan da taziye mesajını Smith'in annesine yazılı olarak gönderdi;[10]

« Milyonlarca Amerikalının, aslında milyonlarca insanın kederinizi paylaştığı bilgisiyle belki biraz rahatlayabilirsiniz. Ayrıca Samantha'yı, gülümsemesini, idealizmini ve ruhunun etkilenmemiş tatlılığını da hatırlayacaklardır. »

Mirası

1985 tarihinde basılan Smith'in resmedildiği Sovyet posta pulu

1986'da Artek kampındaki bir yürüyüş yolu Samantha Smith Geçidi adını aldı.[52] Sovyetler Birliği hükûmeti 1985 yılında Smith'in resminin bulunduğu bir posta pulu yayınladı. 1986 yılında Lüdmila Çernıh, keşfettiği asteroite Smith'e atfen "3147 Samantha" adını verdi.[53][54] Yakutistan'da bulunan 32,7 karat ağırlığındaki elmas,[55] Gürcistan-Osetya sınırında bir dağ,[56] bir kültivar, lale, yıldız çiçeği çeşidi ve bir yolcu gemisi Smith'in onuruna adlandırıldı.[57] Maine'de her haziran ayının ilk pazartesi günü devlet yasası tarafından resmi olarak Samantha Smith Günü olarak belirlendi.[58] Sammamish'de[59] ve New York'a bağlı bazı ilköğretim okullarına Samantha adı verildi.[60] Buryatya'daki Armak ve Şanay, Bryansk Oblastı'ndaki Uneça ve Kazakistan'ın Taraz şehirlerinde Smith adına sokaklar bulunmaktadır.[61] Dağıstan'da Smith'in anısına uluslararası bir futbol turnuvası yapıldı.[62] Ekim 1985'te Smith'in annesi, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği (ve 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması'ın ardından eski Sovyet ülkelerinde) arasında 1990'lı yılların ortalarında pasif hale gelene kadar öğrenci değişimini teşvik eden Samantha Smith Vakfını kurdu.[63] Vakıf, yirmi yıl süren durgunluk döneminden sonra 2014 yılında resmen dağıldı.[64]

1986 yılında inşa edilen, Yalta limanındaki Samantha Smith adlı gemi

Samantha Smith anısına yazılan Rusça bir şarkının sözleri

Moskova'da Smith anısına inşa edilen anıt, 2003 yılında çalındı. Aynı yıl, Voronejli bir emekli Valentin Vaulin tarafından, hükûmetten herhangi bir destek almadan Smith adına yeni bir anıt inşa etti.[65] Moskova'daki Çocuk Diplomasisi Merkezinde yer alan Smith'in bronz bir büstü yapıldı.[66] Augusta'da Maine Eyalet Müzesi'nin yakınında Smith'in bronz bir heykeli bulunmaktadır. Heykelde Smith, ayaklarına yaslanan bir Rus ayısı yavrusuyla barışı temsil eden bir güvercini serbest bırakır şekilde tasvir edilmiştir.[67] Ayı yavrusu hem Maine hem de Rusya'yı temsil eder. Bu anıtın dikilmesi için gerekli olan 25 bin dolar ülke çapında bağışlar ile toplanmıştır.[68]

1986 yılında Troyey pamyati Samanta adlı televizyon filmi çekildi.[69] Altın Kızlar dizisinin üçüncü sezonunun 31 Ekim 1987'de yayınlanan "Letter to Gorbachev" adlı altıncı bölümü Smith'in hikâyesinden ilham aldı. Yine 1987 yapımı Superman IV: The Quest for Peace filminde bir çocuğun nükleer silah yarışını kontrol etmek için bir mektup yazması konusu Smith'in yaşamından alıntı yapıldı.[70] 1980'lerin ortalarında Robert Wagner'ın yapımcılığını üslendiği The Samantha Smith Story (Türkçe: Samantha Smith Hikayesi) isimli bir filmi çekilmesine karar verildi.[71] Columbia Pictures Television ve R. J. Wagner Productions, Sovyet şirketi Sovinfilm ile birlikte NBC için ortak bir film üretmeyi kabul ettiler.[72] Ancak Columbia Pictures Television ilgisizlikten dolayı filmin çekilmeyeceğini duyurdu.[73] 2008 yılında Amerikalı yönetmen Greg Marshall, Samantha's Stars adlı oyunu sahneledi.[74] 2015 yılında Rusya'da Samantha Smith'in Gerçeği isimli film çekildi.[75] 2015 yılında Smith'e adanan bir görsel roman olan Everlasting Summer yayınlandı.[76]

1989 yılında Sovyet Barış Komitesi; Samantha Smith, Tanya Saviçeva, Anne Frank ve Sadako Sasaki adına "Dünya Barış Çocukları" madalyası vermeye başladı. Madalyanın ilk sahibi Amerikalı "Barışçı Çocuklar" örgütünün lideri Patricia Montandon oldu.[77]

2008 yılında "Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği halkları arasında daha iyi bir anlayış ortaya çıkarmaya yardım etmesi ve bunun sonucu olarak nükleer savaşa girmeye hazır olan süper güçler arasındaki gerginliği azaltması" nedeniyle Barış Cemiyeti Vicdan Cesareti Ödülü'ne layık görüldü.[78] Barış Cemiyeti ayrıca "Amerika Birleşik Devletleri çapında seçilen 50 pilot okulda okul çağındaki çocukları barış hakkında bilgilendirmek ve barış edebiyatını desteklemek" amacıyla "Samantha Smith Onuruna Barış Edebiyatı Projesi" gerçekleştirilmesini önerdi.[33]

Per Nørgård, Smith anısına 1985 tarihli viyola konçertosu "Remembering Child" adlı eseri yazdı.[79] Yuriy Yakovlev 1987 yılında onun adına bir kitap yazdı.[80] Yuliya Drunina Smith'e adadığı şiirine "Yıldız" adını verdi.[81] Elliott Holt, You Are One of Them adlı romanında "Jennifer Jones" olarak kurguladığı karakterinde Smith'in hikâyesinden ilham aldı.[82]

Maine Eyalet Müzesi 2015 yılındaki uçak kazasının 30. yıl dönümünde Samantha Smith için bir sergi açtı. Sergide Artek kampında geçirdiği zamanın fotoğrafları, çeşitli Sovyet kıyafetleri ile verilen pozlar ve Soviet Life dergisinin Smith'i kapak yaptığı sayısı bulunmaktaydı.[83]

Kaynakça

1. Jennes, Gail (16 Mayıs 1983). "Maine's Samantha Smith Has a Red-Letter Day When Andropov Becomes a Pen Pal". People (İngilizce). 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
2. "Pravda Prints Maine Letter, Samantha Waiting for Reply". Bangor Daily News (İngilizce). 12 Nisan 1983.
3. Warner, Gale; Shuman, Michae (1987). Citizen Diplomats (PDF) (İngilizce). New York: Continuum. s. 286. ISBN 0-8264-0382-4. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
4. "Soviet Union: Pen Pals". Time (İngilizce). 9 Mayıs 1983. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
5. Wright, Bruce. "Ricker College: A Small School in A Big County" (İngilizce). Ricker College Trustees. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018.
6. Burns, John M. (6 Kasım 1983). "The Emergence of Yuri Andropov" (İngilizce). The New York Times. 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
7. Andrew, Christopher; Mitrokhin, Vasili (2000). The Mitrokhin Archive: The KGB in Europe and the West (İngilizce). Penguin Books. s. 995. ISBN 0-14-028487-7. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
8. Allyn, Bruce (2012). The Edge of Armageddon: Lessons from the Brink (İngilizce). RosettaBooks. s. 146. ISBN 9780795330735. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
9. "Youngest Ambassador" (İngilizce). Samanthasmith.info. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018.
10. ""Samantha's Letter"" (İngilizce). Samanthasmith.info. 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018.
11. Chazanov, Mathis (12 Nisan 1983). Pravda says it has letters from America. The Philadelphia Inquirer (İngilizce). s. 16.
12. Warner, Gale; Shuman, Michael (1987). Citizen diplomats: pathfinders in Soviet-American relations and how you can join them (İngilizce). Continuum. s. 285. ISBN 0826403824. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018.
13. "Letter from Yuri Andropov to Samantha Smith, 1983" (PDF) (İngilizce). Maine Historical Society. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.
14. Саманта, Смит (1986). "Путешествие в Советский Союз" (PDF) (Rusça). Moskova: Агентство политических новостей. s. 128. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
15. Charles, Krauthammer (15 Ağustos 1983). "Deep Down, We're All Alike, Right? Wrong". Time (İngilizce). 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.
16. "Саманта Смит – американская школьница, растопившая лед холодной войны" (Rusça). RİA Novosti. 25 Ağustos 2010. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
17. "Samantha 'will remain friends across the sea'". Time (İngilizce). 13 Temmuz 1983.
18. "Мир — всем!" (Rusça). Ленинские искры. 20 Temmuz 1983.
19. "«Будем жить!» - воскликнула 34 года назад в Москве американская школьница Саманта Смит" (Rusça). Kp.ru. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
20. "An American girl gets a telephone call from a former cosmonaut googlebook". The Philadelphia Inquirer (İngilizce). 15 Temmuz 1983.
21. "Andropov Is Too Busy To Meet Maine Girl". The New York Times (İngilizce). 21 Temmuz 2018. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.
22. Smith, William E. (4 Şubat 1985). "Soviet Union Sick Leave: Chernenko rumors abound". Time (İngilizce). 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.
23. To Russia with Love [Aşkla Rusya'ya] (Belgesel) (Youtube) (İngilizce). Barbara Quill. 1983. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
24. Moats, Alice-Leone (12 Temmuz 1983). "es, Samantha, there's a Soviet bear". The Philadelphia Inquirer (İngilizce).
25. 30 лет назад погибла Саманта Смит – девочка, которая пыталась остановить Холодную войну [Samantha Smith 30 yıl önce öldü - Soğuk Savaşı durdurmaya çalışan bir kız] (Youtube) (Rusça). Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
26. "From Russia back to 'regular things'". The New York Times (İngilizce). 23 Temmuz 1983. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
27. "Samantha Smith remembered on 20th anniversary of Soviet visit". USA Today (İngilizce). 14 Temmuz 2003. 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
28. "Andropov's Pen Pal Is Off to See Japanese". The New York Times (İngilizce). 22 Aralık 1983. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
29. "Samantha's address to the Children's Symposium 1983 December 26" (İngilizce). Samanthasmith.info. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
30. Hauss, Charles (1996). Beyond Confrontation: Transforming the New World Order (İngilizce). Greenwood Publishing Group. s. 244. ISBN 0275953912. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
31. Garcia, Guy D. (31 Mart 1986). "People". Time (İngilizce). 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
32. Smith, Samantha; Smith, Arthur (1985). Journey to the Soviet Union (İngilizce). Boston ve Toronto: Little, Brown and Company. ISBN 0-316-80176-3. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
33. "The Samantha Smith Project" (İngilizce). Peace Abbey. 25 Ağustos 1985. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
34. Samantha, Smith (1986). Meine Reise in die Sowjetunion (Almanca). Moskau APN-Verlag.
35. Samantha, Smith (1987). Napamiršime tave̜s, Samanta (Litvanca). Vyturys.
36. Samantha, Smith (1986). Mi viaje a la Unión Soviética (İspanyolca). Editorial de la Agencia de Prensa Novosti.
37. "Letter from Soviet cosmonaut, 1983" (İngilizce). Mainememory.net. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
38. "Samantha Smith Goes to Washington, DC" (İngilizce). BR Channel. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
39. "Samantha Smith" (İngilizce). Britannica. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019.
40. Snow, Robert L. (1998). Stopping a Stalker: A Cop's Guide to Making the System Work for You (İngilizce). Da Capo Press. s. 72. ISBN 0306457857. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
41. "Samantha, SOV visitor, going on TV". Philadelphia Daily News (İngilizce). 25 Şubat 1985. s. 9.
42. Castro, Janice (11 Mart 1985). "People". Time (İngilizce). 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
43. "Саманта — маленький посол мира". The Moscow News (Rusça). 13 Ekim 1985.
44. "Accident report, 25 AUG 1985" (İngilizce). Aviation Safety Network. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
45. "Andropov's US pen pal dies in crash". Chicago Tribune (İngilizce). 27 Ağustos 1985.
46. Thomas, Evan (9 Eylül 1985). "The Great War of Words". Time (İngilizce). 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
47. "Washington talk: U.S.-Soviet relations; Commonality at an Exhibition". The New York Times (İngilizce). 7 Aralık 1987. 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
48. Özübek, Levent. "Yuri Andropov, Anılar ve Samantha Smith". soL Haber Portalı. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
49. "Aircraft Accident Report: Bar Harbor Airlines Flight 1808 Beech BE-99, N300WP Auburn-Lewiston Municipal Airport Auburn, Maine August 25, 1985" (PDF) (İngilizce). Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu. 30 Eylül 1986. s. 16. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
50. "Pilot Blamed in Samantha Death". Los Angeles Times (İngilizce). 30 Eylül 1986. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
51. Özübek, Levent (25 Nisan 2013). "Samantha Smith Sovyetler Birliği'nde". Telgrafhane.org. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
52. "История «Артека»" (Rusça). Artek.org. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
53. Schmadel, Lutz D (2003). Dictionary of Minor Planet Names (İngilizce). Springer Science & Business Media. s. 260. ISBN 3540002383. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
54. "Asteroid Named for U.S. Girl". The New York Times (İngilizce). 12 Kasım 1986. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
55. "Russians name gem for Samantha Smith". The New York Times (İngilizce). 8 Eylül 1985. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
56. "Soviets name mountain after Samantha Smith". Toronto Star (İngilizce). 6 Ekim 1986. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
57. Saint-André, Yvette Irène. "I Remember Samantha Smith: Goodwill Ambassador" (İngilizce). Moskova'daki Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği. 19 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
58. "Samantha Smith Day". Maine hükûmeti, Maine law title 1 sec 126. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
59. "Samantha Smith Elementary School" (İngilizce). New York Şehri Eğitim Dairesi. 20 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
60. "P.S. 182 Samantha Smith" (İngilizce). New York Şehri Eğitim Dairesi. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
61. ""Искренне Ваша, Саманта Смит." 29 июня Саманте исполнилось бы 43 года" (Rusça). Fishki.net. 29 Haziran 2015. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019.
62. Anfinogentov, Andrei (7 Mayıs 2001). "Все началось с Саманты Смит" (Rusça). Sport-Ekspress. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
63. "Samantha Smith Foundation". The New York Times (İngilizce). 6 Ekim 1985. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
64. Bouchard, Kelley (25 Ağustos 2015). "Samantha Smith's legacy as America's peace ambassador endures after 30 years" (İngilizce). Portland Press Herald. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
65. "Воронежский пенсионер установил памятник Саманте Смит". Voronejskiy Telegraf (Rusça). 21 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
66. "Гибель Саманты Смит: 30 лет со дня авиакатастрофы под Оберном" (Rusça). TASS. 25 Ağustos 2015. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
67. "Samantha Smith Statue". The New York Times (İngilizce). 19 Aralık 1985. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018.
68. "Pravda" (Rusça) (358). 24 Aralık 1986. s. 4.
69. "Киножурнал "По СССР" 1986 № 215 "Твоей памяти Саманта"" (Rusça). 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
70. Richard, Julie (19 Haziran 1987). "Reeve Not Happy With Last Film`s Promotion". Sun Sentinel (İngilizce). 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
71. Mann, Roderick (5 Temmuz 1986). "Robert Wagner: Reluctant Star In A Very Busy Universe". Los Angeles Times (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
72. UPI (20 Mart 1987). "Columbia Pictures to make TV film based on the life of Samantha Smith". Bangor Daily News (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
73. Allen, Mel (Mayıs 1988). "Life After Samantha Smith". Yankee (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
74. "Samantha's Stars" (İngilizce). Samanthasstars.com. 8 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
75. "Правда Саманты Смит" (Rusça). Kinopoisk.ru. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019.
76. "САМАНТА СМИТ В «СОВЁНКЕ»" (Rusça). Samanthamod.ru. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
77. "Пионерская правда" (Rusça), 12. 27 Ocak 1990. s. 1.
78. "International Courage of Conscience Award: 1988–2015" (İngilizce). Peace Abbey. 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
79. Warnaby, John (1992). Per Norgaard: Remembering Child for Viola and Orchestra; In between for Cello and Orchestra by Pinchas Zukerman, Morton Zeuthen, Danish Radio Symphony Orchestra, Jorma Panula, Per Norgaard (İngilizce). Tempo. s. 35, 37-38. ISSN 0040-2982.
80. Kurilla, Ivan; Zhuravleva, Victoria I. (2015). Russian/Soviet Studies in the United States, Amerikanistika in Russia: Mutual Representations in Academic Projects (İngilizce). Lexington Books. s. 132. ISBN 1498517994. 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018. Perhaps, the most famous Artek visitor is Samantha Smith, a child-ambassador of peace and the heroine of Yurii Yakovlev's novella-fantasy Samantha (1987) ...
81. Литература и искусство (Rusça). Michigan Üniversitesi. 1989. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
82. Shipstead, Maggie (24 Mayıs 2013). "Cold War, Cooled Heart". The New York Times (İngilizce). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
83. Edwards, Keith (22 Ağustos 2015). "Samantha Smith, Manchester's messenger of peace, to be featured in Maine State Museum exhibit". Central Maine (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.

Konuyla ilgili yayınlar

• Galicich, Anne (1987). Samantha Smith: A Journey for Peace. Minneapolis: Dillon Press. ISBN 0-87518-367-0.

Dış bağlantılar

Harici video

Samantha Smith

Samantha Smith'in Moskova'daki basın toplantısı, 1983 (İngilizce)

"Samantha Smith Washington'a Gidiyor ... Kampanya '84" adlı program, 1984 (İngilizce)

"Aşkla Rusya'ya" belgeseli (İngilizce)

• IMDb'de Samantha Smith
• Samantha Smith fotoğraf arşivi - RİA Novosti