Prag Baharı
Prag Baharı, (Çekçe: Pražské jaro, Slovakça: Pražská jar) 5 Ocak 1968 tarihinde başlayan ve Çekoslovakya'nın politik olarak liberalleşmeye çalıştığı bir dönemdir. Alexander Dubček'in iktidara gelmesi ile başlayıp aynı yıl 20-21 Ağustos gecesi Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona ermiştir.
Prag Baharı | |
---|---|
Çekoslovaklar ulusal bayraklarını Prag'da yanan bir Sovyet tankının yanından taşıyor. | |
Orijinal adı | Pražské jaro |
Tarih |
5 Ocak-21 Ağustos 1968 (7 ay, 2 hafta ve 2 gün) |
Konum | Çekoslovakya |
Katılanlar |
Çekoslovakya halkı ve Hükümeti Varşova Paktı |
Sonuç | Çekoslovakya'nın normalleşmesi |
1960'ların başından başlayarak Çekoslovakya ekonomik olarak dar boğaza girmeye başlamıştı. 1968 başında Çekoslovakya Komünist Partisinin başına Antonín Novotný yerine Slovakya Komünist Partisi lideri Alexander Dubček geçti. 22 Mart 1968 tarihinde Novotný Cumhurbaşkanlığından istifa edip yerini Ludvík Svoboda'ya bıraktı. Svoboda başlangıçta reformlardan yana bir politika izledi.
Nisan ayında Dubček, liberalleşme politikasının ilk adımlarını attı. Bu politika basının özgürleştirilmesi, tüketim maddelerine önem verilmesi, hatta daha demokratik ve çok partili bir hükûmet kurulması gibi değişik ve önemli düzenlemeler içeriyordu. Bu çerçevede federal bir anayasa yazılarak Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti'nin eşit iki ulusa bölünmesi de tasarlanmıştı.
Ancak tüm bu olan bitenler özellikle Sovyetler Birliği'ni rahatsız etmişti. Prag baharının diğer doğu bloğu ülkelerine yayılmasını istemiyordu. Haziran sonlarına doğru başlayan Sovyet ve Varşova Paktı'na bağlı müttefik devlet askerlerinin Çekoslovakya'ya girme hareketleri, Ağustos ayında yapılan müzakerelerden bir sonuç alınamayınca 20-21 Ağustos gecesi Çekoslovakya'nın işgal edilmesi ile sona erdi. İşgal sırasında 5.000 - 7.000 civarında tank ve sayısı 200.000 - 600.000 arasında değişen asker Çekoslovakya'ya girdi. Prag'da halk tankların ilerleyişini engellemeye çalıştı fakat başarılı olamadılar. Yer yer siviller ve Varşova Paktı'na bağlı askerler arasında çatışmalar yaşandı. Çatışmalar sırasında 72 Çekoslovakyalı öldü ve yüzlercesi de yaralandı. İşgalin sonucu olarak yaklaşık 300.000 civarında insan Batı ülkelerine göç etmek zorunda kaldı. Dubçek tutuklandı ve 1970'de Ankara'ya sürüldü.