Seyid Cafer Pişevari

Seyid Cafer Pişeveri, (Azerice: Seyid Cəfər Pişəvəri, d. 1892, Zeyva, Halhal, İran - ö. 11 Haziran 1947, Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB), İranlı Azerbaycan Türkü. İran'ın ilk Marksistlerinden, yenilikçi, gazeteci, yazar ve Azerbaycan Demokrat Fırkası'nin başkanı olarak 1945-46 arasında Tebriz başkentli Marksist Azerbaycan Millî Hükûmeti'ni kurdu.

Seyid Cafer Pişevari
1. Azerbaycan Millî Hükûmeti Başkanı
Görev süresi
2 Kasım 1945 - 15 Kasım 1946
Yerine geldiği Makam kuruldu
Yerine gelen Makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum 1892
Zeyva, Halhal, İran
Ölüm 11 Haziran 1947 (55 yaşında)
Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB
Partisi Azerbaycan Demokrat Fırkası

Pişəvari 1892'de Halhal eyaletinin Zeyva kentinde yoksul bir ailenin çocuğu olarak doğdu ve ilk öğrenimini orada tamamladı. 1905'te Bakü'ye gitti. Bülbüle kentinde öğrenimine devam etti, aynı zamanda sanatla da uğraştı. 1903'ten 1917'ye kadar Kırdalan bucağında öğretmenlik yaptı. Yaptığı araştırmalardan sonra siyasete girmeye karar verdi. Bakü'de yayımlanan Açık Söz gazetesinde yazıları çıktı. İran halklarının ağır durumu onu düşündürdü. 1918'de Azərbaycan Cüzilayənfəki-Azərbaycan gazetesinde çalışmaya başladı, İran halklarının durumunu düzeltecek makaleler yayınlayarak çözümler aradı.

1924'te Kaçar Hanedanlığı İran'da sona erince Rıza Han bir İran ulusu yaratmaya koyuldu. Bu yıllarda cezaevine attığı 50 kişilik sosyalist aydınların içinde Seyid Cafer Peşaveri de vardı. Türkiye'deki solcu Mehmet Ali Aybar gibi ülkeye özgü sosyalizmi savunuyordu. Tebriz merkezli Azerbaycan Millî Hükümeti'ni kurdu.

Bir yılllık ömründe müthiş halkçı işler yaparken uluslararası baskılar sonucu (Rıza Şah'ın genelkurmay danışmanı Çöl Ayısı lakaplı General Schvarzkoff'un babasıydı) Azerbaycan Millî Hükûmeti dağıldı. Seyyid Cafer Pişeveri ise Moskova'da şoförünün sağ kaldığı tartışmalı bir trafik kazasına kurban gitti.

Azerbaycan Millî Hükûmeti İran'daki Türk varlığını somutlayan ve bugünkü Türklük bilincini yeşerten bir hükûmet oldu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.