Kara Ocak
Kara Ocak[2] (Azerice: Qara Yanvar), Kara Cumartesi[3] veya 20 Ocak faciası,[4] 1990 Ocağında 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliam.
Kara Ocak | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Karabağ Savaşı | |||||||
Azerbaycan Cumhuriyeti posta pulu | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
SSCB | Azerbaycan SSC | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
| |||||||
Güçler | |||||||
26.000 | |||||||
Kayıplar | |||||||
21 Sovyet[1] askerinin katledilmesi | |||||||
Ölü: 133-137 sivil, Yaralı: 800'den fazla |
Arka plan
Bu katliama "Kara Ocak" denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azerbaycanlı kitlesi tepki göstermiş ve "Ermeniler Dışarı" sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azerbaycanlı kovulmuştu.[5][6]
Sovyet Ordusunun Bakü'ye girmesi
13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak için Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.[7] Sovyet Ordusunun sert müdahelesi Azerbaycan halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırmayı protesto eden Azerbaycan’lıları cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet Cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azerbaycan halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.[8][9]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131.
- http://www.ortakses.com/kara-ocak-kara-cumartesi-7438h.htm
- XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990
- İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
- Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.
- Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü BBC News, 20 Ocak 2010
- http://www.nytimes.com/1990/01/18/world/upheaval-east-troops-seek-calm-azerbaijan-soviets-debate-cause-violence.html
Dış bağlantılar
- http://azerworld.info/modules/news/article.php?item_id=28
- http://january20.net/
- http://www.newsazerbaijan.ru/obsh/20080119/42111768.html
- Черный январь в Баку
- Black January: Baku (1990) / Azerbaijan International (Spring 1998)
- https://web.archive.org/web/20100317112443/http://www.january20.net/
- http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/1477933.stm