Uçak gemisi

Bir uçak gemisi, tam boy bir uçuş güvertesi ve uçağın taşınması, devreye alınması, konuşlandırılması ve kurtarılması gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü görevi gören bir savaş gemisidir. Tipik olarak, bir deniz kuvvetinin, uçak operasyonlarını sahnelemek için yerel üslere bağlı kalmadan dünya çapındaki hava gücünü yansıtmasına izin verdiği için bir filonun sermaye gemisidir. Uçak gemileri, yirminci yüzyılın başlarında, balonları dağıtmak için kullanılan ahşap gemilerden, çok sayıda savaşçı, grev uçağı, helikopter ve diğer uçak türlerini taşıyan nükleer enerjili savaş gemilerine dönüştüğünden beri gelişti. Sabit kanatlı silahlar ve bombardıman uçakları gibi daha ağır uçaklar, uçak gemilerinden fırlatılmış olsa da bu uçakları indirmek imkansızdır. Diplomatik ve taktik gücü, hareketliliği, özerkliği ve araçlarının çeşitliliği ile uçak gemisi genellikle modern savaş filolarının merkezidir. Taktik veya stratejik olarak, bir filonun amiral gemisi rolündeki savaş gemisinin yerini aldı. En büyük avantajlarından biri, uluslararası sularda yelken açarak herhangi bir bölgesel egemenliğe müdahale etmemesi ve böylece üçüncü taraf ülkelerden fazla uçuş yetkilendirme ihtiyacını ortadan kaldırması, uçakların sürelerini ve transit mesafelerini azaltması ve dolayısıyla savaş bölgesinde bulunma süresi.

Genel Özellikleri
  •    Hız, uçak gemileri için önemli bir varlıktır, çünkü dünyanın herhangi bir yerine hızlı bir şekilde yerleştirilmeleri gerekir ve düşman kuvvetleri tarafından tespit ve hedeflenmeden kaçınmak için yeterince hızlı olmalıdır. Nükleer denizaltılardan kaçınmak için 30 deniz milinden daha hızlı olmalılar. 
  •    Uçak gemileri, çok fazla güverte odasına ihtiyaç duydukları için en büyük savaş gemileri arasındadır.
  •    Geleneksel olarak, bir uçak gemisinin en az güç projeksiyonu ve deniz kontrol görevleri yapabilen bir gemi olması gerekiyordu.
  •  Bir uçak gemisi hava muharebe grubunu verimli bir şekilde çalıştırılabilmelidir. Bu, sabit kanatlı jetlerin yanı sıra helikopterleri de ele alması gerektiği anlamına gelir. Bu, kısa kalkış / dikey iniş operasyonlarını desteklemek için tasarlanmış gemileri de içerir.
USS Stennis ve HMS Illustrious uçak gemileri bir seferdeyken.

Tarihi
USS Franklin uçak gemisi 19 Mart 1945 sabah saat 07.08'de Japon 5. Hava Filosu 762. Deniz Hava birliğine bağlı bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı. (2.600 kişilik mürettebattan 762'si öldü ve 265'i yaralandı.)

1900'lü yıllarda Wright kardeşlerin insanlı uçuşu keşfetmelerinden kısa bir süre sonra uçaklar gittikçe önem kazanmışlardır. Her yeni savaş aleti gibi başlangıçta hor görülen bu aletler, kullanışlılıkları kanıtlandıktan sonra sürekli daha fazla önem kazanmışlardır.

Ancak uçakların inişi ve kalkışı için gereken pistlerin sadece karada olması kullanımlarını kısıtlıyor, komutanlar için sorun çıkartıyordu. Ayrıca uçaklar, gemiler için de bir sorundu. Hem uçakları taşıyabilmek hem de düşman gemilerine karşı kullanabilmek için uçak gemileri icat edildi.

I. Dünya Savaşı

İlk uçak gemisi çalışmaları, I. Dünya Savaşı'ndan da eskiye dayanır. Çeşitli değişikliklere uğratılıp uçak gemisine dönüştürülen USS Pennsylvania'ya inen Eugene Ely böylelikle bir yeniliği gerçekleştirip tarihe geçiyordu (Kasım 1910).

Ancak ilk uçak gemisi unvanı HMS Ark Royal'a bahşedilmişti. Aslen bir ticaret gemisi olan bu gemi, USS Pennsylvania'da olduğu gibi çeşitli değişikliklere uğratılarak üzerine uçakların iniş ve kalkışlarını yapabileceği bir pist eklenmiştir. 1914'te denize inen bu gemi, I. Dünya Savaşında Çanakkale Cephesinde de bulunmuştur.

İlk uçak gemileri

II. Dünya Savaşı

Uçak gemileri, I. Dünya Savaşı'ndakinin aksine II. Dünya Savaşı'nda çok önemli bir rol oynamıştır. Genel kanıya göre uçak gemileri II. Dünya Savaşı'nın akışını tamamıyla değiştirmiştir. Şöyle ki, 1941 yılındaki sürpriz Japon baskını (Pearl Harbor Saldırısı olarak bilinir) 380 kadar uçağın saldırısı ile gerçekleşip Amerika Birleşik Devletleri'nin II. Dünya Savaşı'na müttefikler tarafında katılması ile güç dengesinin bir anda müttefikler tarafına doğru yönelmesine neden olmuştur. Pasifik Cephesi'nde Amerikan ordusu ile Japon ordusu savaşın sonuna kadar amansızca dövüşmüş, uçak gemileri ise şüphesiz en büyük rolü oynamıştır.

Nükleer Uçak Gemileri

II. Dünya Savaşı'nın bitimi ile dünya yeni daha önce olmamış bir şeyle, Soğuk Savaşla karşılaşmıştı. Nükleer enerjinin keşfi ile dünya denizlerinde yol alan gemilerin menzilleri 20-30 yıl boyunca hiç yakıt yenilemeden ilerleyebilecek kademeye getirilmişti. İlk nükleer uçak gemisi olan USS Enterprise, dünya denizlerinde Amerikan Donanması'nın göz bebeği olmuş, Sovyetler Birliği'ne karşı girişilen soğuk savaşta önemli bir psikolojik olarak üstünlük sağlamıştır. [1]

Günümüzde
Farklı donanmalarda kullanılan uçak gemileri ve özellikleri.

Günümüzde uçak gemileri yeni bir kademeyle, Süper Uçak Gemileri kademesiyle denizlerde hakimiyetini sürdürmektedir. Başı çeken Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte 9 ülke bugün çeşitli boyutlarda uçak gemilerine sahiptir.

Amerika Birleşik Devletleri, birçok uçak gemisi filosunu dünyanın çeşitli denizlerinde konuşlandırmıştır (Bunlardan en bilineni Akdeniz'de konuşlu 6. Filo'dur).

Aktif kullanıcılar

Gelecek alımlar
  • Birleşik Krallık: Queen Elizabeth sınıfı 2 adet uçak gemisinin 2020'de hizmete girmesi planlanmıştır.[2]

Eski Kullanıcılar

Günümüz uçak gemileri

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "The Legacy of Ships Named Enterprise | The Sextant". usnhistory.navylive.dodlive.mil. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Uçak gemisi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.