Yılmaz Gruda
Yılmaz Gruda (d. 14 Temmuz 1930[1], İstanbul), Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, çevirmen.
Yılmaz Gruda | |
---|---|
Doğum | 14 Temmuz 1930 |
Milliyet | Türkiye |
Meslek | Sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu, şair, oyun yazarı, çevirmen |
Etkin yıllar | 1956-günümüz |
Evlilik |
Tolga Tiğin (1957-1963) Ayşen Gruda (1965-1976) Türkan Gruda (1985-2014) |
Çocuk(lar) |
Elgin Gruda Elvan Gruda |
Ankara Ticaret Lisesi'ndeki eğitim sürecini yarıda bırakarak devlet memuru olan Gruda'nın yazdığı şiirler, 1950'li yıllarda, çeşitli dergilerde yayımlanmaya başladı. 1956 yılında girdiği Cep Tiyatrosu'nda başlayan oyunculuk yaşamı, Ankara Devlet Tiyatrosuna ait Küçük Tiyatro'da devam etti. Ankara Meydan Sahnesi ve Nisa Serezli topluluklarında da görev yaptı. Bir süre yeniden memurluk hayatına dönüp, muhasebecilik yaptı. Muammer Karaca tiyatrosunu yönetti. Oyuncu Tolga Tiğin[2] ve Ayşen Gruda'nın eski eşi olan sanatçı, aynı zamanda Attilâ İlhan ile beraber mavi hareketini yaratan şairlerdendir. Seyirlik tiyatro oyunları da yazıp, çeviriler yapan Gruda'nın eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosu ve Çehov etkisi açıkça görülür. Sanatçının yayımlanmış eserleri bulunmaktadır. Kamera önünde de yer alan Yılmaz Gruda, sinema ve dizi filmlerde rol almaktadır.
Yılmaz Gruda, 25 Ekim 2020'de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda, Anton Çehov'un Evliliğin Halleri'ni Çeviren/Derleyen/Yöneten ve oyuncusu olarak 90 yaşında sahnede yer almıştır.[3]
Ödülleri
- Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri, Onur Ödülü, 2018
- 53. Antalya Film Festivali, Onur ödülü, 2016
- Cumhuriyet Gazetesi, Yunus Nadi ödülü, 2003, şiir dalında birincilik, Marathon "Bir Uzun Koşu"
- Behçet Aysan şiir ödülü, 1999, Çerçi Zeus
Yazdığı Kitapları
- Sımayıl İle Razıya (Taş Baskı) / Bir Sevda Romanı, Kırmızı Kedi Yayınevi, Roman, Ekim 2020
- Bir Devlet Memurunun Ölümü, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, İnkılap Yayınevi, Roman, Ağustos 2018
- Gelir Ergeç / Karşı Roman, Berfin Yayınları, Roman, Şubat 2017
- Yeşilçam Cehennemi, Bilgi Yayınevi, Roman, Mayıs 2016
- Kendi İle Kendisi, Hayal Yayınları, Şiir, Mart 2013
- Sultan Abdülaziz Vak'ası, Bilgi Yayınevi, Roman, Kasım 2012
- Kavuklu Hamdi, Ortaoyunu, Mitos Boyut Yayınları, Piyes, Ocak 2011
- Köylü Devrimci Börklüce Mustafa, Berfin Yayınları, Efsane, Mart 2008
- Çağdaş Edep-Erkan Görgü Kitabı, Kaynak Yayınları, Deneme, Aralık 2007
- Bir Başka O - Oratoryo, Kaynak Yayınları, Şiir, Şubat 2007, ISBN 978-975-343-486-7
- Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları, Kaynak Yayınları, Mizah-Fıkra, Haziran 2006, ISBN 978-975-343-457-7
- Marathon "Bir Uzun Koşu", Şiir, Bilgi Yayınevi, Haziran 2002, ISBN 978-975-494-994-0
- Çerçi Zeus - Bir Çağdaş Mitoloji Denemesi, Öteki Yayınevi, 1997, ISBN 975-8012-58400-1
- Çarmıhtaki Yeni Mehmet, Öteki Yayınevi, Şiir, 1997, ISBN 975-8012-56-8
- Camdaki Düşman, Öteki Yayınevi, Şiir, 1996
- Tek Perdelik Dokuz Oyun, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, Bilgi Yayınevi, Piyes, 1994, ISBN 975-494-437-7
- Kül Altındaki Kor, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, Kabalcı Yayınevi, Piyes, 1993
- Şu Bizim Tiyatromuz, Koza Yayınları, İnceleme, 1976
Oynadığı bazı tiyatro oyunları
- Evliliğin Halleri - Anton Çehov - 2020
- Onlar Ki... Kuvayi Milliye Destanı - Nâzım Hikmet - 2019
- Gülmeye Geldik Dünyaya - Yılmaz Gruda - 2018
- Biz Bize Benzeriz - Yılmaz Gruda - 2018
- Frankenstein - Mary Shelley (Uyarlayan: Nick Dear) - 2015
- Gazebo - Alec Coppel - Haldun Dormen Tiyatrosu, Küçük Sahne - 1961
Oynayanlar: Ulvi Uraz, Ayfer Feray, Haldun Dormen, Altan Erbulak, Yılmaz Gruda, Metin Serezli, Turgut Boralı, İzzet Günay[4]
- İkinci Baskı - Refik Erduran - Küçük Sahne - 1961
- Kara Ağaçlar - Cheil - Küçük Sahne - 1957
- Bir Evlenme - Gogol - Cep Tiyatrosu - 1956
Filmografisi[5][6]
- Babam Çok Değişti - TV dizisi - 2020 - Hakan Algül
- Menajerimi Ara - TV dizisi - 2020 - Deniz Çelebi Dikilitaş
- Bir Aile Hikayesi - TV dizisi - 2019 - Merve Girgin Aytekin
- Batlır - Ayhan amca - 2018 - Stare Yıldırım
- Göktaşı - 2018 - Caner Erzincan
- Sorma Neden - 2018 - Tolga Baş
- Şahsiyet - TV dizisi - 2018 - Onur Saylak
- Ailecek Şaşkınız - 2018 - Selçuk Aydemir
- Görevimiz Tatil - Rıza dayı - 2017 - Murat Şeker
- Ver Kaç - Avni amca - 2017 - Orçun Benli
- Yıldızlar Şahidim - TV dizisi - 2017 - Serhat Çakıroğlu
- Roza of Smyrna / İsmail ve Roza - 2016 - George Kordellas
- Biz Bir Dolaşalım - Fevzi - 2016 - Kemal Uzun
- Adana İşi - Şimşek'in Büyükbabası - 2015 - Ali Adnan Özgür
- Mutlu Ol Yeter - Ziya - TV dizisi - 2015
- Gönül İşleri - (TV dizisi) - Konuk oyuncu - 2015
- Kod Adı: K.O Z. - 2014 - Celal Çimen
- Ulan İstanbul - Dülger Hoca (konuk oyuncu) - 2014
- Olur Olur! Bal Gibi Olur - 2014 - Kerem Çakıroğlu
- Gülcemal - Abdülkerim - 2014 - Özgür Selvi
- Sürgün İnek - 2014 - Ayhan Özen
- Vicdan - TV dizisi - 2013-2014
- Galip Derviş - TV dizisi - Cavit Sönmezoğlu (Konuk oyuncu) - 2013
- Fatih - TV dizisi - 2013 - Merve Girgin ve Faruk Teber
- Aşk Ağlatır - Muvahhit - 2013 - Mehmet Taşdiken
- İşler Güçler - TV dizisi - Rüstem abi - 2012-2013 - Selçuk Aydemir
- Böyle Bitmesin - TV dizisi, 2. Bölüm, Konuk oyuncu - 2012 - Emre Kabakuşak
- Suskunlar - TV dizisi - Konuk oyuncu - 2012
- Bitmeyen Şarkı - TV dizisi - 2011
- Aşk Tesadüfleri Sever - 2011 - Ömer Faruk Sorak
- Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikayesi - 2011 - Onur Ünlü
- Çakıl Taşları - TV dizisi - Süleyman - 2010
- Bez Bebek - Tayfun bey - TV dizisi - 2009 - Serpil Kurtça
- Aşk Geliyorum Demez - Mankenci Atilla - 2009 - Murat Şeker
- Şeytanın Pabucu - Nahit - 2008 - Turgut Yasalar ve Hilal Bakkaloğlu
- Kavak Yelleri - TV dizisi - 2007-2009
- Yabancı Damat - TV dizisi - 2004-2005
- Gözlerinde Son Gece - TV dizisi - 1996 - Faruk Turgut
- Aylaklar - 1994[7] - Altuğ Savaşal
- Bay Kamber - TV dizisi - 1994 - Ünal Küpeli
- Yağmur Beklerken - TV dizisi - 1992 - Tunca Yönder
- Meryem ve Oğulları - 1977 - Osman F. Seden
- Kuklalar - 1976 - Temel Gürsu
- Arabacının Aşkı - Asım - 1976 - Oksal Pekmezoğlu
- Aşk Dediğin Laf Değildir - Naci bey - 1976 - Safa Önal
- Gel Barışalım - 1976 - Ergin Orbey
- Güngörmüşler - Hüsam - 1976 - İlhan Engin
- Babanın Suçu - 1976 - Melih Gülgen
- Kana Kan - Şahap - 1976 - Ertem Göreç
- Şoför - 1976 - Orhan Aksoy
- Tek Başına - 1976 - Cüneyt Arkın
- Diyet - TV filmi - 1975 - Lütfi Akad
- Su Perisi Elması - 1976 - Işık Toraman
- Köçek - Acente Rıza - 1975 - Nejat Saydam
- Vur Tatlım - 1975 - Mehmet Aslan
- Fedai - Talat - 1974 - Yücel Uçanoğlu
- Kartal Yuvası - Muhtar - 1974 - Natuk Baytan
- Sevda Yolu - 1973 - Oksal Pekmezoğlu
- Cano - 1973 - Taner Oğuz
- Asiye Nasıl Kurtulur?[8] - 1973 - Nejat Saydam
- Bebek Yüzlü - Komiser - 1973 - Vural Pakel
- Gülerken Ağlayanlar - 1973 - Nejat Saydam
- Yeryüzünde Bir Melek - 1973 - Orhan Aksoy
- Gazi Kadın - 1973 - Osman F. Seden
- Arap Abdo / İstanbul Kabadayıları - Saraylı Muhittin - 1973 - Remzi Jöntürk
- Bitirimler Sosyetede - Gazino Sahibi - 1973 - Zeki Ökten
- Zulüm - Sağır - 1972 - Atıf Yılmaz
- Tophaneli Murat[9] - 1972 - Çetin İnanç ve Sırrı Gültekin
- Hazreti Yusuf - 1972 - Nuri Akıncı
- Suya Düşen Hayal - 1972 - Orhan Elmas
- Bir Kadın Kayboldu - 1971 - Safa Önal
- Sezercik Yavrum Benim - 1971 - Safa Önal
- Ayıbettin Şemsettin - 1971 - Aram Gülyüz
- Ağlayan Melek - 1970 - Safa Önal
- Bomba Ahmet - Patron - 1970 - Yücel Uçanoglu
- Herkesin Sevgilisi - 1970 - Nejat Saydam
- İç Güveysi - 1970 - İlhan Engin
- Ölünceye Kadar - 1970 - Safa Önal
- Yalan Bazen Tatlıdır - 1967 - Nişan Hançer
- Beni Katil Yaptılar - 1967 - Nişan Hançer
- Demir Yumruklu Üçler - 1967 - Nişan Hançer
- Kızıl Tehlike - 1967 - Nejat Saydam
- Yaşamak Haram Oldu - 1966 - Remzi Jöntürk
- Ben Bir Kanun Kaçağıyım - 1966 - Orhan Elmas
- Kanun Benim - Seyfettin - 1966 - Ertem Göreç
- Karakolda Ayna Var - Siirt'li Kaskaval Sabri - 1966 - Halit Refiğ
- Yaşamak Haram Oldu - Rüstem - 1966 - Remzi Jöntürk
- Cennet Fedaileri - 1965 - Mehmet Dinler
- Döner Ayna - 1964 - Süreyya Duru
- Affetmeyen Kadın - 1964 - Osman F. Seden
- Bir Gecelik Gelin - 1962 - Atıf Yılmaz
- Kader Yolcusu - 1961 - Selahattin Burçkin
- İstanbul'da Aşk Başkadır - 1961 - Süreyya Duru
- Suçlu Aşıklar - 1961 - Arşavir Alyanak
- Dolandırıcılar Şahı - 1960 - Atıf Yılmaz
- Gecelerin Ötesi - 1960 - Metin Erksan
- Rüzgâr Zehra / Sünger Avcıları - 1960 - Nişan Hançer
- Ölürüm de Ayrılamam - 1959 - Süha Doğan
- Düşman Yolları Kesti - Şükrü - 1959 - Osman F. Seden
- Daha Çekecek Miyim - 1958 - Seyfi Havaeri
- İstanbul Macerası - 1958 - Carl Möhner
- Dokuz Dağın Efesi - Hasan Çavuş - 1958 - Metin Erksan
Kaynakça
- "Yılmaz Gruda". Facebook. Yılmaz Gruda.
- "Sanatkar Bir Çift: Tolga Tiğin, Yılmaz Gruda" (PDF), 10. Sinema 60 dergisi. 1961. s. 29.
- "Yılmaz Gruda". Facebook. Yılmaz Gruda. 26 Ekim 2020.
- "Tiyatro Tenkitleri" (PDF), 14. Sinema 60 dergisi. 1961. s. 23.
- "Yılmaz Gruda". TSA. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Yilmaz Gruda". imdb. 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Aylaklar". TSA. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Asiye Nasıl Kurtulur". Youtube. Fanatik. 3:30. dakika. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Tophaneli Murat". Youtube. Fanatik. 24. dakika.
Dış bağlantılar
- Yılmaz Gruda, SinemaTürk
- Yılmaz Gruda, Tiyatrolar
- Yılmaz Gruda, ekşi sözlük
- Yılmaz Gruda, Biyografi
- Yılmaz Gruda, Biyografya