Cüneyt Arkın
Cüneyt Arkın, gerçek adıyla Fahrettin Cüreklibatır[1] (d. 8 Eylül 1937), Türk sinema oyuncusu, senarist, yapımcı, yönetmen. Eskişehir'in Karaçay köyünde doğdu. Babası Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış Hacı Yakup Cüreklibatır'dır. Aslen Nogay'dır. Lise öğrenimini Eskişehir Atatürk Lisesi'nde gördü, 1961 yılında İstanbul Tıp Fakültesinden mezun oldu.[2]
Cüneyt Arkın | |
---|---|
Doğum |
Fahrettin Cüreklibatır[1] 8 Eylül 1937 Eskişehir, Türkiye |
Milliyet | Türkiye |
Vatandaşlık | Türkiye |
Meslek | oyuncu, yapımcı, senarist, doktor |
Etkin yıllar | 1963 - günümüz |
Evlilik |
Güler Mocan (e. 1964–1968) Betül Cüreklibatır (e. 1970) [1] |
Çocuk(lar) | Filiz Canlı, Murat Cüreklibatır, Kaan Cüreklibatır |
Ödüller |
4. Altın Koza Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu 1972 Yaralı Kurt |
Resmî site | CüneytArkın.com.tr |
İmza | |
|
Sinema kariyeri
Memleketi Eskişehir'de, yedek subay olarak askerliğini yaparken, Göksel Arsoy'un başrol oynadığı Şafak Bekçileri (1963) filminin çekimleri sırasında yönetmen Halit Refiğ'in dikkatini çekti. Askerliğini bitirdikten sonra Adana ve civarında doktorluk yaptı. 1963 yılında Artist dergisinin yarışmasında birinci oldu. Bir süre iş arayan Cüneyt Arkın, 1963'te Halit Refiğ'in teklifiyle sinema oyunculuğuna başladı ve 2 yıl içinde en az 30 film çevirdi.[3]
1964 yılında oynadığı Gurbet Kuşları filminin finalindeki kavga sahnesi, Arkın'ın kariyerinde bir kırılma noktası oldu. Bir süre daha duygusal-romantik jön karakterlerini canlandırdıktan sonra yine Halit Refiğ'in önerisiyle aksiyon filmlerine yöneldi. Bu dönemde İstanbul'a gelen Medrano Sirki'nde altı ay süreyle akrobasi eğitimi aldı. Burada öğrendiklerini Malkoçoğlu ve Battalgazi serilerinde beyaz perdeye aktararak, Türk sinemasına daha önce hiç örneği olmayan bir tarz getirdi.[4] Kısa sürede avantür filmlerin en aranan oyuncusu haline geldi. Romantik filmlerle başladığı sinema yaşantısını hareketli filmlerle sürdürse de birçok farklı türde karaktere can verdi. Kariyeri boyunca westernden komediye, macera filmlerinden toplumsal filmlere kadar değişik türde filmler çekti. Özellikle Maden (1978) ve Vatandaş Rıza (1979) filmleri, Cüneyt Arkın'ın kariyerinde özel bir yer kaplar.[3]
12 Mart dönemi sırasında, 4. Altın Koza Film Festivali'nde (1972) jürinin ilk oylamasında Yılmaz Güney'i Baba filmindeki rolüyle en iyi erkek oyuncu seçilmesine rağmen daha sonra siyasi baskılarla Yılmaz Güney'in yerine, ilk oylamada Yaralı Kurt filmindeki performansıyla ikinci olan Cüneyt Arkın'ı en iyi erkek oyuncu seçti. Bu karara tepki gösteren Arkın ödülü reddetti.[5]
Cüneyt Arkın sinemasına ayrı bir renk getiren, yönetmenliğini Çetin İnanç'ın yaptığı 1982 tarihli Dünyayı Kurtaran Adam zamanla bir kült film haline geldi. 1980'li yıllarda Ölüm Savaşçısı, Kavga, Sürgündeki Adam ve İki Başlı Dev gibi aksiyon filmlerinden sonra, 1990'lı yıllarda da polisiye dizilere yöneldi.
Cüneyt Arkın, binicilik ve karatede uzman sporcu unvanına sahiptir.[6] Oyunculuğun yanı sıra televizyon izlenceleri sunmuş ve kısa bir süre gazetelerde sağlıkla ilgili köşe yazarlığı da yapmıştır. 2009 yılında omurgasındaki sinir sıkışmasından dolayı yaklaşık üç ay hastanede tedavi gördü.[7]
Özel hayatı
Cüneyt Arkın ilk evliliğini 1964 yılında kendisi gibi doktor olan sınıf arkadaşı Güler Mocan ile yaptı. 1966 yılında kızları Filiz doğdu. Cüreklibatır'ın yeni gelişen sinema oyuncusu kariyeri nedeniyle evlilik uzun sürmedi.[8]
1968 yılında Cüneyt Arkın olarak sahne adını aldı ve bir çini fabrikası sahibi olan varlıklı bir ailenin kızı Betül Işıl ile tanıştı. İsviçre'de bir üniversite mezunu olan Işıl, o sırada uçuş görevlisi olarak çalışıyordu. Cüneyt Arkın, 1968 yılında boşandıktan bir yıl sonra, 1969'ta Betül (Işıl) Cüreklibatur[1] ile nişanlandı, 1970'te evlendiler ve 1971'de boşandılar. Kısa süre sonra yeniden evlendiler ve bu evlilikten de Kaan ve Murat adlarında iki çocuğu oldu.[9][10] Kızı bir şirkette genel müdürlük yapan Arkın'ın oğullarından Murat da dizilerde oyunculuk yapmaktadır.[11] Bir dönem alkolizm tedavisi görmüş olan Arkın, alkol, uyuşturucu ve gençliğin sorunları konulu sayısız konferans vermiş, bunlarla ilgili teşekkür beratları ve onur ödülleri almıştır.[12]
Siyasi yaşamı
Türk milliyetçisi kimliğiyle bilinen Cüneyt Arkın 2002 Genel Seçimlerinde Anavatan Partisi'nden Eskişehir milletvekili adayı olması için Mesut Yılmaz tarafından teklif götürüldü.[13] Sonraki yıllarda ise İşçi Partisi adına düzenlenen ve bir grup bilim adamı, aydın ve sanatçının katıldığı İşçi Partisi Hükümeti’nde Göreve Hazırız kampanyasına katılarak, yeniden siyaset sahnesinde adını duyurdu.[14]
Filmografi
Kazandığı ödüller
Yıl | Aday gösterilen çalışma | Ödül | Sonuç |
---|---|---|---|
1963 | "1.'lik Ödülü" | 1963 Artist Mecmuası, Artist Yarışması | Kazandı |
1969 | "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü", (İnsanlar Yaşadıkça) ile | 1969 Antalya Altın Portakal Film Festivali | Kazandı |
1972 | "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü", (Yaralı Kurt) ile | 1972 Adana Altın Koza Film Festivali | Kazandı |
1976 | "En iyi Erkek Oyuncu Ödülü", (Mağlup Edilemeyenler) ile | 1976 Antalya Altın Portakal Film Festivali | Kazandı |
1999 | "Yaşam Boyu Onur Ödülü" | 1999 Antalya Altın Portakal Film Festivali | Kazandı |
2013 | "Yaşam Boyu Meslek ve Onur Ödülü" | Engelsiz Yaşam Vakfı | Kazandı |
2013 | "Yaşam Boyu Onur Ödülü" | 18. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Kazandı |
2013 | "Kültür ve Sanat Büyük Ödülü" | 2013 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü[15] | Kazandı |
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2008.
- "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2007.
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- Altın Koza Bir Kara Festival Oldu 22 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 6 Ekim 1972.
- Adı Marka Oldu 30 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet gazetesi haberi
- Cüneyt Arkın taburcu oldu.
- "En zoru hastanın altını temizlemekti". Hürriyet. 11 Aralık 1999. Erişim tarihi: 20 Mart 2011.
- Tekelioğlu, Tuluhan. "Cüneyt Arkın: Başka kadına el sürmedim". Haber7. Erişim tarihi: 20 Mart 2011.
- "Cüneyt Arkın'ın ailesi kaza geçirdi". Moral Haber. 1 Nisan 2010. 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2011.
- "Ailem-Cüneyt Arkın'ın kendi kaleminden ailesi". Cüneyt Arkın Personal website. 20 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2011.
- "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2008.
- Yıldız avında 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zaman gazetesi
- "Cüneyt Arkın İşçi Partisi saflarına katıldı". 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- "2013 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Değerlendirme Kurulu Kararı". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- IMDb'de Cüneyt Arkın
- TSA'da Cüneyt Arkın
- SinemaTürk'te Cüneyt Arkın20 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cüneyt Arkın'ın ilk evliliği27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ödüller | ||
---|---|---|
Altın Portakal | ||
Önce gelen: Fikret Hakan (Ölüm Tarlası) |
En İyi Erkek Oyuncu 1969 İnsanlar Yaşadıkça |
Sonra gelen: Yılmaz Güney (Bir Çirkin Adam) |
Önce gelen: Erkan Yücel (Endişe) |
En İyi Erkek Oyuncu 1976 Mağlup Edilemeyenler |
Sonra gelen: Kemal Sunal (Kapıcılar Kralı) |