Şâzelîlik
Şâzelîlik (Arapça: الشاذليّة eş-Şâzeliyye), Ebü’l-Hasan eş-Şâzelî tarafından kurulan İslam'ın sûfî bir tarikatıdır.
Tarihte Kuzey Afrika'da ve Mısır'da önemli, birçok İslâmî edebiyat katkısıyla tesiri olmuştur. Edebî ve entel katkılarıyla bilinen en meşhur kişiler Hikam'ın yazarı İbn Ataullah, birçok yorum ve eser yazarları olan Ahmed Zarruk ve Ahmed İbn Acibe’dir. İslâm peygamberi Muhammed'e aşk ifade eden şiirler arasında Muhammed el-Cezuli'nin dikkate değer Delail-i Hayrat’ı ve Busiri’nin meşhur Kaside-i Bürde’sidir. El-Ezher Üniversitesi’nin birçok baş hocası bu tarikattandır. Sultan II. Abdülhamid de bu tarikattandır.[1][2]
Şâzelî tarikatının dallarından biri olan Fassiyatuş, çoğunlukla Hindistan, Sri Lanka ve Pakistan’da bulunur. Darkavî dalı genellikle Fas’ta yaygındır. Cezayir’de oluşan Alavîlik dalı ise Suriye, Ürdün ve Fransa’daki İngilizce konuşan toplumlar arasında olmak üzere Dünya'nın birçok yerinde bulunur. Büyük Britanyalı âlim Martin Lings, bu dalın kurucusu Ahmed el-Alevî hakkında A Sufi Saint of the 20th century (ISBN 0-946621-50-0), Yirminci Yüzyılda Bir Velî adlı kapsamlı bir biografi yazmıştır.