Akhisar

Akhisar, Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa iline bağlı bir ilçedir. Şehir merkezinde on dört, kırsalda doksan altı mahallesi bulunan Akhisar, 173.026 kişilik nüfusu ile Manisa'nın il merkezi dışında nüfusu en yüksek, Türkiye'nin ise yüz otuz sekizinci nüfusu en yüksek ilçesidir. Orta Gediz Havzası'nda bulunan Akhisar Ovası üzerinde kurulu olan şehir, güneyde Gölmarmara, güneybatıda Saruhanlı, batıda İzmir'in Aliağa ilçesi, kuzeyde Balıkesir'in Sındırgı ilçesi, kuzeybatıda Kırkağaç ve Soma, doğusunda ise Gördes ile komşudur. Akhisar, 1645 km²'lik yüzölçümü ile Manisa genelinde en fazla yüzölçümüne sahip ilçe konumundadır. İlçenin en önemli geçim kaynağı tarımdır. Tarım dışında hammaddeye dayalı sanayi ve ticaret ilçenin diğer ekonomik faaliyetlerindendir. İlçenin topraklarının %47'si tarım arazisi olarak kullanılırken bu arazilerde daha çok zeytin ve üzüm üretimi gerçekleştirilmektedir.

Başlığın diğer anlamları için Akhisar (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Akhisar
İlçe
İlçe merkezinden bir görünüm

Akhisar'ın Manisa ilindeki konumu
Akhisar
Akhisar
Akhisar (Avrupa)
Akhisar
Akhisar (Asya)
Akhisar
Akhisar (Dünya)
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge Ege Bölgesi
İl Manisa
İlk yerleşim MÖ 3.000
Kentleşme MÖ 1.200
Mevcut sınırlar 1923
Alt idari birimler 110 mahalle
İdare
 • Tür Belediye başkanı-meclis
 • Organ
 • Kaymakam Sabit Kaya
 • Belediye Başkanı Besim Dutlulu (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam 1.645 km² (635 mil²)
Yüzölçümü sırası 1. (İl içi sıralaması)
Rakım 93 m (305 ft)
En yüksek nokta 1.356 m (4.448 ft)
En alçak nokta 60 m (190 ft)
Nüfus
 (2019)
 173.026
 • Sıra 138. (Türkiye sıralaması)
 • Yoğunluk sırası 1. (Manisa geneli)
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAS)
Posta kodu
45200
Alan kodu 236
ISO 3166 kodu TR-45
Plaka kodu 45
GSYİH (nominal) 2019[2]
• Toplam (İl) ₺329,8 milyar (14.)
• Kişi başı (İl)
 ₺44.631 (11.)
İGE (2017) 0,397[3]
orta · 132.
İklim Csa

Tarihçe

Prehistorik Dönem
Ana madde: Thyateira
Thyateira Antik Kenti Kalıntıları

Akhisar ve çevresinde, yerleşik hayatı geçilen Neolitik Çağ'dan itibaren yerleşimlerin oluştuğu yapılan araştırmalar ve kazılar ile kesinleşmiştir. Bu ilk yerleşim birimlerinin tarımsal olarak kullanılan köyler olduğu düşünülmektedir.[4] Günümüzde, höyük adı verilen bu eski yerleşim alanlarından başlıcaları Moralılar Höyüğü, Hastane Höyüğü, Kennez Höyüğü, Dağdeviren Höyüğü, Çamönü Höyüğü ve prehistorik idol-kap atölyesinin bulunduğu Kulaksızlar'dır. Bu höyükler arasından Hastane Höyüğü, günümüzde kazı çalışmalarının devam ettiği ilçe merkezinde bulunan bir alandır. Diğer höyüklerin birçoğu günümüzde üzerinde tarım yapılan alanlara dönüşmüşlerdir.

Akhisar'ın tarihi MÖ 3000'li yıllarda İskitler ile birlikte akınlar gerçekleştiren Amazonlar'ın bir kolu Lidya'ya kadar uzanıyordu. Akhisar da bu güzergahtaki karargahlardan biri olmuştur. Akhisar M.Ö. 24 yılında büyük bir deprem sonucu yıkılana kadar Amazon komutanlarından Thyateira'nnn adıyla anılmaktaydı. Thyateira kuruluşundan sonra Helen Rumları tarafından Pelopia, Polonya, Ohipko, Semiramis gibi isimlerle anıldı. Akhisar, tarih boyunca Hititler, Akadlar, Lidyalılar, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Saruhanlılar ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetiminde kalmıştır. Lidyalılar döneminde önemli bir konuma sahip olan Akhisar, Senatosuyla, kalabalık ve zengin nüfusuyla dönemin en önemli şehirleri arasında yer almıştır. Bizans İmparatoru I. Konstantin tarafından Gölmarmara'ya sürülen Tyeder, Akhisar'a beyaz taşlardan bir kale inşa ettirmiştir. Bu kalenin inşasının ardından şehrin ismi Beyaz Kale anlamına gelen Aspro Kastro oldu.

Beylikler ve Osmanlı Dönemi
Akhisar'ın 1890 yılına ait bir gravür

Kent, 1308 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'nin dağılması ile başlayan Anadolu beylikleri döneminde, Saruhan bey'in 1313 yılında Manisa‘yı Bizanslılardan alıp, Saruhanoğulları Beyliği'ni kurması ile bu beyliğin hakimiyetine girmiştir. Şehir, önceleri Thyateira diye anılırken, bu dönemde Akhisar adını almıştır.[1] Saruhanoğulları Beyliği'nin 1412 yılında Osmanlı Devleti hakimiyetine girmesinden itibaren de Saruhan Sancağı'nın bir parçası olmuştur.

Akhisar'ın I. Dünya Savaşı öncesi nüfusu yaklaşık 12.000 kişidir ve bu nüfusun yaklaşık %75'ini Türkler oluştururken geri kalan %25'lik dilimin büyük çoğunluğu Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler oluştururdu.[5]

Bazı kaynaklar, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz harekâtı sonucu Türk ordusunun Akhisar'a girerek 7 bin Rum'un öldürülmesiyle ilçedeki tüm Hristiyan nüfusunun da yok olduğunu iddia etmektedir.[6]

Cumhuriyet Dönemi

Akhisar, 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından Manisa'nın büyükşehir olması ile birlikte, ilçe belediye sınırları Manisa Büyükşehir Belediyesi mülki sınırlarına dahil oldu.[7]

İdari Yapı

Mahalleler ve İşletmeler

2014 yılına kadar ilçeye bağlı 9 kasaba ve 86 köy, ilçe merkezinde 14, kasabalarda 20 olmak üzere 34 mahalle muhtarlığı bulunuyordu. 2012'de Meclis Genel Kurulunda kabul edilen 6360 sayılı yasa ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinden itibaren ilçenin sınırları genişlemiş ve toplamda 109 mahalle sayısına ulaşmıştır.[7]

Akhisar'da kaymakamlık ve Bakanlıkların Taşra teşkilatı olan İlçe Müdürlüklerinin tamamı ve İlçe Özel İdare Müdürlüğü'de bulunmaktadır. İlçede Orman İşletme Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü, Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü, Askerlik Şubesi Başkanlığı gibi çevre yerleşim birimlerine de hizmet veren bölge veya işletme düzeyinde teşkilatlanan birimlerde bulunmaktadır.

Ceza merkezleri ve Komutanlıklar

İlçe adli yönden ağır ceza merkezidir ve şehirde A3 Tipi Kapalı/Açık Ceza İnfaz Kurumu[8] bulunmaktadır. Akhisar'da biri aktif olarak kullanılmak üzere 2 adet Askeri Havalimanı bulunmaktadır. Kentteki Garnizon Komutanlığı ise Albay düzeyindeki Hava Meydan Komutanı tarafından yönetilmektedir. Akhisar Hava Meydan Komutanlığı NATO/CAOC-6 karargahına ev sahipliği yapan Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı'na bağlı yedek hava meydanı olarak kullanılan bir havalimanıdır. Albay düzeyindeki komuta kademesi ile birlikte ağırlıklı olarak teknik personel olmak üzere 500 civarında askeri personel, er ve erbaş görev yapmaktadır.

Nüfus
Yıl Toplam Şehir Kır
1965[9]121.23046.16775.063
1970[10]129.13248.79680.336
1975[11]139.34153.35785.984
1980[12]146.44461.49184.953
1985[13]159.38868.55390.835
1990[14]152.39773.94478.453
2000[15]152.58281.51071.072
2007[16]157.16196.39360.768
2008[17]158.45599.42359.032
2009[18]158.857100.89757.960
2010[19]158.614102.16756.447
2011[20]159.650104.77754.873
2012[21]160.620107.08653.534
2013[22]161.918161.918veri yok
2014[23]163.107163.107veri yok
2015[24]164.557164.557veri yok
2016[25]166.129166.129Veri yok
2017[26]167.883167.883Veri yok
2018[27]171.381171.381Veri yok
2019[28]173.026173.026Veri yok

Coğrafya

Akhisar 38° K 27° D koordinatlarında yer alır. İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 94 metredir. En yüksek noktasını 1280 metre ile Görenez Dağı, en alçak noktasını ise 60 metre ile ilçenin kuzeydoğusundaki Kum Çayı boğazının taban kısmı oluşturur.

AKHISAR'dan yönler
Kırkağaç, Soma Balıkesir
 		 Sındırgı
K
B D
G
Gördes
Saruhanlı, Manisa Gölmarmara
 		 Gördes

Bitki Örtüsü

Alçak ve az eğimli Neojen arazisinin büyük bir kısmında doğal bitki örtüsü ortadan kaldırılmıştır ve buraları tarım alanları olarak kullanılmaktadır. Doğal bitki örtüsünün görüldüğü alanlar ise nispeten yüksek ve eğimli alanlara tekabül eder. Akhisar Ovasının yüksek kesimlerinde kızılçam, karaçam, kermez meşesi, katran ardıcı, tespih ağacı, akçakesme, laden, ağaç fundası gibi bodur maki elemanlarıyla graminelerden oluşur.[29]

Jeoloji

Akhisar, Batı Anadolu Fay Hattı üzerinde kurulmuş bir ilçedir. Bu sebeple ilçede sık sık depremler meydana gelmekle birlikte can kaybına neden olacak ölçekte bir deprem şimdiye kadar kayıtlara girmemiştir. İlçede orta ölçekli ve hasara neden olan en son deprem, 12 Eylül 2016'da meydana gelmiştir. 5.0 ölçeğindeki bu depremde 15'i ağır olmak üzere 50 bina hasar görmüştür.[30][31] Akhisar'ın yakın köyleri ve çevresinde 2020 Şubat ayında başlayıp, en büyükleri 5.4 ve 5.1 olmak üzere yaklaşık 2 ay kadar süren bir deprem fırtınası da yaşanmıştır.

İklim

Akhisar'da, yazları sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olduğu, kar yağışlarının ve don olaylarının fazla görülmediği bir Akdeniz İklimi hüküm sürer. İlçede, yıllık ortalama sıcaklık 16 derecedir ve günümüze kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 45 derece, en düşük sıcaklık ise -14 derecedir.[29]

Ulaşım

Akhisar, İzmir Limanına 92 km, Adnan Menderes Havalimanı’na 110 km uzaklıktadır. Kent İstanbul-İzmir karayolu üzerinde İzmir'den 80, Bandırma'dan 190, İstanbul'dan da 470 kilometre uzaklıktadır. Aynı zamanda Bandırma-İzmir ve Ankara-İzmir demir yolları üzerindedir. Akhisar çevresindeki ilçeleri birbirine bağlayarak bölgede kavşak konumundadır.

Ekonomi

İlçenin ekonomik faaliyetleri tarım ve sanayi olmak üzere iki ana başlığa ayrılmaktadır.

Tarım

İlçenin 1980'lere kadarki en önemli tarımsal faaliyeti tütün üreticiliği iken bu durum 1990'ların başında zeytin üreticiliğine kaymıştır.[32] Akhisar günümüzde zeytin üretimi açısından ilçe sınırları içerisinde barındırdığı 12 milyon zeytin ağacı ile Türkiye’nin en büyük zeytin ve zeytinyağı üreticisi konumundadır.[32][33] Ayrıca ilçe kırsalında özellikle sultani üzüm üretimi de son dönemde yaygınlaşmıştır.

Organize Sanayi

Akhisar Organize Sanayi Bölgesi, Manisa Valisi Başkanlığındaki İl Özel İdaresinin %34, Akhisar Belediyesinin %33, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odasının %33 katılımı ile toplamda 292 hektarlık alanda oluşturulmuştur. Bölge, 1.914.553 m² alana sahip 77 adet sanayi parselinden oluşmaktadır. Sadece Akhisar'a istihdam sağlamak ile kalmayan bölge, çevre ilçe ve beldelere de istihdam sağlamaktadır.

Ayrıca bakınız: Keskinoğlu Şirketler Grubu
Ayrıca bakınız: Köfteci Ramiz
Ayrıca bakınız: Yaşarbank

Kültür

Çağlak Festivali
Ana madde: Çağlak Festivali

5 asırdır geleneksel olarak kutlanan Akhisar'a özgü bir bahar bayramıdır.[34] 15. yüzyılda yaşadığı varsayılan bir Akhisar’lı olan Şeyh İsa'nın, eğitimini tamamlayıp şehre geri döneceği zaman Akhisar halkının bölgede bulunan Çağlak bölgesinde onu karşılamak için 17 gün beklemesi ile başlamıştır. Bekleme süresince halk kazanlarla yemekler yapmış, cirit, at yarıştırma, güreş gibi oyunlar oynayarak vakit geçirmiş ve bir şenlik halini almıştır. O dönemde halk tarafından benimsenen bu şenlik her yıl benzer tarihlerde tekrarlanarak günümüze kadar ulaşmıştır.[35] Çağlak Festivali, Anadolu kültüründe önemli yeri olan Hıdrellez, Nevruz gibi gelenekler ile büyük benzerlik göstermektedir.

Günümüzde festival, Akhisar Belediyesi'nin önderliğinde Mayıs ayı içerisinde gerçekleştirilmektedir. Festivalin ilk günü, Şeyh İsa'nın mezarı başında bir anma, ardından da Çağlak mesire alanında düzenlenen cirit ve güreş müsabakları ile başlar. Festival süresince Akhisar Gölet Park içerisinde çeşitli yerel ve ulusal firmalar tanıtım stantları açarken, kültürel alanda da çeşitli oyun ve spor karşılaşmaları, konserler, imza günleri gibi etkinlikler düzenlenir.

Zeytin hasat şenlikleri

Türkiye’nin 12 milyon zeytin ağacı ile en büyük zeytin ve zeytinyağı üreticisi konumundaki Akhisar’da[32][33] ilki 2009 yılında gerçekleştirilen şenlik, her yıl Akhisar'da bulunan 1652 yaşında, 10,6 metre gövde çapı, 13 metre tepe çapı ve 6,84 boyundaki anıt ağaç çevresinde yapılan törenle başlar[36]. Şenlik anıt zeytin ağacının yanında yapılan açılış töreninden sonra Keskinoğlu Şirketler Grubu'nun kurduğu açık hava müzesi Ravika Köyü'nde gerçekleştirilen etkinliklerle devam etmektedir. Ravika Köyü'nde yapılan etkinlikler kapsamında yerel üreticiler kendi üretimi zeytinlerin tadımları için stantlar açmaktadır.

Tayyare Sineması

İstiklal Savaşı sırasında Akhisar Cephesi Kuvay-i Milliye kumandanlığı da yapmış olan istiklal madalyası sahibi Murat Tolun Bey, 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti'nin Akhisar şubesini kurup başkanlığını üstlenmiştir. Murat Tolun Bey, Tayyare Sinemasının projesini kendisi yapmış, inşaatında Bulgar ve Türk işçiler ile birlikte çalışmıştır. Sinemanın yapımı 30.000 liraya mal olmuştur. Tayyare Sineması'nın günümüzdeki adı Akhisar Belediye Sinemasıdır. Akhisar Belediyesi tarafından işletilen sinema salonu dönem dönem konser, imza günü, tiyatro oyunları gibi kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.[37]

Amfi Tiyatro

2013 yılında Manisa Valiliği ve Akhisar Belediyesi tarafından gerçekleştirilen 251 bin Dev Öğrenci projesi kapsamında inşa edilen 3 Bin kişi kapasiteli Amfi Tiyatro 2 milyon 694 Bin TL’ye mal olmuş ve bunun 400 Bin TL’si 251 Bin Dev Öğrenci Projesi grubundaki öğrenciler tarafından toplanmıştır.[38][39]

Bülent Ciğeroğlu Kültür Merkezi

560 kişilik salonu ve fuayesi ile ilçede konser ve tiyatro mekanı olarak kullanılan salon, 2014 yılında, Soma Faciası davalarının görülmesi için geçici süreliğine Adalet Bakanlığına kiralanarak, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Duruşma Salonu'na çevrilmiştir.[40]

Gölet Kültür Park

Hüsnü Kahraman'ın belediye başkanlığı döneminde proje haline getirilen ve yıllarca atıl durumda kalan alan, 2007 yılında inşaata yeniden başlanıp 2008 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. 50 bin metrekare alan üzerine inşa edilen parkta yapay göletin yanı sıra kültür merkezi, tenis kortları, tam ve yarı olimpik yüzme havuzu, basketbol sahası, piknik alanı gibi birçok sosyal ve kültürel alan bulunmaktadır. 5 asırdır devam eden Çağlak Festivali de bu alan içerisinde yapılmaktadır.

Turizm
İlçe Merkezindeki Thyateira Basilikası

İlçe sınırları içerisinde Thyateira Antik Kenti ve 1 adet Arkeoloji Ve Etnografya müzesi barındıran Akhisar'daki Ulu Cami, Paşa Camii, Şeyh isa Camii ve Yeni Gülruh Camii ile Hashoca Mahallesindeki Türkiye’nin ilk kütüphanelerinden olan Zeynelzade Kütüphanesi şehirdeki diğer tarihi ve turistlik yerlerdendir. Akhisar'ın yakın çevresinde ise Khliara (Kırkağaç), Kalamos (Gelenbe), Yortan (Bostancı) Höyüğü, Nakrasa (İlyaslar), Apollonis (Mecidiye), Hierokemo (Beyoba) gibi diğer turistik, tarihi bölgeler bulunmaktadır.

Thyateira Antik Kenti
Ana madde: Thyateira

Akhisar ilçesinin antik çağdaki ismi olan Thyateira kenti, bugünkü modern kentin altında kalmıştır. Kent, Lidya devletinin ve Pergamon Krallığı'nın en önemli yerleşimlerinden olup, Roma İmparatorluğu döneminden, Bizans dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Aziz Pavlus tarafından Batı Anadolu'da kurulan Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden biri de Thyateira kentindedir. Thyateira kentine ait kalıntıların bir bölümü bugün Akhisar kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı mevkinde görülebilmektedir.

Çeşitli araştırma ve kazılarda eski kent yapısı ile ilgili kalıntılar bulunmuştur. Bunların en önemlisi kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı kazısı sonrası bulunan kalıntılardır. Çeşitli yıllarda yapılan kazılarda burada bir sütunlu yol ile asbisli kolosal yapı ortaya çıkarılmıştır. Öğretmen Evi ve Vergi Dairesi Kazılarından sonra Tepe Mezarından çıkarılan sütunlu yol, Thyateira akropolü olan eski hastanenin bulunduğu tepeciğe gitmektedir. Tepe Mezarındaki asbistli yapı kuzey-güney yönünde uzanmakta olup uzunluğu 43 metreyi bulmaktadır.[41]

Akhisar Müzesi
Ana madde: Akhisar Müzesi

Müze, Thyateira Antik kenti kalıntılarının hemen yanında bulunan ve 1932 yılında inşa edilip öncesinde okul daha sonraları da öğretmen evi olarak kullanılan alanda yapılan rölöve ve restorasyon çalışması sonrası 2012 yılında hizmete açılmıştır. 11 ayrı bölümden oluşan müzede 1451 adet arkeolojik ve etnografik eser sergilenmektedir. Bu eserlerin en önemlileri arasında 18-11 milyon yaşlarındaki fosiller, ve el aletleri ile MÖ 500'lere tarihlenen lir çalan Eros rölyefi sayılabilir.[42][43]

Sinagog

Türk Telekom Müdürlüğü binasının hemen arkasında tarihi bir sinagog bulunmaktadır. Yapım tarihi ile ilgili bilgi bulunmamakla birlikte günümüzde, Kültür ve Turizm Bakanlığı kayıtlarına geçmiş eski kapısı dışında yapıya ait çok fazla bir kalıntı kalmamıştır.[44][45]

Musevi Mezarlığı
Ana madde: Akhisar Musevi Mezarlığı
Akhisar Musevi Mezarlığı

Şehirdeki Reşat Bey mezarlığının yanında, 673 metrekarelik alana yayılmış bir Yahudi mezarlığı vardır. İbranice taş oymaları ile mezar taşları günümüzde de ziyarete açık haldedir.[44]

Or Yehuda Tarım Okulu
Or Yehuda Tarım Okulu Tarım Okulu

Akhisar'lı bir Yahudi aile tarafından Kayalıoğlu mahallesi'nde Ziraat Okulu olarak yaptırılan bina günümüzde hala ayaktadır. Bina, 1903 yılında inşa edilmiştir. 3 kattan oluşan yapı yakın bir döneme kadar ilköğretim okulu olarak aktif olarak kullanılmaktaydı. Etrafında ziraat çalışmalarının yapılabileceği bahçelerin de olduğu binanın bodrum katında bir şaraphane de bulunmaktadır. Bina ve bahçe yaklaşık 2 dönümlük bir alanı kaplamaktadır (8.100 m²).[44][46][47]

Zeynelzade Kütüphanesi ve Hashoca Camisi

Kütüphane 1797 yılında Akhisar'ın zengin bir ailesi olan Zeynelzade ailesi tarafından yaptırılmıştır. Bina Hashoca Mahallesi'nde, Hashoca Camisinin karşısındadır. 1805 kayıtlarına göre 923 cilt el yazması kitap mevcuttu. Bu el yazması kitaplar arasında Kâtip Çelebi'nin Keşfü'z-Zunûn eseri de bulunmaktadır. Kütüphane 1805 yılında resmen tescil edilmiştir. Kütüphane, tek kubbeli olarak inşa edilmiş ve tavanında da alçı süslemeler kullanılmıştır. 2013 yılında Akhisar Belediyesi tarafından 208 Bin 195 TL yatırım yapılarak ve il özel idaresinden de 220 Bin 575 TL destek alarak restore edilen bina Akhisar turizmine yeniden kazandırılmıştır. Aynı adı taşıyan modern bir kütüphane 20. yüzyılda kentin bir başka yerinde inşa edilerek öğrencilere ve araştırmacılara hizmet etmektedir.[48]

Akhisar Paraları

Genel olarak, paranın, M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da Lidyalılar tarafından icat edildiği kabul edilmektedir. Kuzey antik Lidya'nın en önemli merkezi olan Thyateira, paranın kullanıldığı ilk şehirlerden biriydi. M.Ö. 200'ye doğru önemli ticaret merkezleri kendi paralarını basmaya başlamıştı. Bu dönemde Thyateira da kendi parasını basan bir merkez konumundaydı. Thyateira paralarında genellikle bir tarafında Apollo veya Artemis figürleri bulunurken, diğer yüzeyinde çift başlı balta olarak bilinen labris bulunmaktadır. MS 50'li yıllarda Thyateira, Roma İmparatorlarının, yerel valilerin veya şehir yöneticilerinin figürlerini taşıyan paraları basmıştır.[49][50]

Plateia Petra (Şahin Kaya)

İlçenin doğusunda bulunan, antik dönemdeki adı Plateia Petra olan ve günümüzde "Şahin Kaya" olarak bilinen yapı, Pers kültürünün ve Helenistik Dönemin izlerini taşımaktadır. Büyük bir kaya kütlesinin üzerine ve çevresine yayılmış kale kalıntıları günümüzde de görülebilmektedir. Yapılan araştırmalar sonucu buradaki ilk yerleşimin Persler tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koymuştur. Konumu ve kalıntılar sayesinde, yerleşimin savunma amaçlı bir kale olduğunu göstermektedir. Plateia Petra'ya erişim, kayaya oyulmuş 3.050 basamaklı eski bir merdiven ile sağlanmaktadır.[51]

Akhisar Köfte
Ana madde: Akhisar Köfte

Akhisar köfte, %100 oranında dana etinden üretilir. İçerisine sadece kıyma, soğan ve tuz eklenerek ızgara üzerinde pişirilir. Pide ile servis yapılır.

Şevket-i Bostan

Şevketi bostanlar ayıklanarak yıkanır, ince uzun doğranır. Yağda kavrulan soğan ve ete ilave edilerek, sararıncaya kadar ara sıra karıştırılır. İki bardak sıcak su ve tuz ilavesiyle kapağı kapatılır, ateş kısılır. Ocaktan alınmadan önce yoğurt, un ve limon suyu ilavesi ile hazırlanan terbiye üzerine gezdirilip birkaç dakika daha kaynatılır.

Börülce Tarator

Börülcelerin varsa kılçıkları ayıklanarak, 3–4 cm uzunluğunda doğranır. Az tuzlu suda haşlanarak süzülür. Sarımsaklar biraz tuz ile dövülür, çukur bir kap içinde limon suyu, zeytinyağı ve 1 çorba kaşığı un ilavesiyle iyice karıştırılır. Haşlanıp, süzülmüş ve soğutulmuş börülceler kapaklı bir kaba alınarak hazırlanan sos üzerine dökülerek en az birkaç saat dinlendirildikten sonra servis yapılır.

Simit Ekmeği

Nohut ince, ancak un haline gelmeyecek şekilde havanda dövülür. Akşamdan ılık bir bardak su ve aldığı kadar un ilavesiyle yumuşak bir hamur yapılır. Üzeri örtülerek ılık bir yerde sabaha kadar bekletilir. Sabaha kadar kabaran bu hamur maya yapılarak, un, su ilavesiyle yoğrulur ve ılık bir yerde kabarıncaya kadar bekletilip, fırına koymadan önce üzerine yumurta sarısı sürülür.

Keşkek

Bir gece önceden ıslatılan buğday, kemiksiz tavuk eti ya da kuzu eti ile tencerede su eklenerek kaynatılır. İyice piştikten sonra bir tokmak ya da mikserle ezilir. Servis tabağına alındıktan sonra tereyağı ve yağda kızartılan salça ile süslenir.

Katmer

1 kilo un ve 50 gram tuz, yarım litre su ile hamur yoğrulur. 1 saat dinlendirilir. Her hamur 90 gr. gelecek şekilde yuvarlanıp yağlanmış tepsiye sıralanır, 1 gün dinlendirilir. Ertesi gün hamurlar çok ince yufka halinde açılarak içine yumurta, maydanoz, peynir rendesi konularak karıştırılır, zarf şeklinde katlanıp, etrafına tereyağ konularak pişirilir. Kare şeklinde kesilerek ve üzerine peynir rendesi serpilerek servis yapılır.

Spor

Spor Tesisleri

Futbol
Ana madde: Akhisar Belediyespor (futbol takımı)

İlçenin profesyonel futbol takımı Akhisar Belediyespor, tarihinde ilk kez 2012-13 sezonunda Süper Lig'de mücadele etme hakkını kazanmıştır. Bu başarıyı önceki sezon 1. Lig'de şampiyon olarak gerçekleştirmiştir. Daha önce kulüp iki sezon 1. Lig'de oynamıştır ve kuruluşundan beri çoğu zaman 2. Lig ve 3. Lig'de oynamıştır.

Basketbol
Ana madde: Akhisar Belediyespor (basketbol takımı)

İlçenin profesyonel Basketbol takımı Akhisarspor, Türkiye Basketbol Ligi'nde mücadele etmektedir.

Akhisar Belediyespor dışında ilçede amatör yerel ligde mücadele eden futbol takımları da bulunmaktadır.

Eğitim

İlçede iki yıllık eğitim- öğretim hizmeti vermek üzere 2000 yılında Celal Bayar Üniversitesi'ne bağlı Meslek Yüksekokulu kurulmuştur.[55] Akhisar Meslek Yükselokulu'ndaki eğitim programında;

  • Bilgisayar Programcılığı[56]
  • Elektrik[57]
  • Endüstriyel Tavukçuluk[58]
  • Makine[59]
  • Otomotiv Teknolojisi[60]
  • Pazarlama[61]
  • Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi[62] gibi bölümler bulunmakta.

Belediye başkanları
Yıl İsim Parti Oy
Şerif Zade Emin Ali Bey
1920-1922 Süleyman Sırrı Müderrisoğlu
1926-1929 Tireli İsmail Bahri Bey
1929-1931 Mehmet Emin Müderrisoğlu
1931-1939 Nüshet Işık
1939-1942 Musa Sabri Görk
1942-1946 Ali Rıza Aksel
1946-1950 Ahmet Cemil Kent
1950-1953 Ragıp Karaosmanoğlu DP[63]
1953-1954 Memduh Sındırgılıoğlu
1954-1955 Orhan Arel
1956-1957 İhsan Yalkın
1957-1960 İzzettin Öktem
1963-1968 Haşim Haşimoğlu AP 62.12
1968-1973 Orhan İlker AP 58.06
1973-1978 Mustafa Abut CHP 46.18
1978-1981 Nuri Giyik AP 53.43
1981-1984 Abi Arıcan Asker
1984-1989 Hüsnü Kahraman ANAP 41.03
1989-1994 Bülent Ciğeroğlu SHP 41.99
1994-1999 Ahmet Dutlulu DYP 33.10
1999-2004 Erdoğan Kamburoğlu DSP 28.37
2004-2009 Salih Hızlı AKP 39.68
2009-2014 28.81
2014-2019 35.92
2019-günümüz Besim Dutlulu[64] CHP 61.001[65]

Uluslararası İlişkiler
Ayrıca bakınız: Türkiye şehirlerinin kardeş şehirleri

Kardeş kentler

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Akhisar". Türkiye İstatistik Kurumu resmî sitesi. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
  2. "Manisa'da Kişi Başına Gayrisafi Yurt içi Hasıla 44 631 TL'dir". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
  3. "İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler (İGE-İ) 2017" (PDF). ingev.org. Mart 2018. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
  4. "Prehistorik Devirde Akhisar Ve Çevresi | thyateirakazisi.com". 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
  5. "Akhisar Tarihçe". Akhisar Belediyesi resmî sitesi. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
  6. Jonsson, David J. (2005). The clash of ideologies : the making of the Christian and Islamic worlds. Longwood, Fla.: Xulon Press. s. 316. ISBN 9781597810395.
  7. "Kanun No. 6360". 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2014.
  8. "Ceza İnfaz Kurumları". Akhisar Adliyesi resmî sitesi. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
  9. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  22. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  23. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  24. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  25. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  26. "2017 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
  27. "2018 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 4 Haziran 2019.
  28. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
  29. Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  30. "Akhisar'da deprem yaraları sarılıyor". Hürriyet. Demirören Haber Ajansı. 18 Ekim 2016. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  31. "Akhisar sallanmaya devam ediyor". Sabah Gazetesi. sabah.com.tr. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  32. "Akhisar, tütünü bırakıp zeytine yüklendi, geliri 300 milyon liraya ulaştı |hurriyet.com.tr". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
  33. "Zeytin hasat sezonu Akhisar'da başladı | tarimtv.gov.tr". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
  34. "AKHİSAR ÇAĞLAK FESTİVALİ'NİN 557.YILINDA ŞEYH İSA'YI ANDI | milliyet.com.tr". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  35. "Akhisar'da geleneksel Çağlak Festivali | hurriyet.com.tr". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  36. "1652 Yaşındaki Zeytin Ağacının Gölgesinde Akhisar Zeytin Hasat Şenlikleri | yemek.com". 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  37. "Tayyare sinemaları | kokpit.aero". 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  38. "Dev Öğrenci Amfi Tiyatro Bitiyor | akhisarhaber.com". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  39. "Akhisar Belediyesi Dev Öğrenciler Amfi Tiyatro Açıldı | akhisar.bel.tr". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  40. "Bülent Ciğeroğlu Kültür Salonu Akhisar Adliyesine Kiralandı | akhisargozde.com". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  41. "Rota:Akhisar | hurriyet.com.tr". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  42. "Akhisar Müzesi | aktuelarkeoloji.com.tr". 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
  43. "Akhisar Müzesi Açıldı | akhisar.bel.tr". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
  44. "İsrail Büyükelçisi Akhisar'da". akhisarhaber.com. 29 Temmuz 2009. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  45. "Akhisar'da antik sinagog yıkılmayacak". Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 18 Kasım 2015. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  46. "Eyvah, İsrail Meclis'i markaja aldı!". Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 4 Haziran 2009. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  47. "İzzet Keribar'ın objektifinden ve Naim Güleryüz'ün kaleminden Kültür mirası 'Türkiye Sinagogları'". Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 15 Ekim 2008. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  48. "Zeynelzade Halk Kütüphanesi Restorasyonu Tamamlandı". akhisar.bel.tr. Akhisar Belediyesi. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  49. Doyduk, Senem (2006). Tarihi kent dokusuyla Akhisar. Akhisar, Manisa: Akhisar Belediyesi Kültür Yayınları. ISBN 975983331X.
  50. "Lydia'nın Kuzeyindeki En Son Kent Thyateira". thyateirakazisi.com. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  51. Prof. Dr. Engin AKDENİZ. "Kuzey Lidya'da bir Pers Yerleşimi; Şahin Kayası". aktuelarkeoloji.com. Aktüel Arkeoloji. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
  52. "Spor Toto Akhisar Stadı açılıyor". Fanatik Gazetesi. fanatik.com.tr. 20 Ocak 2018. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
  53. "Akhisar Stadyumunun Tarihi Netleşti". Akhisar Press. akhisarpress.com. 10 Kasım 2017. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
  54. "Spor Toto Teşkilatından Akhisar Stadyumu'na Ziyaret". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 8 Temmuz 2017. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017.
  55. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu". cbu.edu.tr. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2013.
  56. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Bilgisayar Programcılığı". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  57. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Elektrik". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  58. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Endüstriyel Tavukçuluk". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  59. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Makine". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  60. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Otomotiv Teknolojisi". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  61. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Pazarlama". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  62. "Celal Bayar Üniversitesi Akhisar Meslek Yüksek Okulu / Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi". cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
  63. "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
  64. "Akhisar Belediye Başkanı Besim Dutlulu, mazbatasını alarak göreve başladı". akhisarhaber.com. 4 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
  65. "31 Mart 2019 Mahalli İdareler Yerel Seçimleri Akhisar ilçesi sonuçları". akhisarhaber.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
  66. "The Lausanne town" (İngilizce). Council of Europe / Europe Prize Exhibition. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  67. "Lausanne". faovd.ch (Fransızca). Feuille des avis officiels du canton de Vaud. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
  68. "Gostivar Belediye Başkanından TDBB ve Akhisar'a Ziyaret". Türk Dünyası Belediyeler Birliği. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
  69. "Belediyelerin 715 Kardeş Şehri Var". T24. t24.com.tr. 19 Ekim 2010. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
  70. "Akhisar İle Bosna Hersek Donji Vakuf Kardeş Belediye Oldu". akhisar.bel.tr. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2016.
  71. "Akhisar ile Bosna Hersek Donji Vakuf Kardeş Belediye Oldu". Milliyet. milliyet.com.tr. 2 Mart 2016. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.