Azez Muharebesi (2012)
Azez Muharebesi, Türkiye-Suriye sınırındaki Halep iline bağlı Azez nahiyesinde Suriyeli muhalifler, IŞİD, Suriye Demokratik Güçleri ve Suriye rejimi arasındaki çatışmalardır.
Azez Muharebesi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Suriye İç Savaşı Kuzey Cephesi Suriye İç Savaşı | ||||||||
Halep ilinde 1 Şubat-27 Şubat 2016 arası saha değişikliği: | ||||||||
| ||||||||
Taraflar | ||||||||
Şam Alayı[14] Türkiye ________________ El Nusra Cephesi (2012-2015)[18] |
Suriye Arap Cumhuriyeti
Hizbullah | Irak ve Şam İslam Devleti |
Arka plan
Azez kasabası çoğunluğu Sünni Araplardan ve Araplaşmış Kürtlerden oluşan bir kasabadır. Ayaklanmaların başlamasıyla beraber Azez halkı, rejimin karşısında cephe almıştır.[28]
2011'de Azez'de Kuzey Fırtınası isimli bir tugay kurulmuştur. Azez bölgesinden savaşçılardan oluşan bu grup, kısa süre sonra rejim ile çatışmaya başlamıştır.[28]
Çatışmalar
Azez'den rejimin çekilmesi
2012'nin 6 Mart'ına kadar Özgür Suriye Ordusu, Halep'in kuzeyindeki pek çok kasabayı ele geçirip, Azez'e saldırmaya başlamıştır.[29] Mart ayının sonuna kadar Suriye Ordusu'ndan kaçan askerler ile Suriye Ordusu arasında çatışmalar devam etmiştir.[30]
23 Mayıs'ta rejim güçleri Azez'e helikopter desteğiyle saldırı başlatmışlardır. Ne var ki, saldırı Ahrar el Şamal ve Mutanna ibn Haritha tugayları tarafından geri püskürtülmüştür. 3 gün boyunca rejim şehre saldırmaya devam etmiştir. 26 Mayıs'ta hükûmet güçleri şehir merkezinden tamamen çıkarılmışlardır.[31]
Temmuz 2012'de hükûmet güçleri bir kez daha Azez'e saldırmışlardır. Şehrin mahallelerinde çatışmalar yaşanmıştır. 19 Temmuz itibarı ile muhaliflerin yeniden kontrolü ellerine aldıkları belirtilmiştir. Hükûmet güçleri şehir merkezinden tamamen çekilerek, Minnah üssüne çekilmişlerdir.[31] 23 Temmuz'da rejimin saldırıları sona ermiştir.[32] Çatışmalar sırasında, muhaliflerin Öncüpınar sınır kapısını kullanarak silah aldıkları iddia edilmiştir. Tevhid Tugayı'nın Türkiye ve ABD'den 700 RPG, 300 tüfek ve 3,000 bomba aldığı belirtilmiştir.[33]
Ağustos 2012'de Minnah üssü muhaliflerce kuşatılmıştır. 6 Ağustos 2013'e kadar kuşatma altında kalmıştır. Muhalifler 6 Ağustos'ta üssü ele geçirerek rejimin Azez'deki varlığını sona erdirmiştir.[1]
Azez kırsalındaki çatışmalar (2013-2016)
IŞİD, Eylül 2013'te Azez şehir merkezine saldırmıştır. Kuzey Fırtınası taburu şehirden çekilmek zorunda kalmıştır. Samir Amuri Türkiye'ye kaçmış ve yerine Mahmut Nadum seçilmiştir. Nadum yönetiminde, Kuzey Fırtınası diğer gruplarla daha yakın ilişki içerisine girmiştir. Bu dönemde Kuzey Fırtınası taburu Kilis'te çalışmalar yürütmüşlerdir.[2]
28 Şubat 2014'te Kürt Cephesi, Kuzey Fırtınası Tugayı ve Tevhid Tugayı ortak hareket ederek IŞİD'i Azez'den çıkartmışlardır.[3]
IŞİD, Azez'den çıkarılmış olmakla birlikte, Azez'in kontrolü büyük oranda yerli gruplardan El Nusra Cephesi ve Tevhid Tugayı önderliğindeki İslamcı gruplara geçmiştir. 2 Mart 2014'te Kuzey Fırtınası Tugayı, İslami Cephe'ye katıldığını açıklamıştır. Tevhid Tugayı'nın başını çektiği İslam Cephe içerisinde zamanla geri planda kalmıştır.[3] Böylece Azez'deki laik gruplar büyük oranda etkisini kaybetmiştir.[34]
Ağustos 2015'te IŞİD, Azez bölgesindeki saldırılarını yoğunlaştırmıştır. Türkiye'nin ABD ile anlaşarak bölgeye içinde Türkmenlerin de dahil olduğu ılımlı muhalefeti yerleştireceği iddia edilmiştir.[35] YPG'nin ise IŞİD'in muhalifleri bölgede elemesiyle beraber, IŞİD'e saldırmayı ve ardından da Afrin ve Kobani kantonlarını birleştirmeyi hedeflediği iddia edilmiştir.[36][37] Türkiye ise Kürt grupların Azez-Cerablus hattını birleştirmesini asla kabul etmeyeceğini, YPG'nin Fırat'ın batısına geçmesini 'kırmızı çizgi' olarak belirleyerek beyan etmiştir.[38]
16 Ocak 2016'da muhalifler IŞİD'den Kazel ve Halfetli köylerini ele geçirmiştir.[12]
YPG, 2016 yılının Ocak ayından itibaren Afrin bölgesinden muhaliflerin elindeki bölgelere saldırmaya başlamıştır. 1 Ocak'ta Azez'e yakın Tanab köyü YPG'nin eline geçmiştir.[5] Muhaliflere Halep'ten 2,000 kişilik bir destek kuvveti gitmiştir.[39] YPG militanlarının Azez'e 6 km kadar yaklaştığı belirtilmiştir.[40] 19 Ocak'ta Malikiye köyüne yönelik YPG saldırısı, Özgür Suriye Ordusu tarafından geri püskürtülmüştür.[41]
IŞİD-Muhalefet çatışmaları (Mart 2016 - günümüz)
IŞİD ile muhalifler arasında çatışmalar ateşkesten sonra da devam etmiştir. 4 Mart'ta Suriyeli muhalifler ile IŞİD arasında çatışmaların Azez'in doğusundaki Karamezra, Düden ve Harcele köylerinde yoğunlaştığı belirtilmiştir.[42]
8 Mart'ta IŞİD'in Kilis şehir merkezini hedef alan en az sekiz adet roket ateşlediği belirtilmiştir. İki sivil ölmüştür. Türk Silahlı Kuvvetleri misliyle karşılık vermiştir.[43] Aynı gün, muhalifler Dudyan kasabasını IŞİD'den almıştır.[44]
12 Mart'ta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, karadan obüslerle IŞİD'i vurarak muhalefete destek olduğu belirtilmiştir.[45] Koalisyon savaş uçakları da IŞİD'i havadan hedef almıştır.[15] Ertesi gün Yan Yaban köyü muhaliflerin eline geçmiştir.[46]
2 Nisan'da muhaliflerin IŞİD'in elindeki Tel Batal ve Ahmediye köylerini ele geçirdikleri belirtilmiştir.[47] Çatışmalar Mırıdın, Halfeti ve İzzetiye köyleri çevresinde yoğunlaşmıştır. Türk Silahlı kuvvetleri de sınırdan IŞİD mevzilerini vurmayı sürdürmüştür.[48]
Mayıs ayında Suriyeli muhaliflerin ilerlemesi durmuştur. IŞİD karşı saldırılar ile Nisan ayında kaybettiği bölgeleri geri almıştır.[49] IŞİD militanları, Mayıs ayının sonlarında muhaliflere karşı saldırıya geçmişlerdir. Azez ile Mare arasındaki karayolu kesilmiştir. ABD öncülüğündeki koalisyon hava saldırıları ile IŞİD ilerlemesini durdurmaya çalışmıştır. Mare kasabası batıdan YPG'nin, doğudan ise IŞİD'in kuşatmasına alınmıştır.[50] ABD iki yıl aradan sonra ilk defa PYD ve müttefikleri dışındaki bir gruba havadan yardım ulaştırmıştır.[51]
8 Haziran'da IŞİD'e mensup militanların Azez ve Mare arasındaki Kalcibrin ve Kafr Kalbin'den çekildiği belirtilmiştir.[52] Bu ani çekilişin ana sebebi SDG'nin Menbiç'e karşı başlattığı saldırı olmuştur. IŞİD, Azez ve Mare'nin arasındaki bölgenin dışında, Azez ve Mare'nin doğusundaki bazı köylerden de çekilmiş ve böylece muhalifler, 2014'ten beri IŞİD'in elindeki bazı bölgelere ilk defa ulaşmıştır.[53]
İnsan hakları ihlalleri
Rusya'nın IŞİD'e yönelik hava saldırıları başlatmasına rağmen IŞİD karşıtı-ılımlı muhalefete saldırması büyük eleştiri konusu olmuştur. Ayrıca, Rusya'nın sivilleri vurduğu belirtilmiştir. Bunun yanında okullar ve hastaneler de Rusya tarafından hedef alınmıştır. Rusya'nın Azez'de Sınır Tanımayan Doktorlar isimli yardım örgütünün bulunduğu bir hastahaneyi vurması büyük tepkiye neden olmuştur.[54] Azez, Mare gibi muhaliflerin ellerindeki kasabalar harabeye dönmüştür.[55][56] Bunun sonucunda binlerce kişi Türkiye sınırına yığılmıştır. Batı medyası ve Avrupalı politikacılar da, Rusya'nın mülteci krizini tırmandırarak Türkiye ve Avrupalı ülkeleri zor durumda bırakmak için bölgeyi kasıtlı olarak vurduğunu iddia etmiştir.[57][58]
Halep'in kuzeyindeki çatışmalarda, YPG'nin bölgedeki etnik yapıyı değiştirmek, Kürt unsurları bölgeye sokarak Türkmen ve Arapları bölgeden uzaklaştırmayı amaçladığı iddia edilmiştir.[59][60]
Uluslararası tepkiler
- Suriye - Devlet Başkanı Beşşar Esad, PYD'nin de Suriye vatandaşlarından oluştuğunu söyleyerek, PYD'ye silah gönderdiklerini belirtti.[61]
- Fransa – Dışişleri Bakanlığı'ndan Türkiye'nin Kuzey Suriye'de YPG'ye yönelik bombardımanını durdurması için çağrı yapıldı.[62]
- Rusya – Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 'Türkiye - Suriye sınırından teröristlere silah gönderiliyor' diyerek Azez ile Türkiye sınırın kapatılması gerektiğini ifade etti.[63]
- Türkiye – Başbakan Ahmet Davutoğlu, YPG'nin Azez'e yaklaşması üzerine, 'YPG derhâl Azez ve çevresinden uzaklaşacak. Menneğ havalimanını Türkiye’ye veya muhalefete karşı kullanmayacak' ifadelerini kullandı.[64] Ayrıca, Rusya, Esad rejimi ve YPG'nin insan hakları ihlalleri yaptığını ifade etti.[65]
- ABD – Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Türkiye'ye YPG'ye karşı olan bombardımanları durdurması için çağrı yaptıklarını ifade etti.[66]
- NATO – Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı General Philip Breedlove, Suriye rejimi ve Rusya'nın, Suriye'de kasıtlı olarak sivilleri hedef aldığını ve onları yerlerinden ederek Avrupa'ya karşı silaha dönüştürmek istediğini belirtti.[58]
- Avrupa Birliği - Konsey Başkanı Donald Tusk, 'bazı güçlerin' göç krizini yeni bir siyasi araç olarak kullandığını belirterek Rusya'nın Azez bombardımanlarını üstü kapalı eleştirdi.[58]
Kaynakça
- http://www.reuters.com/article/us-syria-crisis-airport-idUSBRE97411J20130805
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- http://www.haberturk.com/dunya/haber/1175253-ypg-azezdeki-tanab-koyunu-ele-gecirdi
- http://www.cnnturk.com/video/dunya/suriyede-muhaliflerin-azez-halep-koridoru-kapandi
- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/02/160216_tel_rifat_ypg
- http://www.haberturk.com/gundem/haber/1195129-tsk-ypgyi-vuruyor
- "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- http://www.dunyabulteni.net/dunya/357874/muhalifler-bir-koyu-isidten-geri-aldi
- http://www.islahhaber.net/azez-de-catismalar-siddetlendi--51503.html
- http://aa.com.tr/tr/dunya/muhalifler-halepin-kuzeyindeki-iki-koyu-daesten-kurtardi/506041
- "Hundreds of armed islamist fighters cross from Turkey into Syria, says monitor". Al-Masdar News. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016.
- http://www.milliyet.com.tr/savas-ucaklari-havadan-obus-toplari-kilis-yerelhaber-1261889/
- "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016.
- http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/el-nusra-cephesi-turkiye-sinirindaki-noktalardan-cekildi
- Chris Tomson (8 Şubat 2016). "Kurds and Syrian Army in joint offensive to defeat rebels in northern Aleppo – Map update". Al-Masdar News. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
- Paul Antonopoulos (4 Şubat 2016). "YPG take Ziyarah in northern Aleppo". Al-Masdar News. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2016.
- khaled. "أول مجموعة من عناصر وقادة حزب الله والحرس الثوري وقوات النظام تدخل بلدتي نبّل والزهراء والوحدات الكردية تتقدم في قريتين بعفرين". المرصد السورى لحقوق الإنسان. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
- Jack Moore (11 Şubat 2016). "KURDISH FEMALE FIGHTERS COMMANDEER TANKS IN BATTLE TO CAPTURE ALEPPO AIR BASE". Newsweek. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2016.
- "Warplanes carry out raid on the northern countryside of Aleppo, and YPG and al-Thowwar Army advance in the countryside of Azaz". Suriye İnsan Hakları Gözlemevi. 7 Şubat 2016. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
- Leith Fadel. "Syrian Army Captures Al-Nasiriyah in East Aleppo: 7km from Kuweires Military Airport". Al-Masdar News. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015.
- Leith Fadel (1 Şubat 2016). "Syrian Army, Hezbollah launch preliminary offensive in northern Aleppo". Al-Masdar News. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2016.
- Leith Fadel (16 Şubat 2016). "Syrian Army launches major military operation in the Bani Zaid Quarter of Aleppo City". Al-Masdar News. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016.
- Leith Fadel (5 Ekim 2015). "Russian Air Force Strikes ISIS in Al-Raqqa and East Aleppo: Terrorists Suffer Heavy Casualties". Al-Masdar News. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
- "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- http://www.theguardian.com/world/middle-east-live/2012/mar/06/syria-atrocities-recalled-live
- http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2012/03/2012325102353721814.html
- "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- http://www.theguardian.com/world/middle-east-live/2012/jul/23/syria-damascus-aleppo-battles-live#block-10
- kilis sınırhttp://www.understandingwar.org/map/campaign-north-syria
- "Arşivlenmiş kopya". 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016.
- http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/azez-cerablus-hattina-turkmenler-yerlestirilecek
- http://tr.sputniknews.com/ortadogu/20150719/1016621057.html
- http://www.yenisafak.com/dunya/ypgnin-azez-plani-2239170
- http://www.haberler.com/pyd-firat-in-batisini-zorluyor-8039452-haberi/
- http://www.aksam.com.tr/dunya/tek-vücut-azez-savunmasi/haber-477595
- http://www.yenisafak.com/dunya/ypg-guvenli-bolgeye-ilerliyor-2383735
- http://www.cnnturk.com/dunya/azezde-pyd-ile-sam-cephesi-arasindaki-catismalar-yogunlasti
- http://www.trthaber.com/haber/dunya/azezde-oso-ile-dais-arasindaki-catismalar-suruyor-238402.html
- http://www.hurriyet.com.tr/isidin-firlattigi-en-az-8-roket-mermisi-kilise-dustu-biri-cocuk-2-olu-40065401
- http://syria.liveuamap.com/en/2016/8-march-rebels-troops-that-captured-doudyan-from-isis-
- http://www.yenicaggazetesi.com.tr/tsk-isidi-vuruyor-133139h.htm
- http://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/353353.aspx
- http://aa.com.tr/tr/dunya/muhalifler-halepte-bazi-yerleri-ele-gecirdi/547929
- http://www.dunyabulteni.net/dunya/359962/muhalifler-ile-isid-arasindaki-catismalar-suruyor
- "Arşivlenmiş kopya". 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016.
- http://www.ntv.com.tr/dunya/isid-azeze-ilerliyor,W-zOQxJglE26LHAE4PxJQw
- http://www.gazetevatan.com/oso-ya-hayat-veren-yardim-abd-den-952986-dunya/
- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/06/160609_azez_mare
- https://twitter.com/RaoKumar747/status/740600710840999938
- http://www.milliyet.com.tr/azez-de-hastane-ve-okula-rus-fuzesi/dunya/detay/2194899/default.htm
- http://www.milliyet.com.tr/rusya-dan-suriyeli-muhaliflere/dunya/detay/2194532/default.htm
- http://www.hurriyet.com.tr/rusyanin-azezde-vurdugu-hastanede-14-sivil-oldu-40054790
- http://www.milliyet.com.tr/-rusya-kasitli-vuruyor-cunku-/dunya/detay/2194539/default.htm
- http://aa.com.tr/tr/dunya/ab-konseyi-baskani-tusk-onemli-olan-abye-yasa-disi-goc-akinini-azaltmak/531193
- http://www.trthaber.com/haber/gundem/ypg-ve-pyd-rusyanin-parali-askerleridir-235761.html
- http://ilerihaber.org/icerik/ypgye-saldiran-akpye-baykaldan-destek-ampturkiye-savunma-hakkini-kullaniyoramp-51179.html
- http://www.yenicaggazetesi.com.tr/suriye-lideri-pydye-silah-gonderdik-126777h.htm
- http://www.haber10.com/dunya/fransa_dan_turkiye_ye_pyd_tepkisi-616278%5Bölü/kırık+bağlantı%5D
- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160301_lavrov_turkiye_suriye_sinir
- http://www.aljazeera.com.tr/haber/davutoglu-ypg-derhal-azezden-uzaklasacak
- http://www.dailysabah.com/diplomacy/2016/02/15/turkey-will-not-allow-syrian-town-of-azaz-to-fall-to-ypg-pm-davutoglu
- http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunya/480824/ABD_den_Turkiye_ye__YPG_ye_bombardimani_durdurun.html