Etimesgut

Etimesgut, Ankara'nın metropol ilçelerinden biridir. TÜİK 2020 verilerine göre nüfusu 595.305'dir.

Etimesgut
İlçe
Ülke Türkiye
İl Ankara
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
İdare
 • Kaymakam İzzettin Sevgili
 • Belediye başkanı Enver Demirel (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam 49 km² (18 mil²)
Rakım 1.100 m (3.600 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 570,727
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 06790
İl alan kodu 0312
İl plaka kodu 06
Resmî site
etimesgut.gov.tr

Tarihçe

Eryaman'da bulunan Susuz Göleti (daha sonra ismi çevre düzenlemesi ile birlikte Göksu olarak değiştirilmiştir) kıyılarında yapılan teraslama çalışmaları sırasında gün yüzüne çıkarılan oymataş el aletlerinin de gösterdiği gibi Etimesgut, yaklaşık 40.000 yıldır insanlar tarafından yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.

1991 yılında ortaya ortaya çıkartılan arkeolojik bulgular, Etimesgut'un en eski kalıcı insan yerleşimine ait kalıntılardır. Eryaman'da yapılan alt yapı çalışmaları sırasında MÖ 4000 ile 3800 yılları arasında avcılık dönemine ait Göksu Göleti'nin eski kıyısında yerleşik bir mahallenin izlerine rastlanmıştır. Bu kalıntılar önemli arkeolojik değere sahip olan birçok tahtadan oyma kayık, topraktan çanak çömlek, ok ve yaylar, kemik ve taştan aletlerdi.

Arkeolojik araştırmalar sonucunda bulunan eserlerden, belde yerleşiminin MÖ 2000 yıllarına kadar indiği anlaşılmaktadır. Beldede bulunan “Frigya Aslanı” yörenin ilk defa MÖ 7. yüzyılda Frigyalılar tarafından mesken olarak kurulduğunu gösteren bir kanıt teşkil etmektedir.

İlçenin tarihi Ankara’ya yakınlığından dolayı “Ankara Tarihi” ile çok büyük ölçüde aynı özellikleri gösterir. Ankara ve çevresinin Lidya, Pers, Galat, Roma ve Bizans İmparatorluklarının toprakları içinde yer aldığı; Türk hakimiyetinin Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra gerçekleştiği, 1073’te Türklerin; 1308'de İlhanlıların; bir sürede Ertena valileri ve ahileri tarafından idare edildiği; 1402'den sonra Moğolların egemenliği altında kaldığı; 1833'te Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'nın bu yöreleri ele geçirdiği tarihi belgelerden anlaşılmaktadır. 1902 yılında Ankara 5 sancak ve 21 kazası olan bir merkez sancağıydı. Belde Zir (Yenikent) kazasına bağlı olarak kalmıştır. İlk çağlarda beldenin ismi “Amaksis”, “Etimesgut'a adını veren Ahi Mes'ud, Ahi Elvan gibi Türk büyüklerinden, Ahi Elvan’ın Türbesi Elvanköy’de Elvanköy Camii avlusunda bulunmaktadır. (kaynak: T.C. Ankara Valiliği sitesi)” ve daha sonra da “Etimesgut” olarak değişikliğe uğramıştır.

Belde, 20 Mayıs 1990 gün ve 20525 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 3644 Sayılı kanunla Yenimahalle'den ayrılarak ilçe yapılmış, hemen ardından 19 Ağustos 1990 tarihinde yapılan Belediye Başkanlığı seçimi ile Belediye Teşkilatı kurulmuştur. Etimesgut'un sınırları 6360 sayılı yasayla Yenimahalle'den alınan Aşağıyurtçu, Yukarıyurtçu, Ballıkuyumcu, Fevziye ve Şehitali mahalleleriyle genişlemiştir.

Atatürk; Etimesgut’a özel bir ilgi göstermiştir. Zaman zaman Etimesgut’u ziyaret eder, at gezintileri sırasında halkla sohbet ederek, zirai mahsul hakkında bilgi almıştır. Hâlen Halk Sağlığı Laboratuvarı olarak kullanılmakta olan bina içinde, kendisine tahsis edilmiş olan odada istirahat ve özel çalışmalarını sürdürmüştü.

Etimesgut bucak iken devlet hastanesi, PTT, hamam, şadırvanlı çarşı ve sekiz memur lojmanı gibi hizmet birimleri Atatürk zamanında yaptırılmıştır.

Coğrafi yapısı

Etimesgut ilçesi Ankara’nın batısında toplam 10.300 hektar yüzölçümüne sahip Ankara metropolünün merkez ilçelerinden biridir. Batısında Sincan, kuzey ve doğusunda Yenimahalle, güneyinde Çankaya ilçeleri ile komşudur.

Yeryüzü Şekilleri

Etimesgut ilçesi, Doğudan batıya doğru eğimi azalan çanak şeklinde bir oluk Vadi görünümdedir. Vadinin tabanına oturmuş Ankara Çayı'na dik tepe aralarından uzanan yan vadilerle bütünleşen Ankara Ovası yer alır. İlçemizin ortalama yüksekliği ise 807 metredir.

Akarsuları

Etimesgut doğudan batıya %3 eğimi ile geçen Ankara Çayı, Çubuk, İncesu ve Hatip Çaylarının birleşmesiyle oluşmuştur.

Göller

İlçede doğal göl yoktur. Eryaman Mahallesi'nde killi bir yapı üzerinde, daha çok yağmur suları ile beslenen Susuz Göleti bulunur. Gölet çevresi tatil günlerinde Etimesgut halkının dinlenme yeridir.

İklim

Etimesgut’ta İç Anadolu Bölgesi karasal ikliminin genel özellikleri görülür. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk geçer. Yağış daha çok kış ve ilkbahar aylarında düşer. Yazın ve sonbaharda yağışlar iyice azalır. Yıllık yağış miktarı 367 milimetre kadardır. Kış aylarında don olayı görülür. Sıcaklık ocak ayında nadiren de olsa -15 °C’ye kadar düşer. En çok kar yağışı Ocak ayında olmaktadır. Gündüz ile gece, yaz ile kış mevsimleri arasındaki sıcaklık farkları önemli ölçüde büyüktür. İlçede ilkbahar ve yaz mevsimlerinde güneybatı, sonbahar mevsiminde güney-doğu, kışın ise daha çok kuzey rüzgârları etkilidir.

Bitki Örtüsü

İç Anadolu bölgesi genelde geniş bir step alanıdır. Yüksek dağlık alanlarla denizden ayrılmış olduğundan iklimi karasaldır. İklimin bu özelliği bitki örtüsünü de belirlemektedir. Ankara ve Etimesgut’ta da doğal bitki örtüsü bozkırdır(step). Yağışlı dönemlerde yeşillenen, kurak yaz döneminde sararıp kuruyan otlardır. Artemisia (Yavşan otu), Ocanthalimon (Çoban yastığı) bitki türleri oldukça yaygındır.

Toprak Özellikleri

İç Anadolu’nun gerçek step alanlarındaki en yaygın toprak türü Kahverengi Zonal topraklardır. Başlıca elemanı kalsiyum karbonatlı kil olan topraklar humusça fakirdir.

Nüfus
Yıl Toplam Şehir Kır
1990[1]70.80069.960840
2000[2]171.293169.6151.678
2007[3]289.601289.601veri yok
2008[4]313.770313.770veri yok
2009[5]347.267347.267veri yok
2010[6]386.879386.879veri yok
2011[7]414.739414.739veri yok
2012[8]425.947425.947
2013[9]469.626469.626veri yok
2014[10]501.351501.351veri yok
2015[11]527.959527.959veri yok
2016[12]542.752542.752Veri yok
2019[13]587.052587.052veri yok

Bağlıca, Eryaman, Elvankent, Emirler, Güzelkent, Yapracık ve Elvan Mahallesi olarak adlandırılan toplu konut bölgelerinde modern şehircilik anlayışına uygun planlı bir yapılaşma söz konusudur.

Ankara'da yer alan Çankaya, Altındağ, Yenimahalle, Mamak, Keçiören gibi diğer ilçelerde mevcut imar planlarına göre imara açılabilecek sahaların sınırına gelinmiş olması ve arsa maliyetlerinin yüksek olması gibi nedenler bölgeye yerleşimin artmasını sağlamıştır. Toplu konut yapılaşma arayışlarında Etimesgut’u yüksek seviyede bir cazibe merkezi haline getirmiştir.

Çok daha ucuz fiyatlarla Arsa Ofisi tarafından sağlanan arsalar üzerinde, çok sayıdaki konut kooperatifleri ve Başbakanlık Toplu Konut İdaresi tarafından Altay, Elvan, Eryaman gibi mahallelerde büyük sayılarda konut yapılaşmasına gidilmiştir. Bu gelişme, Ankara içinden eski kiracı konumundaki aileleri Etimesgut’a çekerken, Ankara dışından da nüfus çeken sonuçlar yaratmıştır.

Mahalleler

Etimesgut'un 33 mahallesinin 27'si merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 532.875 kişi   (% 94) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 32,2 km uzaklıktaki Fevziye'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 43.621 kişi ile Eryaman mahallesidir.  Etimesgut'un nüfusu 2017 yılında % 4,38 artmıştır.[14]

Etimesgut ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[15] 2017[14] 2018 2019
1 30 Ağustos Mah. 1,6 24.952 24.894
2 Ahi Mesut Mah. 4,3 25.665 28.503
3 Alsancak Mah. 2,5 27.260 27.959
4 Altay Mah. 5,8 12.699 12.751
5 Atakent Mah. 7,8 18.466 18.336
6 Ayyıldız Mah. 6,8 15.285 15.722
7 Bağlıca Mah. 5,9 20.290 25.403
8 Bahçekapı Mah. 9,2 6.298 5.727
9 Elvan Mah. 4,8 25.824 26.015
10 Erler Mah. 6,2 9.106 11.472
11 Eryaman Mah. 8,6 43.045 43.621
12 Etiler Mah. 3,2 8.305 8.228
13 Fatih Sultan Mah. 9,2 3.246 3.351
14 Göksu Mah. 8,3 19.805 21.302
15 Güzelkent Mah. 10,3 15.715 15.805
16 İstasyon Mah. 0,8 25.217 25.671
17 Kazım Karabekir Mah. 2,1 19.113 19.091
18 Oğuzlar Mah. 7,7 16.452 16.246
19 Piyade Mah. 4,2 31.803 32.364
20 Süvari Mah. 3,8 35.791 36.272
21 Şehit Osman Avcı Mah. 5,2 16.241 19.078
22 Şeker Mah. 3,3 8.012 8.952
23 Şeyh Şamil Mah. 9,2 18.857 18.892
24 Topçu Mah. 6,6 30.801 31.063
25 Tunahan Mah. 9,0 21.123 21.088
26 Yavuz Selim Mah. 12,4 10.861 11.114
27 Yeşilova Mah. 8,3 3.705 3.955
Etimesgut (merkez) 819 513.937 532.875
28 Aşağıyurtçu Mah. 27,6 1.030 4.217 4.415
29 Balıkuyumcu Mah. 29,4 920 479 483
30 Fevziye Mah. 32,2 1.212 349 331
31 Şehitali Mah. 25,3 1.050 473 490
32 Yapracık Mah. 13,2 1.150 1.439 5.050
33 Yukarıyurtçu Mah. 23,3 1.026 21.858 22.856
Etimesgut (merkez dışı) 28.815 33.625
Etimesgut (ilçe) 542.752 566.500

570.727

587.052

* Km,  kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Yönetim

Belediye başkanları
Etimesgut Belediye Başkanlık binası.
YılAdParti
1990*Ramazan TosunANAP
1994Yalçın BeyazRP
1999Enver DemirelMHP
2004S. Kemal YılmazAK Parti
2009Enver DemirelMHP
2014Enver DemirelMHP[16]
2019Enver DemirelMHP
  • 1990 yılında Etimesgut'un Yenimahalle'den ayrılmasıyla Ramazan Tosun ara seçimlerde belediye başkanı seçilmiştir.

İdari yapı

Etimesgut Cumhuriyetin ilanını takiben 1924-1925 yıllarında Bulgaristan’dan gelen göçmen Türkler için Atatürk’ün emri ile 50 hanelik örnek bir köy olarak tahsis ve iskan edilmiş, 1928 yılında imar edilerek nahiye statüsüne dönüştürülmüştür.

1968 yılına kadar nahiye olarak kalmış, bu tarihten sonra Yenimahalle İlçesine bağlı mahalleye dönüştürülmüş olup, nihayet 20 Mayıs 1990 gün ve 20525 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 3644 Sayılı Kanunla Etimesgut İlçe yapılmış, hemen ardından 19 Ağustos 1990 tarihinde yapılan Belediye Başkanlığı seçimi ile Belediye Teşkilatı kurulmuştur. 17.07.1990 tarihinde ilk Kaymakam ataması yapılarak, İlçe Mülki İdare teşkilat ve hizmeti tesis edilmiştir.

Kültür ve turizm

Başbakanlık Eryaman Toplu Konutları, Askeri Kampüsler Alanı, Elvankent, Güzelkent, Şeker Fabrikası Kampüsü ve TRT Kampüsü bir yaşam alanı oluşturmaktadır. Bu kampüsler otelkent konumunda olup, gündüzleri büyük oranda boş, geceleri dolan yerleşim alanlarıdır.

İlçe sakinlerinin kültürel etkinliklere katılmalarına imkân sağlayacak sinema, kültür ve kongre merkezi,konser alanı olarak Türk beyleri kent meydanı vardır. Yarı olimpik yüzme havuzu ve bir stadyum ilçede yer alır.

Başlıca yer alan alışveriş merkezleri Optimum AVM, Dolphin AVM, Galaxy AVM, Göksu AVM, Ankor AVM, Evsa AVM, Metromall AVM, Gimsa Park AVM, Arasta AVM, Arte Mercado AVM'dir.

Altyapı durumu

Etimesgut tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuştur. Bugün de Ankara - İstanbul demiryolu, Ankara - Ayaş ve Ankara İstanbul karayolu Etimesgut’tan geçmektedir. Ayrıca Ankara - Eskişehir karayolu ilçenin güney sınırını teşkil etmektedir. Ankara otobanı çevre yolunun büyük bir bölümü Etimesgut sınırları içerisindedir. Etimesgut’a karayolu ile aşağıdaki noktalardan girilir. Eskişehir yolu Zırhlı Birlikler kavşağından, İstanbul Yolu Şaşmaz Kavşağından, Ayaş Yolu Şeker Fabrikası önü ve çevre yolu bağlantı girişinden, Sincan yönünden ise iki ilçenin ortak istasyon caddesi girişinden yapılabilir. Otobüs ve dolmuş seferler Eskişehir Yolu ve İstanbul Yolu olmak üzere iki güzergâh üzerinden yapılır. Ayrıca Etimesgut’u doğu - batı yönünde bir baştan bir başa aşıp giden banliyö trenlerinin de Etimesgut ulaşımına önemli bir katkısı vardır. Şaşmaz oto sanayi sitesi, Nakliyeciler sitesi, Yeşilçam küçük sanayi sitesi, Askeri havaalanı, Türkkuşu tesisleri ve kara havacılık tesisleri de ilçe sınırları içerisindedir. Etimesgut’ta bir PTT müdürlüğü ve buna bağlı ilçenin muhtelif mahallelerinde PTT şubeleri, Elvankent’te Telekom’a ait büyük bir telefon santrali vardır.

Kaynakça
  1. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  2. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  3. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  9. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  10. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  11. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  12. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  13. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
  14. TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  15. TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  16. "wikipedia". 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.