2009 Türkiye yerel seçimleri

2009 Türkiye yerel seçimleri, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan ve Türkiye sınırları içindeki yerel yönetimleri belirleyen bir seçimdir. Seçime 19 parti katılmıştır.

2009 Türkiye yerel seçimleri
29 Mart 2009 (2009-03-29)
Katılım %85,19

  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Lider Recep Tayyip Erdoğan Deniz Baykal Devlet Bahçeli
Parti Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Milliyetçi Hareket Partisi
Son seçim %41,67 %18,23 %10,45
Aldığı oy 15.353.553 9.229.936 6.386.279
Oran %38,39 %23,08 %15,97
Değişim %3,28 %4,85 %5,52
  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Lider Ahmet Türk Numan Kurtulmuş Süleyman Soylu
Parti Demokratik Toplum Partisi Saadet Partisi Demokrat Parti (2007)
Son seçim Yeni Parti %4,02 Yeni Parti
Aldığı oy 2.277.777 2.079.701 1.536.847
Oran %5,70 %5,20 %3,84
Değişim Yeni Parti %1,18 Yeni Parti
  Yedinci parti Sekizinci parti
 
Lider Zeki Sezer Yalçın Topçu
Parti Demokratik Sol Parti Büyük Birlik Partisi
Son seçim %2,11 %1,15
Aldığı oy 1.139.878 943.765
Oran %2,85 %2,36
Değişim %0,73 %1,20
Kazanılan büyükşehir belediye başkanlıkları / il merkezi belediye başkanlıkları'na
göre renklendirilmiş Türkiye iller haritası

Seçimlerde, 48,049,446 seçmen tarafından 81 ilin genel meclis üyeleri, 16 büyükşehir belediye başkanı ile 957'si ilçe, 1.974'ü belde (kasaba) olmak üzere toplam 2,931 belediyenin başkanları ve meclis üyeleri ile köy ve mahalle muhtarları seçilmiştir.

Oy kullanma

Oy kullanabilmek için kimlik (nüfus cüzdanı, kamu çalışanlarına verilen kurum kartı, pasaport, evlilik cüzdanı, askerî kimlik kartı, sürücü belgesi) üzerinde TC kimlik numarasının bulunması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu (YSK), nasıl oy kullanılacağına yönelik TRT ve diğer ulusal kanallarda gösterilecek 7 dakika 25 saniye süren bir tanıtıcı film hazırlamıştır. YSK’nin, seçimlerin kuralına uygun yapılması, seçmenin oyunun geçersiz sayılmaması ve oyların demokratik ortamda kullanılabilmesi için "oyların nasıl kullanılacağına dair" hazırladığı filmde, oy kullanan karakteri tiyatrocu Levent Ülgen canlandırmıştır. Filmde, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve muhtarlık seçimlerinde oyların nasıl kullanacağı, oy kullandıktan sonra mürekkebin başka yerlere dağılmaması için neler yapılacağı belirtilerek, oy kullanırken, yaşlı, engelli ve hamilelere öncelik verilmesi gibi uyarılara da yer verilmiştir.

Büyükşehir sınırları içerisinde oturanlar, büyükşehir belediye başkanlığı, ilçe belediye başkanlığı, ilçe belediye meclisi, il genel meclisi üyeliği ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 5 oy attılar.

Belediye sınırları içerisinde oturanlar, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği, il genel meclisi ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 4 oy attılar.

Köy sınırları içerisinde oturanlar, il genel meclis üyeliği ve köy muhtarlığı olmak üzere 2 oy attılar.

Herkesin kullandığı oy, il genel meclisi üyelikleri olduğu için ülke geneli hakkında yorum yapabilmek için igm oyları, istatistiki açıdan önemlidir.

Seçim sonuçları

İl genel meclisi

29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmî il genel meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[1]

Toplam Sandık177.431
Toplam Seçmen48.049.446
Toplam Kullanılan Oy40.932.260
Toplam Geçerli Oy39,988,763
Katılım Oranı (%)85,19
Seçilecek Üye Sayısı3.281
Parti Genel başkanı Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı +/– İGM
Üye
sayısı
Adalet ve Kalkınma PartisiRecep Tayyip Erdoğan15.353.553%38,393,281.889
Cumhuriyet Halk PartisiDeniz Baykal9.229.936%23,084,85612
Milliyetçi Hareket PartisiDevlet Bahçeli6.386.279%15,975,52414
Demokratik Toplum PartisiAhmet Türk2.277.777%5,70—235
Saadet PartisiNuman Kurtulmuş2.079.701%5,201,1829
Demokrat PartiSüleyman Soylu1.536.847%3,84—45
Demokratik Sol PartiZeki Sezer1.139.878%2,850,7326
Büyük Birlik PartisiYalçın Topçu943.765%2,361,2018
Anavatan PartisiSalih Uzun304.361%0,761,744
Bağımsızlar172.279%0,430,307
Bağımsız Türkiye PartisiHaydar Baş167.986%0,420,061
İşçi PartisiDoğu Perinçek114.243%0,290,040
Türkiye Komünist PartisiErkan Baş85.507%0,210,050
Özgürlük ve Dayanışma PartisiHayri Kozanoğlu67.984%0,170,130
Emek PartisiLevent Tüzel48.939%0,120,061
Millet PartisiAykut Edibali41.818%0,100,070
Hak ve Özgürlükler PartisiBayram Bozyel29.392%0,07—0
Halkın Yükselişi PartisiYaşar Nuri Öztürk6.197%0,02—0
Liberal Demokrat PartiCem Toker2.285%0,010,010
Barış ve Demokrasi PartisiDemir Çelik36%0,00—0
Toplam39.988.763%1003.281

Büyükşehir belediye başkanlığı
İllere Göre Sonuçlar:
  Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti)
  Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)
  Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)
  Demokratik Toplum Partisi (DTP)
  Büyük Birlik Partisi (BBP)
  Demokratik Sol Parti (DSP)
  Demokrat Parti (DP)
  Bağımsız

29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmî büyükşehir belediye başkanlıkları seçim sonuçları;[2]

Toplam Sandık74.975
Toplam Seçmen22.677.450
Toplam Kullanılan Oy18.861.493
Toplam Geçerli Oy18.183.894
Katılım Oranı (%)%83,17
Belediye Başkanlığı Sayısı16
Parti Genel başkanı Oy sayısı % +/– Büyükşehir Belediye
Başkanlığı sayısı
Adalet ve Kalkınma PartisiRecep Tayyip Erdoğan7.672.280% 42,193,8710
Cumhuriyet Halk PartisiDeniz Baykal5.896.884% 32,437,983
Milliyetçi Hareket PartisiDevlet Bahçeli2.249.039% 12,377,261
Demokratik Toplum PartisiAhmet Türk780.176% 4,29—1
Saadet PartisiNuman Kurtulmuş689.025% 3,790,250
Demokratik Sol PartiZeki Sezer381.875% 2,100,161
Demokrat PartiSüleyman Soylu179.350% 0,99—0
Büyük Birlik PartisiYalçın Topçu116.216% 0,640,210
Bağımsızlar54.260% 0,300,150
Bağımsız Türkiye PartisiHaydar Baş49.320% 0,270,000
Anavatan PartisiSalih Uzun48.358% 0,270,500
Türkiye Komünist PartisiErkan Baş24.812% 0,140,030
Hak ve Özgürlükler PartisiBayram Bozyel12.966% 0,07—0
Millet PartisiAykut Edibali11.405% 0,060,000
Liberal Demokrat PartiCem Toker8.518% 0,050,050
Halkın Yükselişi PartisiYaşar Nuri Öztürk7.176% 0,04—0
Özgürlük ve Dayanışma PartisiHayri Kozanoğlu1.039% 0,010,010
Emek PartisiLevent Tüzel801% 0,000,010
İşçi PartisiDoğu Perinçek394% 0,000,180
Barış ve Demokrasi PartisiDemir Çelik0% 0,00—0
Toplam18.183.894% 100,0016
     AK Parti'nin kazandığı ilçeler
     ANAP'ın kazandığı ilçeler
     Bağımsızlar'ın kazandığı ilçeler
     BBP'ın kazandığı ilçeler
     CHP'nin kazandığı ilçeler
     DP'nin kazandığı ilçeler
     DSP'nin kazandığı ilçeler
     DTP'nin kazandığı ilçeler
     EMEP'nin kazandığı ilçeler
     MHP'nin kazandığı ilçeler
     ÖDP'nin kazandığı ilçeler
     SP'nin kazandığı ilçeler

Kazanan Adaylar:

Şehir Kazanan Parti
AdanaAytaç DurakMilliyetçi Hareket Partisi
AnkaraMelih GökçekAdalet ve Kalkınma Partisi
AntalyaMustafa AkaydınCumhuriyet Halk Partisi
BursaRecep AltepeAdalet ve Kalkınma Partisi
DiyarbakırOsman BaydemirDemokratik Toplum Partisi
ErzurumAhmet KüçüklerAdalet ve Kalkınma Partisi
EskişehirYılmaz BüyükerşenDemokratik Sol Parti
GaziantepAsım GüzelbeyAdalet ve Kalkınma Partisi
İstanbulKadir TopbaşAdalet ve Kalkınma Partisi
İzmirAziz KocaoğluCumhuriyet Halk Partisi
KayseriMehmet ÖzhasekiAdalet ve Kalkınma Partisi
Kocaeliİbrahim KaraosmanoğluAdalet ve Kalkınma Partisi
KonyaTahir AkyürekAdalet ve Kalkınma Partisi
MersinMacit ÖzcanCumhuriyet Halk Partisi
SakaryaZeki ToçoğluAdalet ve Kalkınma Partisi
Samsun‎Yusuf Ziya YılmazAdalet ve Kalkınma Partisi

Belediye başkanlıkları

29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmî belediye başkanlığı (büyükşehir belediyeleri hariç) seçim sonuçları;[3]

Toplam Sandık134.929
Toplam Seçmen39.717.580
Toplam Kullanılan Oy33.430.742
Toplam Geçerli Oy32.221.536
Katılım Oranı (%)84,17
Belediye Başkanlığı Sayısı2.903
Parti Genel başkanı Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı Belediye
Başkanlığı sayısı
Adalet ve Kalkınma PartisiRecep Tayyip Erdoğan12.449.187% 38,641.442
Cumhuriyet Halk PartisiDeniz Baykal7.960.562% 24,70503
Milliyetçi Hareket PartisiDevlet Bahçeli5.315.180% 16,50483
Saadet PartisiNuman Kurtulmuş1.729.182% 5,3780
Demokratik Toplum PartisiAhmet Türk1.661.117% 5,1696
Demokrat PartiSüleyman Soylu1.164.858% 3,62148
Demokratik Sol PartiZeki Sezer925.575% 2,8760
Büyük Birlik PartisiYalçın Topçu384.483% 1,1920
Bağımsızlar239.849% 0,7445
Anavatan PartisiSalih Uzun196.049% 0,6116
Bağımsız Türkiye PartisiHaydar Baş101.090% 0,314
Türkiye Komünist PartisiErkan Baş28.101% 0,090
Özgürlük ve Dayanışma PartisiHayri Kozanoğlu21.745% 0,074
Emek PartisiLevent Tüzel15.298% 0,052
Liberal Demokrat PartiCem Toker8.608% 0,030
Halkın Yükselişi PartisiYaşar Nuri Öztürk8.192% 0,030
Millet PartisiAykut Edibali5.772% 0,020
Hak ve Özgürlükler PartisiBayram Bozyel5.670% 0,020
İşçi PartisiDoğu Perinçek867% 0,000
Barış ve Demokrasi PartisiDemir Çelik151% 0,000
Toplam32,221.536% 100.002.903

Belediye meclisi üyelikleri

29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmî belediye meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[4]

Toplam Sandık135.199
Toplam Seçmen39.787.986
Toplam Kullanılan Oy33.447.257
Toplam Geçerli Oy32.072.363
Katılım Oranı (%)84,06
Belediye meclisi üye sayısı32.392
Parti Genel başkanı Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı Belediye meclisi
üyesi sayısı
Adalet ve Kalkınma PartisiRecep Tayyip Erdoğan12.237.325% 38,1614.732
Cumhuriyet Halk PartisiDeniz Baykal7.966.710% 24,846.125
Milliyetçi Hareket PartisiDevlet Bahçeli5.336.695% 16,646.005
Saadet PartisiNuman Kurtulmuş1.807.745% 5,641.081
Demokratik Toplum PartisiAhmet Türk1.687.733% 5,261.169
Demokrat PartiSüleyman Soylu1.181.074% 3,681.843
Demokratik Sol PartiZeki Sezer945.722% 2,95774
Büyük Birlik PartisiYalçın Topçu508.055% 1,58294
Anavatan PartisiSalih Uzun202.976% 0,63240
Bağımsız Türkiye PartisiHaydar Baş82.848% 0,2645
Bağımsızlar43.633% 0,1414
Özgürlük ve Dayanışma PartisiHayri Kozanoğlu25.557% 0,0835
Emek PartisiLevent Tüzel21.100% 0,0723
Millet PartisiAykut Edibali6.685% 0,022
Halkın Yükselişi PartisiYaşar Nuri Öztürk5.566% 0,024
Hak ve Özgürlükler PartisiBayram Bozyel4.618% 0,010
Türkiye Komünist PartisiErkan Baş3.409% 0,012
Liberal Demokrat PartiCem Toker2.451% 0,011
İşçi PartisiDoğu Perinçek2.258% 0,013
Barış ve Demokrasi PartisiDemir Çelik203% 0,000
Toplam32.072.363% 100,0032.392

İllere Göre Sonuçlar

Aşağıda, belirtilen illerin, belirtilen ilçelerine göre, 2009 Türkiye Yerel Seçim Sonuçları yer almaktadır.

İl - İlçe Sonuç Galerisi

Aşağıda, ilçelerine ayrılmış illerin, seçim sonuç haritaları, kazanan partilere ve renklerine göre verilmiştir. İl Geneli'ndeki oylarda kazanan, yani İl Genel Meclisi'nde en çok oy oranına sahip olan parti resim altındaki açıklamada ilk sırada, ilin merkez ilçesinde veya var ise büyükşehir belediyesinde kazanan parti ise ikinci sırada belirtilmiştir.

Notlar
  • 15 Şubat 2009'da, Genç Parti'nin seçimlerden çekilme kararı Yüksek Seçim Kurulu tarafından kabul edildi[5].
  • Yüksek Seçim Kurulu çeşitli nedenlerle 30 belediye başkanlığı, 11 belde meclis üyeliği, 220 köy ve mahalle muhtarlığı ve 88 ihtiyar heyeti seçimini iptal etti. Yenilenen seçimler 7 Haziran 2009'da, sorunsuz şekilde yapıldı.[6]
  • Eğer bu bir genel seçim olsaydı (BBP, SP, DP ve DTP nin bağımsız girdiği varsayılmıştır, İl Genel Meclisi oylarına göre), TBMM'de koltuk dağılımları;

Adalet ve Kalkınma Partisi : 283 Cumhuriyet Halk Partisi : 124 Milliyetçi Hareket Partisi : 89 Demokratik Toplum Partisi : 29 Saadet Partisi : 12 Demokrat Parti : 12 Büyük Birlik Partisi : 1 Bağımsız : 1 şeklinde olacaktı.

Kaynakça
  1. "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 6 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
  2. "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
  3. "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
  4. "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 20 Eylül 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
  5. "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2009.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2009.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.