Gölbaşı, Ankara

Gölbaşı, Ankara'nın metropol ilçelerinden biridir.

Gölbaşı
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Ülke	Türkiye
İl	Ankara
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Tülay Baydar Bilgihan
• Belediye başkanı	Ramazan Şimşek (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	740 km² (280 mil²)
Rakım	974 m (3.195 ft)
Nüfus  (2018)
• Toplam	134,378
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu	06830
İl alan kodu	0312
İl plaka kodu	06
Resmî site Belediye YerelNET

Tarihçe

Gölbaşı ve çevresinin özellikle Tunç Devrinde yerleşim alanı olmaya başladığı, Hititler, Frigler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Anadolu Selçuklu ve Osmanlılar döneminde de bu özelliğini devam ettirdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce Gölbaşı çevresinin çeşitli bölgelerinde yapılan kazı çalışmaları, inceleme ve araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Gölbaşı’nın ilçe olması ise çok eskilere dayanmaz.Gölbaşı daha önce Örencik Köyüne bağlı Gölhanı adı ile anılan bir mahalle iken 1923 yılında, buraya Oğulbey Köyündeki Bucak Müdürlüğü ile Jandarma Karakolunun taşınması ile Gölbaşı Nahiyesi adını aldı. 1936 yılında ise ilçe olan Çankaya’ya bağlandı. 1955 yılında E-5 Devlet Karayolunun bu bölgeden geçmesi ile Gölbaşı’nın nüfus artışı ve gelişmesi hızlandı. 1965 yılında da Gölbaşı Belediye teşkilatı kuruldu. 29.11.1983 gün ve 2963 sayılı Kanun ile de Gölbaşı ilçe oldu. 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 2872 sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak “Gölbaşı İlçesi Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edildi. 1991 yılında da Gölbaşı Belediyesi Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alındı.

Bugün Gölbaşı ilçesi Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, 122.288 nüfusu ve 1300 km²'lik yüzölçümüyle devamlı gelişen ve büyüyen bir ilçe konumundadır.[1]

Coğrafya

Gölbaşı, Ankara il merkezine 20 km. uzaklıkta, 970 metre rakımlı ve iç Anadolu platosu üzerinde bulunan bir ilçedir. Doğusunda Bala, Batısında Yenimahalle, Güneyinde Haymana ve Kuzeyinde Çankaya ilçeleri bulunmaktadır.

Gölbaşı ilçesi adından da anlaşılacağı üzere, Ankara ilinin göller bölgesidir. Bölgede Mogan ve Eymir gölleri bulunmaktadır. Mogan Gölü havzası genelde düzgün yer yer orta engebeli bir havzanın alt ucunda alüvyoner setlerin arkasında oluşmuş doğal baraj gölüdür.Yüzölçümü ortalama 6 km² dır.Gölün güneyinden itibaren 2 km'lik bir mesafede, sulak-bataklık alan nitelikli bir geçiş zonu ile yer altı ve yer üstünden kuzey doğusundaki 1.25 km²’lik alana sahip Eymir Gölüne ortalama 5 metrelik kot farkıyla boşalım sağlamaktadır. Böylelikle Eymir Gölünün su girdisinin tamamına yakını Mogan Gölü tarafından sağlanmaktadır. Geniş bir havzadan drene olan yer altı ve yer üstü suları Mogan-Eymir. göllerinden geçerek havzanın kuzeydoğu ucundan İmrahor Vadisine boşalır. Mogan gölünün su girdisi düzensiz rejimli yazları genelde kuruyan dereler vasıtasıyla olmaktadır.

İklim ve bitki örtüsü

Gölbaşı ve çevresi kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklime sahiptir. Yıllık yağış ortalaması 400 mm civarındadır. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 11.7 C’dir.

Bölgenin yaygın bitki örtüsü otsu bitkiler olmakla birlikte değişik yüksekliklerde ve nem oranları farklı topoğrafik alanlarda farklı bitki toplulukları bulunmaktadır. Ormanlık alanlar daha çok Eymir gölüne bakan dik yamaçlı platolarda, Beynam ormanlarında ve yeni ağaçlandırma yapılan alanlarda yer almaktadır. (Beynam ormanları Balâ ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.)

Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde 476’sı tür, 6’sı alttür, 6’sı varyete almak üzere toplam 488 bitki türü mevcuttur. Gölbaşını sembolize eden değerlerden biri olan Sevgi Çiçeği (Centuarea Tchihatcheffii) Türkiye'de yetişen 179 Centaurea türünden biri olup sadece Gölbaşı’nda Mogan Gölü, Hacı Hasan Mahallesi civarında yetişen bir endemiktir. Sevgi Çiçeğinin çiçeklenmesi Nisan ayının son haftasından başlayıp, Temmuz ayının ilk haftasına kadar devam eder.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1985[2]	31.671	18.262	13.409
1990[3]	43.522	25.123	18.399
2000[4]	62.602	35.308	27.294
2007[5]	73.670	63.232	10.438
2008[6]	85.499	82.968	2.531
2009[7]	88.480	86.749	1.731
2010[8]	95.109	93.852	1.257
2011[9]	105.006	103.627	1.379
2012[10]	110.643	109.261	1.382
2013[11]	115.924	115.924	veri yok
2014[12]	118.346	118.346	veri yok
2015[13]	122.288	122.288	veri yok
2016[14]	123.681	123.681	Veri yok
2019[15]	138.944	138.944	veri yok

Mahalleler

Gölbaşı'nın 54 mahallesinin 11'i merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 108,600 kişi   (% 83,3) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 65,4 km uzaklıktaki Çeltek'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 24.803 kişi ile Eymir mahallesidir.  Gölbaşı'nın'un nüfusu 2017 yılında % 5,4 artmıştır.[16]

Gölbaşı ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra	Mahalle	Km*	Rakım	Nüfus
2016[17]	2017[16]	2018	2019
1	Bahçelievler Mah.			17.713	22.065	22.549	24.267
2	Eymir Mah.			24.368	24.803
3	Gaziosmanpaşa Mah.			8.163	8.105
4	Hacıhasan Mah.			490	518
5	Hacılar Mah.			1.572	1.951
6	İncek Mah.			4.363	4.662
7	Karşıyaka Mah.			11.787	12.324
8	Kızılcaşar Mah.			4.113	4.268
9	Örencik Mah.			1.040	1.097
10	Seğmenler Mah.			17.743	18.362
11	Şafak Mah.			10.935	10.445
	Gölbaşı (merkez)		1.000	102.287	108.600
12	Ahiboz Mah.	23,4	1.111	289	253
13	Akörençarşak Mah.	58,3	1.185	253	242
14	Altunçanak Mah.	63,2	1.095	69	62
15	Bağiçi Mah.	35,1	1.091	302	292
16	Ballıkpınar Mah.	14,3	1.039	883	899
17	Bezirhane Mah.	37,6	1.074	593	570
18	Boyalık Mah.	44,1	1.234	338	342
19	Çayırlı Mah.	34,9	1.201	199	190
20	Çeltek Mah.	65,4	1.071	59	61
21	Çimşit Mah.	44,4	1.169	245	271
22	Dikilitaş Mah.	38,9	1.059	436	411
23	Emirler Mah.	38,4	1.200	477	559
24	Gökçehüyük Mah.	18,1	1.081	988	986
25	Gölbek Mah.	60,2	1.074	206	231
26	Günalan Mah.	27,5	1.208	178	159
27	Hacımuratlı Mah.	19,5	1.069	217	212
28	Halaçlı Mah.	25,1	1.215	274	290
29	İkizce Mah.	29,3	1.120	298	302
30	Karaali Merkez Mah.	34,9	1.188	286	273
31	Karaali Yazlık Mah.	34,4	1.186	271	298
32	Karacaören Mah.	54,3	1.086	204	235
33	Karagedik Aydın Mah.	25,8	1.025	1.361	1.311
34	Karagedik Ercan Mah.	25,6	1.025	1.167	1.149
35	Karaoğlan Mah.	6,7	1.075	746	695
36	Kırıklı Mah.	33,5	1.128	104	97
37	Koparan Mah.	18,2	1.136	322	331
38	Mahmatlı Mah.	30,8	1.082	268	271
39	Mahmatlıbahçe Mah.	32,6	1.099	98	97
40	Oğulbey Mah.	12,4	1.102	1.388	1.463
41	Oyaca Akarsu Mah.	40,6	1.230	935	955
42	Oyaca Yeşilçam Mah.	39,0	1.228	778	759
43	Selametli Şehit Emrah Mah.	38,3	1.223	870	844
44	Soğulcak Mah.	32,3	1.140	163	153
45	Subaşı Mah.	36,2	1.117	258	248
46	Taşpınar Mah.	11,5	1.160	1.257	1.510
47	Tepeyurt Mah.	31,0	1.088	199	187
48	Topaklı Mah.	28,1	1.093	501	488
49	Tulumtaş Mah.	19,6	1.240	1.582	1.690
50	Velihimmetli Mah.	22,8	1.136	482	521
51	Yağlıpınar Mah.	17,1	1.054	312	318
52	Yavrucuk Mah.	14,6	1.011	361	338
53	Yaylabağ Mah.	9,6	1.153	437	444
54	Yurtbeyi Mah.	8,0	1.148	740	756
	Gölbaşı (kırsal)			21.394	21.763
	Gölbaşı (ilçe)			123.681	130.363

* Km,  kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Yönetim

Belediye başkanları

Yıl	Ad	Parti
1984	Mümtaz Sarıtaş	ANAP
1989	Erdal Eren	SHP
1994	Erdal Eren	SHP
1999	Cevdet Kara	MHP
2004	A. Nasır Haşlak	AK Parti
2009	Yakup Odabaşı	MHP
2014	Fatih Duruay	AK Parti[18]
2019	Ramazan Şimşek	MHP

Kaynakça

1. "TUİK istatistikleri". Bilinmeyen parametre |= görmezden gelindi (yardım)
2. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
3. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
4. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
5. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
6. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
8. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
9. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
10. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
11. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
12. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
14. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
15. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
16. TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
17. TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
18. "wikipedia". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.

Dış bağlantılar

• Gölbaşı Kaymakamlığı
• Gölbaşı Belediyesi