HPG (örgüt)

HPG tam adı ile Halk Savunma Güçleri (Kürtçe: Hêzên Parastina Gel), PKK'nın amacı ve stratejisi doğrultusunda[7] Türkiye'de sivillere, polis karakollarına ve askeri hedeflere karşı intihar saldırıları, silahlı ve bombalı saldırılar düzenleyen PKK'nın askeri kanadı.[8][9] Çeşitli kaynaklarda örgütün savaş stratejisi olarak gerilla savaşı yöntemlerini kullandığı iddia edilmiştir.[10][11][12][13][14][15]

HPG
Hêzên Parastina Gel
Kuruluş 18 Haziran 2017
Lider(ler) Murat Karayılan (de facto)[1]
Abdullah Öcalan (de jure)[2]
Etkin bölgeler Türkiye, Kuzey Irak, Kandil Dağları
İdeoloji Kürt milliyetçiliği
Demokratik konfederalizm[3][4][5]
Radikal demokrasi[6]
Saldırılar  • Ocak 2016 Diyarbakır saldırısı
 • Mart 2016 Diyarbakır saldırısı
 • Ağustos 2016 Van saldırısı
 • Eylül 2016 Van saldırısı
 • 2016 Cizre saldırısı
 • 2016 Şemdinli saldırısı
 • 2017 Diyarbakır saldırısı
 • 2017 Uludere Eurocopter Cougar Kazası

İlk olarak Kürdistan Kurtuluş Güçleri adıyla (Kürtçe: Hêzên Rizgarîya Kurdistanê; HRK) adıyla kurulan örgüt 1986 yılında Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (Kürtçe: Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan, ARGK) ismini almıştır. 2000 yılında düzenlenen 7. PKK Kongresinde isim değişikliğine gidelerek günümüzdeki adını almıştır.

"HPG Rébér Apo'nun Fedai Ordusudur" sloganını kullanır. Bahoz Erdal 2004-2009 yılları arasında HPG'nin yöneticiliğini yapmıştır. 2013 yılından bu yana lideri Murat Karayılan'dır. 2014 yılından sonra HPG'li militanlar YDG-H içinde de yer almaya başlamış, bu militanların yönlendirmeleriyle çeşitli toplumsal olaylar meydana gelmiştir.[16]

HPG, Avustralya ve Birleşik Krallık tarafından PKK'nın uzantısı veya diğer adları olarak kabul edilmekte ve terör örgütü olarak tanınmaktadır.

Amacı

Örgütün "Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu" olarak isimlendirildiği dönemde (1986-2000) yayınladığı kitapçıkla kuruluş amacının Marksist-Leninist ilkelere uygun olarak "Silahlı mücadeleyle Kürdistan üzerindeki emperyalist-sömürgeci ve gerici egemenliği yıkmak" ve "Kürdistan ulusal kurtuluş devrimini zafere götürmek" olduğunu belirtmiştir.[17] Daha sonraki süreçte Abdullah Öcalan'ın demokratik konfederalizm olarak doktrinleştirdiği kuramla birlikte yeni devlet kurma fikrinden vazgeçerek "devlet olmayan sistem" amacında olduğunu deklare etmiştir.[18]

Tarihçe

1984 yılında kendisine yeni bir ideolojik strateji belirleyen PKK, Mao Zedong'un geliştirdiği "halk devrimi" yöntemini seçtiğini deklare etmiş, ardından Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan ve Kürdistan adı verilen coğrafyada gerilla savaşı metotlarını uygulamaya başlamıştır.

Örgüt bu dönemde "Uzun süreli halk savaşı" ilan etmiş, ve yöntemini "Silahlı Propaganda" olarak nitelendirerek Kürdistan Kurtuluş Güçleri (Kürtçe: Hêzên Rizgarîya Kurdistanê, HRK) adında bir milis örgütü kurmuştur. Ardından Mahsum Korkmaz komutasındaki "14 Temmuz Silahlı Propaganda Birliği", 15 Ağustos 1984'te Eruh ve Şemdinli'de örgütün ilk silahlı saldırılarını gerçekleştirdi.[19]

Ardından 25 Ekim 1986'da PKK'nın Lübnan'da yapılan 3. kongresinde propagandayı temel alan HRK lağvedilerek, güçlü silahlı saldırıları temel alan "Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu" adında yeni bir milis gücü kuruldu. Bu yapı 1991-1993 yılları arasında saldırılar düzenledi.[20][21]

İsim değişiklikleri

Örgütün eski adları sırasıyla Kürdistan Kurtuluş Güçleri (Kürtçe: Hêzên Rizgariya Kurdistan, HRK) (1982 - 1986) ve Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (Kürtçe: Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan, ARGK) (1986 - 2000) dır ve 2000 yılında düzenlenen 7. PKK Kongresinde adı Halk Savunma Güçleri (Kürtçe: Hêzên Parastina Gel) olarak değiştirilmiştir.[22][23] İsim değişikliği, dönemin PKK yönetiminin çatışmalı sürece barışçıl bir çözüm bulunmasına yönelik yeni kararına uygun olarak, bu kanadın tamamen savunma amaçlı niteliğini vurgulanmasına yönelik gerçekleşti.[23] Yeni karar çerçevesinde silah bırakma veya teslim olma reddedilmiş, silahlı kanadın "öz savunmaya" çekildiği deklare edilmiştir.[24][25]

HPG, 2001 yılındaki isim değişikliğinden bu yana çatışmasızlık ekseninde kararlar almasına karşın, 2010 yılından itibaren silahlı saldırılarını artacağını deklare etmiştir.[26] Dönemin HPG yöneticilerinden Sofi Nurettin "silahlı mücadelenin kalan tek çözüm yolu olduğunu" ifade etmiş, bununla birlikte siyasal çözüm olsa bile HPG unsurlarının varlıklarını sonlandırmayacaklarını, aksine işlevlerinin artacağını belirtmiştir.[27]

Örgüt demografisi

Çatışmalardaki gerçekleşen ölümler üzerine ORSAM tarafından 2001'den Nisan 2015 arası ölen 2.096 militan kapsamında yapılan araştırmaya göre ölen örgüt üyelerinin %74'ü Türkiye, %13'ü Suriye, %9'u İran, %3'ü ise Irak kökenlidir.[28]

Terör örgütü olarak tanınması

HPG, Avustralya tarafından PKK ile aynı örgüt olarak kabul edilmekte ve terör örgütü olarak sınıflandırılmaktadır.[29] Şubat 2020'de Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı, TAK ile birlikte HPG'yi "PKK'nın farklı isimleri" olarak kabul edilip yasaklı terör örgütleri listesine dahil edilmesi için parlamentoya teklif sundu.[30] 28 Şubat 2020’de Birleşik Krallık Parlamentosunca kabul edilen düzenleme onay sürecinin ardından yürürlüğe girdi.[31] Birleşik Krallık’ta yasaklı örgütlere üye olanlar veya destek verenler 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hami Aksoy İngiliz Parlamentosunun PKK/KCK terör örgütünün uzantıları olan TAK ve HPG'nin terör örgütleri listesine eklenmesini içeren yasal düzenlemeyi memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi.[32]

Saldırıları

2015-günümüz
Bu liste eksiktir, genişleterek yardımcı olabilirsiniz.
Saldırı Tarih Özet
2015 İstanbul saldırısı 10 Ağustos 2015 İstanbul'un Sultanbeyli ilçesindeki Fatih Polis Merkezine bombalı araçla düzenlenen intihar saldırısında 4'ü polis, 7'si sivil olmak üzere 11 kişi yaralandı. Saldırıdan sonra olay yeri inceleme ekibine ateş açıldı. Çıkan çatışma sonucu bir polis hayatını kaybetti, 2 saldırgan öldürüldü. HPG bir gün sonra saldırının sorumluluğunu üstlendi.[33]
Eylül 2015 Şırnak saldırısı 13 Eylül 2015 HPG mensupları Şırnak'ta bir karakola saldırı düzenlemiştir. HPG, saldırıda 33 polisin öldüğünü duyurmuş[34][35], basında çıkan haberlerde ise 2 polisin yaşamını yitirdiği, 5 polisin ise yaralandığı bildirilmiştir.[36]
Ocak 2016 Diyarbakır saldırısı 13 Ocak 2016 Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde, İlçe Emniyet Müdürlüğü binasına bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. Saldırıda 3'ü çocuk 6 kişi yaşamını yitirirken, 39 kişi de yaralandı. HPG saldırının sorumluluğunu üstlendiğine dair açıklama yaptı.[37]
Mart 2016 Diyarbakır saldırısı 31 Mart 2016 Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde polis servis midibüs'ünün geçişi sırasında bomba yüklü araçla yapılan saldırıda 7 polis hayatını kaybetti, 14'ü sivil 27 kişi yaralandı. HPG saldırıyı bir gün sonra üstlendi.[38][39]
2016 Artvin saldırısı 25 Ağustos 2016 Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun da bulunduğu konvoya Artvin'in Şavşat ilçesinde saldırı düzenlendi. Çıkan çatışma sonucunda bir asker öldü. 26 Ağustos 2016'da HPG saldırının sorumluluğunu üstlendi.[40]
2016 Cizre saldırısı 26 Ağustos 2016 Şırnak'ın Cizre ilçesinde Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Grup Amirliği'ne bomba yüklü bir araçla saldırı düzenlendi. Saldırıda 12 kişi yaşamını yitirirken, 70 kişi de yaralandı. Saldırı, PKK'nın silahlı kolu HPG adına yapılan açıklamayla üstlenildi.[41]
2016 Şemdinli saldırısı 9 Ekim 2016 Hakkâri'nin Şemdinli ilçesindeki Durak Jandarma Karakolu'na 5 tonluk patlayıcı taşıyan bir kamyonetle intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda, 10'u asker 18 kişi hayatını kaybederken, 27 kişi de yaralandı. HPG yaptığı açıklamayla saldırıyı üstlendi.[42]
Ağustos 2016 Van saldırısı 17 Ağustos 2016 Van şehir merkezinde bulunan İki Nisan polis merkezine bombalı saldırı düzenlendi.[43] Saldırıda 2'si polis toplam 4 kişi yaşamını yitirdi, 20'si polis 72 kişi de yaralandı. Saldırıda civar binalar da hasar gördü.[44][45]
Eylül 2016 Van saldırısı 12 Eylül 2016 HPG mensupları tarafından Van şehir merkezinde bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi Van il binasına bombalı saldırı düzenlendi. 4'ü polis 53 kişinin yaralandığı saldırıda, binanın hemen yanında bulunan Van Valiliği binası da hasar aldı.[46]
Ekim 2016 Van saldırısı 10 Ekim 2016 Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)'nin Van'ın Özalp ilçe başkan yardımcısı Aydın Muştu, evinin önünde uğradığı suikast sonucu öldü. 11 Ekim 2016'da ise Ak Parti'nin Diyarbakır Dicle ilçe başkanı Deryan Aktert uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Her iki suikasti de HPG yaptığı yazılı açıklama ile üstlendi.[47][48]
Şubat 2017 Şanlıurfa saldırısı 17 Şubat 2017 Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesinde adliye lojmanları önünde bomba yüklü minibüs ile gerçekleştirilen saldırıda 1'i çocuk 2 sivil öldü. HPG saldırının sorumluluğunu 24 Şubat 2017'de yaptığı yazılı açıklama ile üstlendi.[49]
2017 Diyarbakır saldırısı 11 Nisan 2017 Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde düzenlenen bombalı saldırıda 1'i polis, 2'si sivil 3 kişi yaşamını yitirdi, 10'dan fazla kişi ise yaralandı. Fırat Haber Ajansı'nda yer alan açıklamada, saldırıyı HPG'nin gerçekleştirdiği açıklandı.[50]
2017 Uludere Eurocopter Cougar Kazası 31 Mayıs 2017 Şırnak'ın Uludere ilçesinde Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki bir Eurocopter Cougar tipi askeri helikopter yüksek gerilim hattına çarparak düştü. Kazada 13 askeri personel öldü. 2 Haziran 2017'de, HPG yaptığı açıklama ile helikopterin kendileri tarafından düşürüldüğünü iddia etti.[51]
2017 Maçka saldırısı 11 Ağustos 2017 Trabzon'un Maçka ilçesinde düzenlenen saldırı sonucunda 15 yaşındaki Eren Bülbül ile Astsubay Kıdemli Başçavuş Ferhat Gedik öldü. HPG, Fırat Haber Ajansı'nda yer alan açıklama ile saldırının sorumluluğunu üstlendi.[52]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
  3. Jongerden, Joost. "Rethinking Politics and Democracy in the Middle East" (PDF). 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017.
  4. Öcalan, Abdullah (2011). Democratic Confederalism (PDF). ISBN 978-0-9567514-2-3. Erişim tarihi: 8 Eylül 2013.
  5. Öcalan, Abdullah (2 Nisan 2005). "The declaration of Democratic Confederalism". KurdishMedia.com. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017.
  6. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
  7. "PKK, TAK, HPG nedir, hangi eylemleri yapıyorlar?". Cnnturk.com. 14 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
  8. "Official Journal of the European Union (PDF dosyası)" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
  9. "ABD terörist organizasyonlar listesi". 24 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
  10. Durna, T., & Hancerli, S. (2007). Implementing democratic policing in the PKK terrorism torn areas of Turkey, ".. The People's Defense Force (HPG), would never disband or surrender its ... safe areas and bases in the region from which to launch guerilla warfare." NATO SECURITY THROUGH SCIENCE SERIES E HUMAN AND SOCIETAL DYNAMICS, 21, 326.
  11. Gergin, N., Balci, F., & Eldivan, I. S. (2009). Turkey‟ s counterterrorism policies against the PKK: The “Fish” or the “Water”. Building Terrorism Resistant Communities, 264-284.
  12. Gonzalez-Perez, Margaret (2008). Women and Terrorism: Female Activity in Domestic and International Terror Groups. Routledge. s. 85. ISBN 9781134040087. "Throughout the 1990s, the PKK was engaged in ongoing guerrilla warfare with the PUK and the Democratic Kurdistan Party"
  13. Gergin, N., Duru, H., & Çetin, H. C. (2015). Profile and Life Span of the PKK Guerillas. Studies in Conflict & Terrorism, "Do all the PKK members join the guerilla forces at a certain", 38(3), 219-232.
  14. Deihim, M. (2014). Twenty-first century progress–the nationalistic movements of the Kurds Towards Independence, "Kurdish movements incorporate both peaceful political activities, and armed and guerrilla warfare." International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 3(7), 248-259.
  15. Tezcür, G. M. (2013). Prospects for Resolution of the Kurdish Question: a realist perspective. "Finally, the conflict had a strong temporal and geographical pattern typical to guerilla warfare.", Insight Turkey, 15(2), 68.
  16. Murat Yeşiltaş; Necdet Özçelik (2016). PKK Terörünün Yeni Dinamikleri: Radikalleşme ve Şehir Çatışması. s. 15.
  17. ARGK Genel Yönetmeliği, Weşanên Serxwebûn: 72, İkinci Baskı, 1995
  18. İki buçuk Yıldır Gündemdeki "KCK" nedir? 3 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bianet, 28 Haziran 2011, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  19. 1984 yılında Eruh'ta ne oldu?
  20. 15 Ağustos 1984, saat 21.00’ın öyküsü
  21. Bal, İhsan ve Özkan, Emre. PKK (Partiya Karkeren Kürdistan-Kürdistan İşçi Partisi) Terör Örgütü Kronolojisi (1976 – 2006) 20 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu.
  22. (Özgür Bakış Milenyum Armağanı), 1990'den 2000'e Kürtler - Klonolojik Albümü, SES Basın ve Yayın., İstanbul, Ocak 2000.
  23. White, Paul (2015). The PKK: Coming Down from the Mountains. Zed Books Ltd. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
  24. Güneş, Cengiz (2013). The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance. Routledge. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
  25. Riamei, Lungthuiyang (2015). The Kurdish Question : Identity, Representation and Struggle for Self-Determination (İngilizce). New Delhi, India KW Publishers. s. 138. ISBN 9789383649365. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
  26. Bozkurt, İhsan (2013). "Terör, PKK ve Dış Destek" (PDF). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Tarih Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. s. 114. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017.
  27. Sofi Nurettin. Kürt Sorunu Çözülmeden Silahlar Bırakılmaz, Gündem Online, 7 Şubat 2010.
  28. Andrew Self; Jared Ferris (Ocak 2017). "Ölüler Yalan Söylemez: PKK'nın Bölgesel Kılıf Oyununu Açığa Çıkarmak İçin "Çatışmada Ölüm" Verilerini Kullanmak" (PDF). Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), 57. s. 17. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017.
  29. "Kurdistan Workers Party (PKK)". Avustralya Parlamentosu. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2018.
  30. "İngiltere'de TAK ve HPG de yasaklı örgütler listesine giriyor". BBC Türkçe. 24 Şubat 2020. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
  31. "PROSCRIBED TERRORIST ORGANISATIONS" (PDF). Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
  32. Durul, Tevfik (29 Şubat 2020). "Dışişleri Sözcüsü Aksoy: İngiltere'nin PKK uzantılarını terör listesine eklemesini memnuniyetle karşılıyoruz". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
  33. "Sultanbeyli saldırısını PKK üstlendi". Al Jazeera Türk. 11 Ağustos 2015. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
  34. "HPG gerillalarının 13 Eylül günü Şırnak'ta düzenlediği eylemin görüntüleri". 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2017.
  35. ANF | Gerillalardan Şırnak'ta kapsamlı eylem: 33 polis öldürüldü
  36. Şırnak'tan kara haber: 2 polis şehit
  37. "PKK özür diledi!". Milliyet. 16 Ocak 2016. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017.
  38. "Diyarbakır saldırısını PKK üstlendi". Deutsche Welle. 1 Nisan 2016. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  39. "Diyarbakır'daki kanlı saldırıyı HPG üstlendi". Milliyet. 1 Nisan 2016. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  40. "PKK Artvin ve Cizre'de düzenlenen saldırıları üstlendi". Deutsche Welle. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
  41. "PKK Artvin ve Cizre'de düzenlenen saldırıları üstlendi". Deutsche Welle. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017.
  42. "Şemdinli'de karakola saldırı: 18 kişi yaşamını yitirdi". BBC Türkçe. 9 Ekim 2016. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017.
  43. Van, Elazığ ve Bitlis'teki saldırıları PKK üstlendi, Sputnik, 19 Ağustos 2016, Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
  44. Van'daki saldırıda 1 polis daha yaşamını yitirdi, Evrensel, 19 Ağustos 2016, Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
  45. Van'da İki Nisan Polis karakolu yakınında bombalı saldırı, Habertürk, 18 Ağustos 2016, Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016.
  46. Van'daki saldırıyı terör örgütü PKK üstlendi, Hürriyet, 13 Eylül 2016, Erişim tarihi: 13 Eylül 2016.
  47. "Aydın Muştu suikastini yapan örgüt belli oldu". Finans Gündem. 10 Ekim 2016. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
  48. "AKP Dicle İlçe Başkanı hayatını kaybetti". Deutsche Welle. 11 Ekim 2016. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
  49. "Viranşehir saldırısını PKK üstlendi". Haberturk.com. 24 Şubat 2017. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
  50. Bozarslan, Mahmut (12 Nisan 2017). "Diyarbakır Patlamasının Nedeni 'Tünel Bombası'". Amerika'nın Sesi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
  51. "PKK'dan "helikopteri biz vurduk" iddiası". Deutsche Welle. 2 Haziran 2017. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
  52. "Maçka'da 15 yaşındaki Eren Bülbül'ün de hayatını kaybettiği saldırı sonrası operasyon". BBC Türkçe. 13 Ağustos 2017. 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.