Ahmet Tevfik İleri

Ahmet Tevfik İleri (1911, Hemşin, Rize - 31 Aralık 1961), Türk siyasetçi.

Ahmet Tevfik İleri
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği İbrahim Ethem Menderes
Yerine gelen Daniş Koper
Türkiye Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Mehmet Fuad Köprülü
Yerine gelen Medeni Berk
Türkiye Millî Eğitim Bakanı
Görev süresi
13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Ahmet Özel
Yerine gelen Hüseyin Celal Yardımcı
Görev süresi
11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Nuri Özsan
Yerine gelen Rıfkı Salim Burçak
Türkiye Ulaştırma Bakanı
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Kemal Satır
Yerine gelen Seyfi Kurtbek
Türkiye Büyük Millet Meclisi
9., 10. ve 11. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi 1950 – Samsun
1954 – Samsun
1957 – Samsun
Kişisel bilgiler
Doğum 1911
Hemşin, Rize
Ölüm 31 Aralık 1961 (50 yaşında)
Ankara
Partisi Demokrat Parti
Bitirdiği okul İstanbul Teknik Üniversitesi
Mesleği Mühendis

Hayatı

Babası Hafız Celal Efendi, annesi Fatma Hanım'dır. "İmamoğulları" ismi ile bilinen bir aileye mensuptur. Ailesi, doğumdan birkaç yıl sonra İstanbul'a göçmüştü. İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da Gelenbevi Ortaokulu'nda yaptıktan sonra 1933 yılında İTÜ Yüksek Mühendislik Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl Vasfiye Hanım ile evlendi. Çiftin Cahide, Cahit, Ayşe adlarında üç çocukları oldu.

Öğrenciliğinin son yılında Millî Türk Talebe Birliği başkanlığını yaptı. Tevfik İleri, öğrencilik yıllarından itibaren hareketli bir hayat sürmüştü; öğrenciliğinde Bulgar gençleri tarafından Razgrad Türk mezarlığının tahribinin protestosu, Türkçenin daha yaygın bir şekilde kullanılması, yerli malına gerekli önemin verilmesi gibi amaçlarla miting ve gösterilerin yapılmasına öncülük etti. İstiklâl Marşı çalınırken ayağa kalkılması, 18 Mart günleri Çanakkale Şehitleri'nin anılması gibi gelenekler onun bu dönemdeki öncülüğünde başladı.

Mezuniyetten sonra 1933-1937 yılları arasında Erzurum'da karayolları mühendisliği, 1937- 1942 yıllarında Çanakkale'de, 1942- 1950 yılları arasında Samsun'da bayındırlık müdürlüğü yaptı. Samsun Karayolları 7. Bölge'nin ilk müdürüdür. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti milletvekili olarak TBMM'ye girdi.

IX., X., XI. Dönem Samsun Milletvekilliği yapan İleri, meclise girişinin hemen ardından bakan olmuş ve uzun süre bakanlık yapmıştır. Ulaştırma (1950'de çok kısa bir süre), Millî Eğitim (1950-1953 ve 1957), Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı (1957-1958) ve Bayındırlık Bakanlığı (1958-1960) görevlerinde bulunmuştur; 1953-1955 yılları arasında TBMM başkanvekilliği yapmıştır.

Bakanlıkları döneminde gerçekleştirdiği icraatların bazıları şunlardır: Din derslerini ilkokul programlarına soktu; din derslerinin okutulup okutulmama kararını velilerin seçimine bıraktı; 1930 yılında kapatılan İmam Hatip Liseleri'nin yirmi yıl sonra yeniden açılmasına öncülük etti. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nü kurdu. Köy Enstitüleri'ni yeniden düzenleyerek öğretmen okullarıyla birleştirdi. Atatürk ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinin açılışını gerçekleştirdi. İlk Boğaz Köprüsü projesi onun zamanında ihale seviyesine kadar geldi, ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yıl sonra gerçekleşebildi.

Ölümü

27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Yassıada mahkemelerinde idama mahkûm edilmiş, cezası ömür boyu hapse çevrilmiştir. Yargılamanın ardından Kayseri bölge cezaevine yollanan İleri, hastalanması üzerine Ankara Hastanesine kaldırıldı ve 31 Aralık 1961 günü öldü.

Anısına isminin verildiği birçok okul ve cadde bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça
    Siyasi görevi
    Önce gelen:
    İbrahim Ethem Menderes    		 Türkiye Bayındırlık Bakanı
    19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960    		 Sonra gelen:
    Daniş Koper
    Önce gelen:
    Mehmet Fuad Köprülü    		 Türkiye Başbakan Yardımcısı
    25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958    		 Sonra gelen:
    Medeni Berk
    Önce gelen:
    Hüseyin Celal Yardımcı    		 Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil)
    22 Mayıs 1959 - 8 Aralık 1959    		 Sonra gelen:
    Mehmet Atıf Benderlioğlu
    Önce gelen:
    Ahmet Özel    		 Türkiye Millî Eğitim Bakanı
    13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957    		 Sonra gelen:
    Hüseyin Celal Yardımcı
    Önce gelen:
    Nuri Özsan    		 Türkiye Millî Eğitim Bakanı
    11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953    		 Sonra gelen:
    Rıfkı Salim Burçak
    Önce gelen:
    Kemal Satır    		 Türkiye Ulaştırma Bakanı
    22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950    		 Sonra gelen:
    Seyfi Kurtbek
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.