Teknoloji felsefesi
Teknoloji felsefesi, teknolojinin doğası ve sosyal etkileriyle ilgilenen bir felsefe dalıdır. Antik Yunan'da ortaya çıkan teknoloji felsefesi, en eski disiplinlerden biridir. İnsanın araç-gereç yapımını ve bunların sonuçlarını sorgular.[1] Teknolojinin insan toplumuna etkisini Aristoteles ilk defa ayrıntılı biçimde irdelemiştir.[2] Orta çağdan sonra Francis Bacon'ın çalışmaları ardıllarına ışık tutar. John Dewey, Martin Heidegger[3], Karl Marx modern teknoloji felsefesine yeni yorumlar getirmiştir. Genellikle teknolojinin eleştirisi yapılmıştır. Heraklit ve Demokritus teknolojiyi doğanın taklidi olarak tasvir eder. Platon teknolojiyi tanrı sanatının imitasyonu olarak görür. Aristoteles doğanın imitasyonu açıklamasını kabul ederken: “Teknoloji(tekne, sanat) doğanın tamamlayamadığı işleri bitirebilir” demiştir.[4] Heidegger teknolojiyi insan gelişiminin merkezi kabul ederken, en büyük tehlikeyi de oluşturduğunu söyler. Teknolojiyi İçeren Soru (Die Frage nach der Technik) adlı çalışmasında “çerçeveleme” adını verdiği işlevden söz eder. Buna göre teknoloji hayatı sarar ve bağışık hale getirir.[5] Varlığı ve yokluğu hayati önemde tehlikeli ve kullanışlıdır. Neo-Ludizm ve anarko ilkelcilik gibi akımlar teknolojiyi kınar. Teknolojinin insanı çevreden ayırdığını ve doğayı yok ettiğini ifade eder. Bu akımlar basit yaşamı tavsiye ederken, doğayı yok eden teknolojiyi de kullanmamaya çağırır. Transhümanizm ve Tekno-gelişimcilik ise teknolojinin topluma faydalı olduğunu savunur.
Kaynakça
- "Teknoloji ve Felsefe". Safakural.com. 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.
- "Aristotle on Technology and Nature". Joachim Schummer. 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.
- "MARTIN HEIDEGGER'İN TEKNOLOJİ YORUMU". Ankara Üniversitesi. 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.
- "Philosophy of Technology". iep.utm.edu. 19 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.
- "Philosophy of Technology, Stanford". Stanford Encyclopedia of Philosophy. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.