Toplantı ve gösteri özgürlüğü

Toplanma ve gösteri özgürlüğü, bireylerin ve kurumların düşüncelerini açığa vurmak amacıyla toplanabilmelerini ve yürüyüş ya da başka yöntemlerle gösteri yapabilmelerini öngören özgürlüktür. İnsan hakları ve Siyasi özgürlükler kapsamında değerlendirilir.

Özgürlük
Konseptler
Tiplerine göre
Haklarına göre

Kavram ve kapsam
"Sammankomsten" ("Buluşma"): Orijinali İsveç Ulusal Müzesi'nde sergilenmekte olan İsveçli dışavurumcu ressam Ester Almqvist'in 1929 tarihli yağlıboya çalışması, Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kurulmasını gösteren bir anma motifi olarak seçilmiştir. (Paragraf 20: Toplanma Hakkı)

Barışçıl toplanma ve gösteri özgürlüğü, insanların bir araya gelme ve fikirlerini toplu olarak ifade etme, teşvik etme ve savunma konusunda bir insan hakkı ve siyasi özgürlük olarak tanımlanır.[1]

Bazen birbirinin yerine kullanıldığı da görülen, toplanma ve gösteri özgürlüğü ile örgütlenme özgürlüğü terimleri, halka açık yerlerde toplanabilme özgürlüğü ile bir derneğe katılabilme özgürlüğü arasında ayrım yapmak için kullanılabilir. Toplanma özgürlüğü protesto hakkı bağlamında sıklıkla kullanılırken, örgütlenme özgürlüğü çalışma hakları gibi alanlarda kullanılır.[2]

Temel hak ve özgürlüklerin en önde gelen örneklerinden olan bu özgürlük, düşünce özgürlüğünü tamamlayıcı bir nitelik taşır. Kişilerin toplantılar yaparak siyasal düşünce ve irade oluşumuna katılması demokratik toplumun vazgeçilmez öğelerindendir. Siyasal iradenin oluşumu büyük ölçüde toplantılarda gerçekleşen bir toplumsal iletişime bağlıdır. Ayrıca toplantılar açıklanan düşüncelerin güç kazanmasına yardım ederler. Demokrasilerde en güçlü siyasal mücadele araçlarından biri olan toplantı ve gösteri özgürlüğü, 19. yüzyıldan bu yana birçok ülkede anayasayla güvence altına alınmıştır. Bu düzenlemelerde genellikle toplantı ve gösteri özgürlüğünün izne ya da bildirime bağlı olmaksızın kullanılabileceği, yalnızca açık hava toplantıları için yasayla sınırlama getirilebileceği hükmü yer alır.

Ayrıca kolluk kuvvetlerinin yasal toplantı ve gösterilerin güvenliğini sağlama yükümlülüğü belirtilir. Kolluk kuvvetlerinin müdahalesine ise yalnızca toplantı ya da gösterinin barışçıl niteliğini yitirmesi ve yasadışı eylemlere yol açması durumunda izin verilir. Hukuka göre toplantı ve gösterilerin sınırlandırılmasında "gerçek bir tehlike"nin var olup olmadığına bakılmalıdır. Ancak o zaman devletin bu hakkı kısıtlaması haklı görülebilir.

Bina hizmeti işçilerinin Kaliforniya'nın Santa Monica şehrinde MTV binası önünde gerçekleştirdiği grev. Sendika tarafından gerçekleştirilen grev, toplantı ve örgütlenme özgürlüğünü kullanmanın bir yolu olsa da, burada gerçekleşen işçi hareketlerinin, bu sinyal kontrollü kavşaktaki araç trafiğinin yaya olarak engellenmesiyle, Kaliforniya Araç Kodu § 21950 (b) gibi yerel yasaları veya eyalet yasalarını ihlal edebilmektedir.[3]
2011 yılındaki Occupy Oakland gösterilerinde ABD Anayasası'ndan yapılmış bir alıntı.

İnsan hakları belgeleri

Toplantı ve gösteri özgürlüğü, yukarıda değinilenlerin yanı sıra, aşağıdaki insan hakları belgelerinde de yer almaktadır:

Toplanma ve gösteri özgürlüğünü tanıyan ulusal ve bölgesel anayasalara örnekler şöyle sıralanabilir:

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. McBride, Jeremy (2005). Freedom of Association, in The Essentials of... Human Rights (İngilizce). Londra: Hodder Arnold. ss. 18-20.
  2. Örnek olarak, NAACP v. Claiborne Hardware Co., 458 U.S. 898 (1982); Healey v. James, 408 U.S. 169 (1972); Brotherhood of Railroad Trainmen v. Virginia, 377 U.S. 1 (1964); United Mine Workers v. Illinois State Bar Assn., 389 U.S. 217 (1967) gösterilebilir.
  3. "Arşivlenmiş kopya" (İngilizce). California Legislative Information. 1959. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
  4. "Constitution of Bangladesh: Chapter III". Prime Minister's Office. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011.
  5. "Human rights in the UAE". 1 Temmuz 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
  6. Citizensinformation.ie. "Fundamental Rights under the Irish Constitution" (İngilizce). www.citizensinformation.ie. 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2018.
  7. (eISB), electronic Irish Statute Book. "electronic Irish Statute Book (eISB)" (İngilizce). www.irishstatutebook.ie. 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2018.
  8. Riksdagsförvaltningen. "Kungörelse (1974:152) om beslutad ny regeringsform Svensk författningssamling 1974:1974:152 t.o.m. SFS 2018:1903 - Riksdagen" (İsveççe). www.riksdagen.se. 11 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
  9. "The Italian Constitution" (PDF). The official website of the Presidency of the Italian Republic. 27 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  10. "Rusya Anayasası: Madde 30". Adopted at National Voting. 12 Aralık 1993. 2 Mart 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.