Yeşil papağan

Yeşil papağan veya halkalı boyunlu paraket[1] (Psittacula krameri), papağangiller (Psittacidae) familyasına ait bir kuş türü. Papağanlar, yeşil tüylere ve kırmızı renkli gagalara sahiptir ve bütün Psittacula türlerinde olduğu gibi eşeysel dimorfizm gösterirler.

Yeşil papağan
Erkek, Hindistan.
Korunma durumu
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Psittaciformes
(Papağansılar)
Familya: Psittacidae
(Papağangiller)
Alt familya: Psittacinae
(Papağanlar)
Cins: Psittacula
Tür: P. krameri
İkili adlandırma
Psittacula krameri
Scopoli, 1769

Doğal yaşam alanı

Yeşil papağanlar göç etmezler ve yerli yayılımları Hint altkıtasını ve Afrika'nın Sahel bölgesini kapsar, ancak bir egzotik tür olarak Avrupa ve diğer bölgelere de yayılmışlardır. Kuşlar ayrıcı popüler br ev hayvanı olup konuşmayı öğrenebilirler. Türün bilimsel ismi, Avusturyalı doğabilimci Wilhelm Heinrich Kramer'e ithafen verilmiştir.

Özellikler

Tüyler yeşil, gaga kırmızı renktir. Erişkin erkek, siyah bir boyun halkası ve pembe ense bandına sahiptir, dişi kuş ve olgunlaşmamış her iki eşeydede hiçbir boyun halkası veya gölge gibi soluk-koyu gri boyun ve açık ense bantları (Çevreden daha açık renkli) yoktur. Uzun kuyruk tüyleri dahil ortalama 40 cm ölçülürler. Ortalama tek kanat uzunluğu, 15-17.5 cm kadardır. Kuyruk toplam uzunluğun büyük bir kısmını oluşturur. Hızlı uçar, güçlüce kanat çırparlar, uçuşta çığlıksı sesleri duyulur ve ağaç kovuklarında yuva yaparlar [2].

Beslenme

Yabani yaşamda genellikle, tomurcuklar, meyveler, sebzeler, fındıklar, küçük yumuşak meyveler ve tohumlarla beslenirler. Vahşi sürüler çiftlikler ve meyve bahçelerinde birkaç millik geniş aramalar yaparken zarar vererek uçarlar.

Yayılış

Pakistan, Hindistan ve Nepal gibi güney Asya ülkeleriyle Sudan, Etiyopya, Somali ve Uganda gibi Afrika ülkelerinde doğal olarak yayılış gösterirler.

Yerli olmayan yayılım
Ülke Sayı[3]
Belçika 10.800
Fransa 7.250
Almanya 10.960
Yunanistan 1.000
İtalya 9.170
Hollanda 10.100
Portekiz 800
İspanya 3.000
Türkiye 1.040
Birleşik Krallık 31.100

Yeşil papağanlar popüler bir ev hayvanı olmalarından ve sıkça doğaya salınmalarından ötürü pek çok şehirleşmiş bölgeye bir egzotik tür olarak yayılmışlardır. Papağanların doğaya salınmasında bakım zorluğu, geniş alan isteği ve gürültücü olmaları gibi etkenler rol oynamaktadır.[4] Himilayalar'ın eteklerindeki soğuk kış ortamına uyum sağlamış olmaları kuşların Avrupa'daki kış ortamında yaşamalarına olanak sağlamıştır.[5] Ayrıca şehirlerin kışın ısıtılmasının bir şehir ısı adası oluşturması, bu bölgelerde doğal düşmanları alıcı kuşların bulunmaması, yerel yönetimlerin şehri yeşil tutma çabaları sonucunda kuşların beslendiği yeşillik ve meyvelerin sürekli bulunması da kuşların şehirlere yayılmasına yol açmıştır.[4]

Yeşil papağanlar, Avrupa'da İngiltere, Almanya, Hollanda ve Belçika gibi pek çok ülkede kaydedilmiştir. 2015 yılında yürütülen bir sayıma göre Avrupa'nın 10 ülkesinde 85.220 adet yeşil papağan tespit edilmiştir ve Birleşik Krallık papağan nüfusunda birinci olmaktadır.[3] Tür aynı zamanda Orta Doğu'da ve Kuzey Afrika'da yer alan şehirlerin yanı sıra Avustralya'daki bölgelere de yayılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida, Kaliforniya ve Hawaii eyaletleri, Japonya ve Güney Afrika egzotik yeşil papağan grupları barındıran diğer bölgelerdir.

Türkiye

Papağanların Antik Yunan ve Roma zamanından beri Anadolu'da bulunduğu belgelenmektedir, fakat yeşil papağanların bölgede varlığı için bir kanıt yoktur. Günümüzde Türkiye'de 22 ilde görülmekte olan papağanların ülkeye nasıl yayılmış olduklarına dair pek çok anlatı oluşturulmuştur.[4]

Ankara'da, özellikle Atatürk Orman Çiftliği arazisi dahilinde bulunan ağaçlık alanlarda görülmekte olan türün bu bölgeye yerleşmesiyle ilgili; kuşların Esenboğa Havalimanı'nın kargo bölümünden firar etmiş oldukları veya 1. Körfez Savaşı sırasında bu bölgeye kaçmaları gibi rivayetler bulunmaktadır.[1]

Kuşların Türkiye'de fazlaca görüldükleri bir diğer yer İzmir olup, Buca'da ve özellikle de Bornova ilçesinde bulunan Ege Üniversitesi yerleşkesinde fazlaca görülmektedirler. Yukarıda da bahsedildiği üzere en yaygın inanış, Körfez Savaşı döneminde yaşanan petrol yangınları dolayısıyla kaçtıkları ve uygun bölgelere yerleştikleridir. Söylenti boyutundaki bir diğer inanış da, yasadışı canlı hayvan ticareti yapan grupların yurtdışından kaçak yollarla getirdikleri papağanları, ilgili yıllarda yakalanma kaygısı ile doğaya bırakmak zorunda kalmış olmalarıdır.[6]

Alt türler

Dört alt tür bilinmektedir, bunlar:

P. krameri krameri: Batı Afrika'da Gine, Senegal ve güney Mauretania, doğuya doğru, batı Uganda, doğu Güney Afrikave güney Sudan.
P. krameri parvirostris: Kuzeybatı Somali, kuzey Etiyopya'nın karşı batısında Sennar bölgesi, Sudan.

  • Asyalı alt türler:

P. krameri manillensis
P. krameri borealis

Resimler

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
  2. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:JYV4GHVkuy0J:www.istanbul.edu.tr/duyurular/IUBeyazitKusTurleri.pdf+Ye%C5%9Fil+papa%C4%9Fan&hl=tr&ct=clnk&cd=100&client=opera
  3. Pârâu, Liviu & Strubbe, Diederik & Mori, Emiliano & Menchetti, Mattia & Ancillotto, Leonardo & van Kleunen, André & White, Rachel & Luna, Álvaro & Hernández-Brito, Dailos & Le Louarn, Marine & Clergeau, Philippe & Albayrak, Tamer & Franz, Detlev & Braun, Michael & Schroeder, Julia & Wink, Michael (2016). "Rose-ringed Parakeet Populations and Numbers in Europe: A Complete Overview". The Open Ornithology Journal. Cilt 9. s. 1–13. doi:10.2174/1874453201609010001. hdl:10261/133407. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  4. ÇALIŞKAN, Doç. Dr. Onur. "Yeşil Papağanlar (Psittacula Krameri) ve Türkiye'deki Habitatlarının Coğrafi Açıdan Değerlendirilmesi". dergipark.gov.tr. 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018.
  5. "How do parakeets survive in the UK?". BBC News Online. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.