Çin'deki diller

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır.[1] Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu (Basitleştirilmiş Çince: 汉语; Geleneksel Çince: 漢語; pinyin: Hànyǔ) olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir.[2] Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

Çin'deki dil grupları.

Mandarinin bir çeşidi olan Standart Çince (Çin'de Putonghua olarak bilinir), anakara Çin'deki resmî dil olup Mandarinin konuşulduğu bölgelerde ve daha az oranda da anakara Çin'in diğer bölgelerinde bir lingua franca olarak işlev göstermektedir. Çin'deki özerk bölgelerin kendi ek resmî dilleri vardır. Örneğin, Tibet Özerk Bölgesi'nde Tibetçe, İç Moğolistan'da ise Moğolca resmî dil olarak geçer. Anakara Çin'deki dillerle ilgili kanunlar Hong Kong ya da Makao'da geçerli değildir; bu bölgelerin anakaradan farklı olan resmî dilleri vardır (Kantonca, İngilizce ve Portekizce).

Dil aileleri

Çin sınırları içerisinde yaşayan milletlerin konuştuğu diller aşağıdaki dokuz dil ailesine aittir.

• Çin-Tibet dil ailesi - Hanlar ve Tibetliler dâhil olmak üzere 19 resmî etnik grup tarafından konuşulur.
• Tay-Kaday dil ailesi - Zhuang, Buyei, Dai, Dong ve Li halkları tarafından konuşulan çeşitli diller; 9 resmî etnik grup.
• Hmong-Mien dil ailesi - 3 resmî etnik grup.
• Avustroasya dil ailesi - 4 resmî etnik grup (De'ang, Blang, Gin ve Wa halkları).
• Türk dil ailesi - 7 resmî etnik grup (Uygurlar, Kazaklar, Salarlar vs.).
• Moğol dil ailesi - 6 resmî etnik grup (Moğollar, Donşianlar vs.).
• Tunguz dil ailesi - 5 resmî etnik grup (Mançular, Hezhelar vs.).
• Korece
• Hint-Avrupa dil ailesi - 2 resmî etnik grup (Ruslar ve Tacikler).
• Avustronezya dil ailesi - 1 resmî etnik grup (Gaoshan)

Kaynakça

1. Languages of China 9 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi – from Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International.
2. Dwyer, Arienne (2005). The Xinjiang Conflict: Uyghur Identity, Language Policy, and Political Discourse (PDF). Political Studies 15. Washington: East-West Center. ss. 31-32. ISBN 1-932728-29-5. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2017. Tertiary institutions with instruction in the languages and literatures of the regional minorities (e.g., Xinjiang University) have faculties entitled Hanyu xi ("Languages of China Department") and Hanyu wenxue xi ("Literatures of the Languages of China Department").