İşbara Teriş Tunga Kağan

İşbara Teriş Tunga Kağan (Geleneksel Çince: 沙缽羅咥利失可汗 / 沙钵罗咥利失可汗), 634 - 639 yılları arasında Batı Göktürk Kağanlığı'nı yöneten kağan.[1] Kendisinden önceki kağan olan Bağaşa Tulu Kağan'ın kardeşidir.[2]

Yaşamı

Bağa Şad'ın oğludur. Ağabeyi Bağaşa Tulu Kağan'ın tahttan el çektirilmesinden sonra olumsuz şartlar altında 634'te tahta geçmiştir. Bu nedenle, kendisine bağlı olmakla birlikte Batı Göktürklerden daha güçlü olan beyliklere güvenmek zorunda kalmıştır. 635'te, kendisine bağlı on boya 10 adet ok göndermiştir. Bunun anlamı bu boyların beylerini şad olarak tanıdığını göstermektedir. Bunu yaparken, Göktürk demografisinin iki büyük kolu olan Tulu-ok ve On-oklar arasındaki hassas dengeyi korumak istemiştir. Bu yüzden kendi kolu olan On-oklara 4, Tulu-oklara 5 ok göndermiştir. Ancak bu siyaset başarılı olmamıştır. On-oklar ve Tulu-oklar arasında yapılan İli Nehri Antlaşması ile tahttan indirilmiştir. Toplanan Göktürk boylar meclisi Toygun, yıkılan Doğu Göktürk Kağanlığı tiginlerinden Yukuk Kağan'ı kendi hükümdarları ilan etmişlerdir. İşbara Teriş, hayatının geri kalanını kendisine bağlı On-oklarla birlikte geçirmiştir.[3]

Kaynakça

1. Yılmaz Öztuna "Başlangıcından zamanımıza kadar Büyük Türkiye tarihi" cilt 1, sf. 127, Ötüken Yayınevi (1977).
2. Öztüna, Yılmaz. Devletler ve hânedanlar: İlk çağ ve Asya-Afrika devletleri (1989), T.C. Kültür Bakanlığı, sf. 141.
3. ^ L.M.Gümilev :Eski Türkler, tr:Ahsen Batur, Selenge yayınları, İstanbul, 2002, ISBN 975-7856-39-8, OCLC 52822672, pp.269-272