90377 Sedna

Sedna, Neptün ötesi cisimler'den biri. Michael E. Brown (Caltech), Chad Trujillo (Gemini Observatory) ve David Rabinowitz (Yale Üniversitesi) tarafından 14 Kasım 2003'te bulunmuştur.

90377 Sedna

HUT tarafından elde edilen Sedna fotoğrafı.
Keşif
Keşfeden  Michael E. Brown
 Chad Trujillo
 David Rabinowitz
Keşif yılı 14 Kasım 2003
Tanımlamalar
MPC tanımlaması 90377 Sedna
Sonraki adı Sedna
Diğer adları 2003 VB12
Küçük gezegen kategorisi Neptün ötesi cisim
ayrık nesne
Oort bulutu nesnesi[1]
Yörünge Özellikleri[2]
Dönem 23 Temmuz 2010 (JG 2455400.5)
Günberi 76,361 AB
1,142 3×1013 m
11,423 Tm
Günöte 937 AB [3]
1,402×1014 m
140,2 Tm
0,0148 Iy
Dışmerkezlik (e) 0,8527
Ortalama yörünge hızı 1,04 km/sn
Ortalama anomali 358.01°
Yörünge eğikliği (i) 11,927°°
Yükselen düğüm boylamı (Ω) 144.26°
Enberi açısı (ω) 311.02°
Fiziksel özellikler
Boyutlar 995 ± 80 km[4]
Kütle ≈1 × 1021 kg
Kütle çekimi ≈0.27 m/sn2
Kurtulma hızı ≈0.518 km/sn
Yıldız dönme süresi 0,42 g (10 s)[2][5]
Beyazlık (albedo) 0,32 ± 0,06 [4]
Yüzey sıcaklığı ≈12 K
Asteroit tayf sınıfı B−V=1.24; V−R=0.78[6]
Görünür parlaklık  (V) 21,1[7]
Mutlak parlaklık  (V) 1,83 ± 0,05 [4]

Sedna, aşağı yukarı Plüton'un 3'te 2'si kadardır ve kuramsal olarak yerçekimiyle kendi kendini yuvarlayabilecek büyüklüktedir. Bu nedenlerle cüce gezegen kategorisine girebilir. Uluslararası Gökbilim Birliği tarafından cüce gezegen olarak sınıflandırılması önerilmiş, ancak detaylı incelemesi tamamlanmadığı için henüz bu sınıfa dahil edilmemiştir. 2005 yılında gene Sedna 10. gezegen olması için aday gösterilmiş fakat hakkında yeterli bilgi olmadığı ve yörüngesinin dışmerkezliğinin çok fazla olması nedenleri ile geri çevrilmiştir. Sedna'nın dış yüzeyi karbon ve buzdan oluştuğu, ayrıca yüzey sıcaklığının -240 °C derece[8] olduğu varsayılmaktadır. Güneşe en uzak olduğu noktada Güneş'ten uzaklığı Dünya'nın 990 katıdır.

Sedna'nın ince uzun elips şeklindeki yörüngesini yaklaşık 12,000 yılda tamamlaması, güneşe en yakın mesafenin 76 AU ve en uzak mesafenin 960 AU olması, kökeni konusunda daha çok spekülasyonalara yol açar. İkincil Gezegen Merkezi Sedna'yı Neptün'ün yerçekimsel etkisinden dolayı oldukça uzağa itilerek yörüngelere oturmuş objelerin oluşturduğu dağınık diske yerleştirmişlerdi. Hâlbuki bu tanımlama tartışmaya açıktır; çünkü Sedna hiçbir zaman Neptün'e yeteri kadar yaklaşmayacağı için böyle olamaz. Bu nedenle bazı astronomlar Sedna'nın iç Oort bulutunun ilk bilinen üyesi olduğu sonucuna varır. Bazıları ise geçen bir yıldızın Sedna'yı şimdiki yörüngesine çektiğini ya da Sedna'nın başka bir yıldız sisteminden alınmış olabileceğini söyler. Başka bir hipoteze göre Sedna'nın bu özel yörüngesi, Neptün'ün ötesinde büyük bir gezegenin varlığına işaret olabilir. Sedna'nın ve diğer cüce gezegenler olan Eris, Haumea ve Makemake'nin kaşiflerinden astronom Mike Brown Sedna için, Neptün ötesi nesneler içinde bilimsel olarak en önemli keşif olduğuna; çünkü böyle kendine özgü bir yörüngeyi anlayabilmenin, gezegenin kökeni ve Güneş Sistemi'nin erken dönem evrimi konusunda değerli bilgiler sağlayabileceğine inanıyor.[9]

Kaynakça
  1. Marc W. Buie (22 Kasım 2009). "Orbit Fit and Astrometric record for 90377". Deep Ecliptic Survey. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2006.
  2. "JPL Small-Body Database Browser: 90377 Sedna (2003 VB12)". 5 Ocak 2010. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2008.
  3. JPL Horizons On-Line Ephemeris System output. "Barycentric Osculating Orbital Elements for 90377 Sedna (2003 VB12)". 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2011.
  4. DOI:10.1051/0004-6361/201218874
  5. "Case of Sedna's Missing Moon Solved". Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. 5 Nisan 2005. 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2005.
  6. Stephen C. Tegler (26 Ocak 2006). "Kuiper Belt Object Magnitudes and Surface Colors". Northern Arizona University. 21 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2006.
  7. "AstDys (90377) Sedna Ephemerides". Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011.
  8. "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2008.
  9. "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2010.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.