Bney Menaşe

Bney Menaşe (İbranice: בני מנשה, "Menaşe oğulları") Hindistan'ın kuzey doğusundaki Manipur ve Mizoram eyaletlerinde, İsrail'in kayıp kabilelerinden geldiklerini iddia eden 9000'i aşkın kişiden oluşan topluluktur. Bu iddia, bir Pentakostalistin 1951'de, rüyasında Hristiyanlık öncesi dinleri olan Yahudiliğe ve anavatanları İsrail'e dönmesini görmesiyle ortaya çıkmıtır. Bney Menaşe dilsel olarak Tibet Burma dil grubunun ve halk olarak Mizo, Kuki ve Çin halklarının bir parçasıdır.[3] Bu kişilere Myanmar'da Çin denir.

        
Yahudilik
Yahudi felsefesi
Dinî metinler
Kutsal Şehirler
Yahudi bayramları
Önemli şahsiyetler
Yahudi hayatı
Okullar
Dinî roller
Dinî yapılar
Yahudi ayin sistemi
Yahudi dilleri
Etnik bölünmeler
Yahudi mezhepleri
Dinî objeler
Yahudi duaları
Diğer dinler ve Yahudilik
 Yahudilik Portali
Bney Menaşe
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Hindistan 7232[1]
İsrail 1700[2]
Diller
Tado, Mizoca, İbranice
Din
Musevilik

Bağlantılarına göre her kabile kendisine Kuki, Mizo, Zomi veya Çin demektedir. Bu grupların içinde kendine has lehçe ve kimlikleri barındıran alt kabileler bulunmaktadır.

Bunlardan ayrılan Yahudi grubuna "Bney Menaşe" ismi Eliyahu Avichail tarafından verildi[4] çünkü inançlarına göre Kuki-Mizo'nun efsanevi atası Manmasi'dir[5] ve bu kişi Yosef'in oğlu Menaşe'nin kendisidir.

Tarih ve efsaneler

19. yüzyılda Hristiyanlığa geçmeden önce dalgalar halinde Doğu Asya'dan Kuzeydoğu Hindistan'a göç eden Çin-Kuki-Mizolar kelle avcısı animist bir halktı.[6][7] Haklarında kayıtlı tarihi bilgiler bulunmazken efsanelerine göre anavatanları Sinlung'dan uzaklaştırılmışlardır.[8] Antrolopolog ve tarihçiler, bu bahsedilen yerin Çin'in Yunnan eyaletinde bulunduğunu ve Tibet-Burma göçlerinin yaklaşık 6000 yıl önce başladığına inanmaktadır.

Bney Menaşe'nin inancına göre, Hmar dilinde söylenen geleneksel Mizo-Kuki-Hmar hasat bayramı ezgisi olan "Sikpui Hla (Sikpui Ezgisi)" Çıkış kitabıyla paralellikler göstermektedir. Ezgide, düşmanların kendilerini kızıl renkli denizde kovaladıkları,[9] bıldırcınlar,[10] ve bulut sütunu[9] anlatılmaktadır ki bu atalarının İsrailoğulları olduklarının kanıtıdır. Ezginin tercümesi şöyledir:

“
Sikpui Bayramı'na hazırlanırken,
Büyük kızıl deniz yarıldı;
Düşmanlarımızla savaşmak için ilerlerken,
Gündüz bulut sütunları,
Gece ateş sütunları kılavuzluk etti bize.
Düşmanlarımız, evet dostlar, öfkeyle dolu,
Kalkan ve oklarınızla ortaya çıkın.
Savaşıyoruz düşmanlarımızla gün boyunca,
bulut-ateş yol gösterdikçe ilerliyoruz.
Gün boyunca savaştığımız düşmanları,
Büyük deniz yuttu onları vahşi bir canavar gibi.
Bıldırcınları topla,
Kayadan çıkan pınardan su çek.[11]
 „

1 Nisan 2007'de Jerusalem Post'ta Michael Freund'ın yazdığına göre, Bney Menaşe, Meryem'in Duası diye bir ilahileri olduğunu iddia etmiştir.[12] İlahinin sözleri Sikpui Ezgisi ile aynı olup bu ezgiyi ilk basan Jerusalem Post gazetesi olmuştur.

Freund'un makalesinde Bney Menaşe'ye göre, "Bir asır önce İngiliz misyonerler Hindistan'ın Kuzeydoğusuna ilk defa vardılar, yerli kabilelerin tek tanrıya taptıklarını görünce hayrete düştüler, halk Ahit hikâyelerine aşinaydı ve ibadet şekilleri Ahitsel Yahudiliğin bir çeşidiydi".

Tecrübeyle sabit bilgilere göre misyonerlerin bölgeye varışından önce kabilenin tamamı animistti.

Dini uyanış

Galli misyonerler önderliğinde Hristiyanlık uyanışı Mizo Tepelerinden 1906'da geçti; yerli festivaller, bayramlar, geleneksel ezgiler ve ilahiler misyonerlerce yasaklandı. Bu politika 1919-24 dini uyanış hareketinde terkedildi ve Mizolar kendi ilahilerini yerli unsurlara dayandırarak tekrar yazdı; böylece kendilerine has bir ibadet şekli oluşturdular.[13]

Chalianthanga'nın görümü

Bney Menaşe'ye göre, 1951'de Buallawn köyünden Chalianthanga veya Mela Chala (MC) isimli bir pentakostalist rüyasında Tanrı'nın kendisiyle konuştuğunu, Hristiyanlık öncesi dinlerine dönmelerini, bu dinin Yahudilik olduğunu ve orijinal anavatanları İsrail'e dönmelerini söylediğini gördü.[14] Bney Menaşe'nin inanışına göre Chalianthanga/MC ve takipçileri yürüyerek Hindistan'ın kuzeydoğusunda tepelikli ormanlardan geçerek İsrail'e varmak için yola çıktılar fakat gerek mesafenin uzaklığı gerekse coğrafik koşulların zorluğu nedeniyle bundan vazgeçtiler.

Bu başarısızlığa rağmen inananların sayısı istikrarlı bir şekilde artmaya devam etti. Son yıllarda tahmini nüfusu artışı %50'dir. 1980'lerde kendi kendini geliştiren araştırmacı Zaithanchhungi'nin animizm ve Ahitsel Yahudilik arasında kurban olayları gibi benzerlikleri keşfedince Bney Menaşe'nin iddiaları güven kazandı.[15][16]

Amişav ve Şavey İsrael
Bney Menaşe bayrağı

1979: Rabbi Eliyahu Avichail tarafından kurulan İsrail örgütü Amişav ("Halkımın dönüşü")'ın amacı dünyaya yayılmış İsrail'in kayıp kabilelerini bulmaktır. Amişav, Hindistan'da İsrailoğullarının neslinden gelen bir grubun varlığıyla ilgili duyumlar aldı. Bu iddiaları araştırmak için Rabbi 1980'lerde birkaç kere Hindistan'ı ziyaret etti. Bney Menaşe'nin İsrailoğullarının soyundan geldiğine ikna olan Rabbi, kendini onları Ortodoksluğa geçirmeye ve International Fellowship of Christians and Jews (Uluslararası Hristiyan ve Yahudi Kardeşliği) gibi hayırsever kuruluşların yardımlarıyla onları İsrail'e göçe yardım etmeye adadı.

1998: ABD-İsrailli tercüman ve New York Sun'ta köşe yazarr Hillel Halkin, Avicahil ile birlikte Hindistan'a gidip Bney Menaşe ile tanıştı ve 2002'de Across The Sabbath River ("Şabat Nehrinin Karşısında") isimli kitabı yazdı.

Amişav'daki görevinden çekilen Rabbi, yerini bir zamanlar Başbakanlık ofisinde siyasi planlama ve iletişim yöneticiliği yapan Jerusalem Post köşe yazarı Michael Freund'a bıraktı. Freund ardından Şavey İsrael'i kurdu.

Temmuz 2006: Kuzeydoğu Hindistan dergisi Grassroots Options'ta Halkin tarihsel önbilgiyi açıkladı: "Avichail bugün yetmişlerinde olan biridir ve birkaç yıl önce Amişav'ın genç bir lidere ihtiyacı olduğuna ikna oldu ve yerini Amerikan-İsrailli yazar Michael Freund'a bıraktı. İkisinin (Avichail ve Freund) arası örgütsel nedenlerle bozuşunca Freund Amişav'dan ayrılıp Şavey İsrael örgütünü kurdu. Her ikisinin de Bney Menaşe'de destekçisi vardır fakat Avichail hâlen etkili ve takdir edilen bir kişiliktir.

"Bu ayırıma Kuki-Mizo kabileleri arasındaki çekişme de etken oldu. Freund örgütten bağımsız olarak varlıklı olduğu için Şavey İsrael daha iyi finanse edilmektedir dolayısıyla özellikle Aizawl ve Imphal'da olmak üzere Bney Menaşe'ye daha çok Yahudilik eğitimi ve aktiviteler sunmaktadır."[17]

Freund'un dediğine göre: "Bney Menaşe İsrail devleti için bir kutsamadır. Kendilerini Yahudiliğe ve Siyonizme adadıklarını ıspatlamışlardır ve İsrail'e göç etmelerine izin verilmemesi için hiçbir sebep göremiyorum".[18]

Temmuz 2005: Mizoram'da, İsrailli hahamlar gözetiminde Yahudiliğe geçiş için yapılan mikve tamamlandı.[19] Kısa bir süre sonra benzer bir mikve Manipur'da da inşa edildi. 2005'in ortasında Şavey İsrael'in ve Kiryat Arba yerel konseyinin yardımlarıyla Bney Menaşe İsrail'deki ilk cemaat merkezini açtı.

Kabul

1 Nisan 2005: İsrail'in iki baş hahamından biri olan Sefarad Rabbi Şlomo Amar, örnek teşkil edecek şekilde kendilerini Yahudiliğe adadıkları için Bney Menaşe'nin iddialarını kabul etti.[20] Bu karar önemlidir çünkü Geri Dönüş Yasası'na göre Bney Menaşe'nin İsrail'e göç etme yolu açıldı. Mizo-Kuki-Çin'in İsrailoğullarından geldiği iddiası bazı akademisyenler tarafından ciddi bir şekilde sorgulansa da Bney Menaşe'nin inancı sarsılmamaktadır. Hatta, Yahudi halkıyla olan bağlarını beyan etmek için en katı yorumları olan Ortodoks kurallarınca din değiştirmektedir.

Çoğu, serbest bırakılmadan önceki Gazze ve Batı Şeria'ya olmak üzere 1700 Bney Menaşe son yirmi yıl içinde İsrail'e göç etti.[21] İbranice öğrenmek özellikle yaşlılar için çok zordu. Gençler bu konuda daha başarılı olup daha kolay iş bulabildiler.[22]

İsrail'in Gazze ve Bney Menaşe ile bağlantıyı kesmesi

Başbakan Ariel Şaron'un tek taraflı Gazze ile Batı Şeria'dan çekilme ve buradaki Yahudi yerleşim birimlerinin boşaltılması planı özellikle bu bölgelerde yaşayan Bney Menaşe cemaatini etkiledi. İsrail'in geri çekilmesinden önce Gazze'de en kalabalık göçmen cemaatini Bney Menaşe oluşturmaktaydı.[23]

Hindistan'daki Bney Menaşe üyeleri, İSK ile yerleşimciler arasında olası bir çatışmadan endişe duydu. Bir diğer endişeleri de Gazze'yi gelecekteki evleri olarak görmekten kaynaklanmaktaydı. Her ne kadar bir grup Bney Menaşe süre dolmadan Gazze'yi terkettilerse de son ana kadar orada kalmayı tercih eden bir kısım ise zorla çıkarıldılar.[24][25][26]

İsrail'de ihtilaf

2006'da Bilim ve Teknoloji Bakanı olacak olan Ofir Pinez-Paz'ın, Gazze ve Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim birimlerini doldurma gibi siyasi amaçla Bney Menaşe'nin alaylıca istismar edildiği suçlamasıyla İçişleri Bakanı Avraham Poraz, Bney Menaşe üyelerinin ülkeye göç haklarını kaldırdı. Rabbi Eliyahu Birnbaum, Knesset'in bu kararını "cahillik, ırkçılık ve haksız nefret" olarak yorumladı.[27]

Rabbi Birnbaum'un dediğine göre Bney Menaşe finansal açıdan acı çekmektedir çünkü onları İsrail'e gelme konusunda harekete geçiren şey maddi çıkar sağlamaktan ziyade Kutsal Topraklara dönmektir.[27]

Michael Freund, Bney Menaşe'nin İsrail'in demografi sorununa yardım edeceğini belirtip şunu söylemiştir: "İnanıyorum ki İsrail ve Yahudi halkı için Bney Menaşe gibi gruplar, geniş ve dokunulmamış demografik ve ruhani birikim oluşturmaktadır".[28]

Mart 2005'te Rabbi Amar'ın kararıyla göç konusu münazaraya açık hale geldi: Bney Menaşe'nin Ortodoks yolla din değiştirmeleri bundan sonra Hindistan'da gerçekleşecektir, böylece tam anlamıyla Yahudi olup İsrail'e gelebileceklerdir. Ne var ki bu çözüm, Hindistan hükûmeti nedeniyle kısa sürdü; Mizo-Kuki kiliselerinin baskısıyla Hindistan hükûmeti, vatandaşlarının din değiştirmesine karşı çıktı.

Hindistan'dan ihtilaf

Din değiştirmedeki yükseliş güçlü evanjelist Mizo-Kuki kiliselerini telaşa soktu ve Mizoram'da kızışan ihtilafı alevlendirdi; en sonunda televizyonda tartışma programlarına konu oldu.

Aizawl Hristiyan Araştırma Merkezi'nden Dr. Biaksiama'nın dediğine göre, "yabancı rahipler tarafından topluca din değiştirmeler sosyal istikrara zarar vermekle kalmayıp ulusal güvenliğe de tehdit oluşturacaktır. Yüksek sayıda halk, yabancı vatandaşlıklar kazanınca Hindistan'a sadakatten uzaklaşacaktır". Mizo Nge Israel? (Mizo mu İsrailli mi?) adlı kitabında "bizim gerçek kimliğimizi söyleyin, Tanrı ve dünya tarafından kabul edilen kimliğimizi" demektedir.[29]

Mart 2004: Dr. Biaksima, ayrılıkçı Mizo örgütü olan Çhinlung İsrail Halkı'nın Kurultayı (CIPC) kurucusu Lalchanhima Sailo ile televizyonda tartışma programına çıktı.[30] [31] Lalchanhima Sailo'nun dediğine göre CIPC'nin amacı İsrail'e göç etmekten ziyade Mizo kabilesinin yaşadığı yerlerin Mizo İsrailoğullarının bağımsız toprakları olarak Birleşmiş Milletler tarafından bildirilmesini sağlamaktır.[32]

Nisan 2005: Aizawl İlahiyat Koleji'nden Peder Chuauthuama, Deccan Herald'a şunları söyledi: "Dünyadaki herhangi iki cemaatin geleneklerinde benzerlikler bulunabilir. Mizoların bazı gelenekleri İsrailoğullarınınkini çağrıştırabilir. Fakat, bu bizim atalarımızın İsrailoğulları veya Yahudi olduğu anlamına gelmemektedir".[33]

İsrail'in din değiştirmeleri durduruşu

Kasım 2005: İsrail hükûmeti, Hindistan'daki Bney Menaşe'nin din değiştirme hareketini durdurdu, bunun sebebi olarak Hindistan yetkililerinin din değiştirmeyle ilgili endişelerinden kaynaklanan iki ülke arasındaki gerginlik gösterildi; Hindistan'da topluca din değiştirmelerin yasadışı olduğu belirtildi. Bu durum, Rabinik Mahkeme'nin 218 Bney Menaşe'nin Yahudiliğe geçmesine yardımcı olmak için Eylül 2005'te Hindistan'ın ziyaret etmelerinden kaynaklanmış olabilir.

Bney Menaşe tarafından İsrail hükûmeti eleştiri oklarının hedefi oldu çünkü Hindistan hükûmetine dinlerini yaymaya çalışmadıklarını, sadece hali hazırda Yahudiliği seçmiş Bney Menaşe'nin dinlerini resmîleştirmek için orada olduklarını anlatamadı.

Hindistan'ın bu hareketi Hindistan'daki Hindular tarafından da eleştirildi çünkü onlara göre hükûmet, Hristiyan şikayetlerini kendi şikayetlerine oranla daha ciddiye almaktaydı; dört yıl boyunca Hristiyanların dini yayma çabalarını şikayet eden Hindulara hükûmet sessiz kalmıştı.[34]

Temmuz 2006: İsrail Göçmen Kabul Bakanı Zeev Boim, bu 218 Bney Menaşe'nin ülkeye girmelerine izin verildiğini fakat ilk olarak hükûmetin resmî olarak sonradan din değiştirecekler hakkındaki politikalarına karar vermesi gerektiğini söyledi.[35]

Freund, Bney Menaşe'lerin hemen ülkeye getirilmesi için olanak sağlanmazsa Bakanı Yüksek Mahkeme'ye vermekle tehdit etti.

Kasım 2006: 218 Bney Menaşe İsrail'e vardı ve Yukarı Nasıra ile Karmiel'e yerleşti. Michael Freund'un Jerusalem Post'a verdiği açıklamaya göre yeni gelenlerin Kuzey'e yerleştirilmesinin sebebi hükûmetin Celile ve Necef'in nüfusu arttırma politikasıyla ilgilidir. "Lübnan Savaşı ardından bu ülkenin Bney Menaşe tarafından canlandırılması ayrı bir anlam katacaktır".

Eylül 2007: 230 Bney Menaşe İsrail'e vardı.

Ekim 2007: İsrail hükûmetinin aldığı karara göre bundan sonra topluca din değiştirmek ve vatandaşlık almak için ülkeye gelenler hakkında kararı tek başına İçişleri Bakanı değil tüm kabine verecektir.

Bu kararın, bütün Bney Menaşe'nin İsrail'e getirilmesi için çaba veren Şavey İsrael'in önünde bir engel olacağı öngörülmektedir; çünkü Bney Menaşe üyeleri teker teker göç etmek yerine 230'a varan gruplar halinde toplu göçlerde bulunmaktadır.[36][37]

Michael Freund, bu alınan karara karşı savaşacağının sözünü verdi.[38]

Modern döneme ait zaman çizelgesi
  • 1894: Hristiyan misyonerler dinlerini bugün Manipur ve Mizoram olarak bilenen bölgelerdeki kabilelere yaydı. 1980'lerde Mizoram'ın hemen hemen tamamı ve Manipur'un %30'u (bu aynı zamanda kabilenin toplam eyalete oranıdır) Hristiyanlığı kabul etti.
  • 1951: Challianthanga isimli kabile lideri rüyasında halkının İsrail'e döndüğünü gördü, bunu cemaatiyle paylaştı ve bazı kişiler Yahudi geleneğini benimseyip İsa'yı mesih olarak görmeye devam etti.
  • 1975: Birkaç yüz Bney Menaşe Yahudiliği icra edip İsa'ya iman etmeyi reddettiler.
  • 1980'ler: İsrail ile kurulan ilk temas.
  • 1994 - 2003: Yahudi organizasyonlarıyla 800 Bney Menaşe İsrail'e göç etti, çoğu Yahudi yerleşim birimlerine yerleştirildi.
  • 2003: İsrail İçişleri Bakanı Avraham Poraz onların göçünü süresiz olarak dondurdu.
  • Ağustos 2004: İsrail hükûmetinin kararına cevap olarak İsrail'in Sefarad Hahambaşısı Rabbi Şlomo Amar, Bney Menaşe'nin Yahudi köklerinin incelenmesi için rabinik heyet gönderdi.
  • Mart 2005: Bney Menaşe, İsrail'in Sefarad Hahambaşısı Rabbi Şlomo Amar tarafından kayıp kabile olarak tanındı böylece grup Geri Dönüş Yasası'ndan faydalanabilecekti; fakat, ana Yahudilikten bin yıl boyunca ayrı kaldıkları için resmî din değiştimeleri gerekmekteydi.
  • Ağustos 2005: Ariel Şaron'un tek taraflı geri çekilme planının parçası olarak 146 Bney Menaşe Gazze'deki evlerinden çıkarıldı.
  • Eylül 2005: Bet din, 700 Bney Menaşe'yi resmen Yahudiliğe geçirdi. Yahudi olarak kabul edilmesi için din değiştirmesi gereken 9000 civarında Bney Menaşe olduğu tahmin edilmektedir.
  • Kasım 2005: Hindistan hükûmetinin baskısıyla İsrail, Bney Menaşe'nin din değiştirme eylemlerini durdurdu. Rabinik ekibin tamamı ülkeyi terketti.
  • Kasım 2006: Mizoram'dan ilk 100 kişilik 'Kayıp Yahudi' grup İsrail için yola çıktı.[22][39][40]
  • Ağustos 2007: 200'den fazla Bney Menaşe İsrail'e vardı.[41]
  • Ocak 2009: 200'den fazla Bney Menaşe İsrail'e göç etti.
  • Ocak 2010: İsrail hükûmeti, geriye kalan 7200 kişinin Nepal'de 1-2 yıl içinde din değiştirdiği takdirde İsrail'e gelebileceğini bildirdi.[42]

Filmler
  • Quest for the Lost Tribes. Yönetmen: Simcha Jacobovici.[43]
  • Return of the Lost Tribe. Yönetmen: Phillipe Stroun

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
  2. http://www.haaretz.com/hasen/spages/1143299.html
  3. Vijayanand Kommaluri, R. Subramanian, and Anand Sagar K (7 Temmuz 2005). "Issues in Morphological Analysis of North-East Indian Languages". Language in India. 3 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  4. "The politics of 'Lost Tribe'". GrassrootsOptions. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  5. Lal Dena (26 Temmuz 2003). "Kuki, Chin, Mizo – Hmar's Israelite Origin; Myth or Reality?". The Weather Channel. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  6. Salai Za Uk Ling. "The Role of Christianity in Chin Society" (PDF). Chin Human Rights Organization. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  7. Ms. Awala Longkumer. "Churches in North East India". National Council of Churches in India. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  8. "Mizoram History". Mizoram State Centre. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  9. Isaac L. Hmar (8 Ağustos 2005). "Mizo-Kuki's Claim Of Their Jewish Origin: Its impact on Mizo society". E-Pao. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  10. "'Extinct' quail sighted in India". BBC News. 28 Haziran 2006. 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  11. "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
  12. "Echoes of Egypt in India", Jerusalem Post
  13. Sebastian Chang-Hwan Kim. "'Showers of Blessing': Revival Movements in the Khassia Hilss and Mukti Mission in Early Tewentieth-Century India" (PDF). 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  14. Michael Fathers (6 Eylül 1999). "Lost Tribe of Israel?". Time Asia. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  15. "Mizoram, Manipur believe they are lost tribes of Israel". The Navhind Times on-line. 24 Nisan 2005. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  16. Michael Freund (27 Mart 2002). "Long-lost Jews". The Jerusalem Post Magazine. 1 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  17. Linda Chhakchhuak. "Interview with Hillel Halkin". grassrootsoptions. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  18. Anirban Bhaumik (10 Eylül 2003). "NE Jews pine for 'Promised Land'". Deccan Herald. 22 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  19. Peter Foster (17 Eylül 2005). "India's lost tribe recognised as Jews after 2,700 years" (XML). Telegraph.co.uk. Londra. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  20. "Rabbi backs India's 'lost Jews'". BBC News. 1 Nisan 2005. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  21. "More than 200 Bnei Menashe arriving in Israel" 21 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Israel National News
  22. Harinder Mishra (21 Kasım 2006). "Exodus of Indian Jews from north-east to Israel". rediff news. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  23. Amiram Barkat (3 Ağustos 2005). "Indians make up largest immigrant group in Gaza". Haaretz.com. 29 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  24. Amelia Thomas (25 Ağustos 2005). "'Lost Tribe' Jews move again with Gaza withdrawal". Middle East Times. 8 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  25. Eli Ashkenazi. "Back to an ancient home". Haaretz.com. 29 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  26. Samir K. Purkayastha (22 Ağustos 2005). "Gaza Strip jitters for Mizoram Jews - families fear for relatives". The Telegraph. 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  27. Jessica Steinberg (27 Aralık 2002). "'Lost Tribe' makes aliyah". Jewish News of Greater Phoenix. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  28. David M. Thangliana (26 Ekim 2004). "New Book X-Rays 'Baseless' Mizo Israel Identity". farshores.org. 16 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  29. Simon Says (15 Şubat 2004). "Mizoram: A State of Israel in South East Asia". TravelBlog. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  30. Simon Says (19 Aralık 2004). "An emerging Israel in Mizoram". TravelBlog. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  31. "Northeast Vigil". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
  32. "Judaism threatens Church in Mizoram, Manipur". Deccan Herald. 22 Nisan 2005. 18 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  33. Surya Narain Saxena (15 Ocak 2006). "UPA Government goes out to help conversion". Organiser.org. 27 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  34. Hilary Leila Kreiger (2 Temmuz 2006). "Bnei Menashe aliya, conversions halted pending government review". Jerusalem Post. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
  38. "Mizoram's 'lost Jews' leave for Israel". Sify. 29 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  39. "Indian Jews immigrate to Israel". The Hindu. Chennai, India. 22 Kasım 2006. Erişim tarihi: 4 Mart 2007.
  40. "More Than 260 Bnei Menashe Arriving in Israel". Arutz Sheva. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2007.
  41. "Members of Bnei Menashe to make aliyah". Arutz Sheva. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2010.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.