Ciritdüzü, Şavşat
Ciritdüzü, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
Ciritdüzü | |
---|---|
| |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Şavşat |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 349 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0466 |
Posta kodu | 08700 |
Resmî site - |
Tarihçe
Köyün bilinen en eski adı Veli’dir. Hanak'a bağlı Sevimli köyünün eski adı da Veli'dir. Veli, Türkçeye Vel (وەل) olarak girmiştir.[1] Gürcüce “veli” (ველი) düzlük anlamına gelir. 1925’te köyün adı büyük bir olasılıkla bundan dolayı Cirtidüzü olarak değiştirilmiştir.[2]
Veli köyünün kuruluşuna dair yazılı kaynaklarda bilgi mevcut değildir. Köy 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti. Bu tarihte Veli, Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe Atabeyliği’nin sınırları içinde yer alıyordu. Samtshe Atabeyliği ise, birleşik Gürcistan Krallığı’nın parçalanmasıyla tarihsel Gürcistan topraklarında ortaya çıkan devletlerden biriydi. Vel köyü yeni kurulan Çıldır Eyaleti içinde kaldı.
Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Veli, 93 Harbi’nde (1877-1878) Rusların eline geçti. Rusların Veli (Вель) olarak kaydettiği köy, Batum oblastı içinde, Artvin sancağının (okrug) Şavşat-İmerhevi kazası (uçastok) içinde yer alıyordu. 1886 tarihli sayıma göre Veli köyünde 432 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun 6’sı Gürcü, kalanı Türk olarak kaydedilmiştir.[3]
I. Dünya Savaşı sonlarında Rus ordusunun bölgeden çekilmesiyle Veli bir süre Gürcistan sınırları içinde kaldı. Sovyet Rusya’nın Gürcistan’ın bağımsızlığına son vermesinden sonra, 1921’de Moskova Antlaşması sonucunda Veli Türkiye’ye bırakıldı.[4] 1922’de Şavşat kazasının Merya nahiyesine bağlıydı. 1926 nüfus sayımına göre, bir yıl önce adı Ciritdüzü olarak değiştirilmiş olan köyde 116 hanede 613 kişi yaşıyordu.[5][6]
Ciritdüzü köyünde Osmanlı döneminden önce kaldığı tahmin edilen bir köy kilisesi vardır. Köyün güney kısmında, yolun kıyısında bulunan bu yapı tamamen yıkılmıştır.[7]
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 349 |
1997 | 371 |
Kaynakça
- Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 161.
- Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 266, ISBN 9786055708856.
- "kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- Nurşen Gök, “Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104.
- Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 189, ISBN 9789944197526.
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 161, ISBN 9789941478178.