Obaköy, Şavşat
Obaköy (Gürcüce: Ube; უბე), Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Ube'dir.[1]
Obaköy | |
---|---|
Obaköy Obaköy'un Artvin'deki konumu | |
Ülke |
|
İl | Artvin |
İlçe | Şavşat |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 102 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08700 |
Resmî site - |
Tarihçe
Gürcücede ube (უბე) “koy", "kuytu yer” anlamına gelir. Nitekim 1874 yılında Tao-Klarceti bölgesini gezen Giorgi Kazbegi, Ube ile birkaç köyün bulunduğu vadiyi yolu olmayan, ulaşılması zor bir yer olarak tarif etmiştir.[2] Ube yer adının Oba olarak değiştirilmesi iki adın ses çağrışımının benzerliğiyle ilişkili olabilir.
Ube’de 10. yüzyıla ait bir kilisenin varlığı bilinmektedir.[3] Bu da köyün eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Köy Gürcülerin yönetimindeyken 16. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin eline geçti ve Çıldır Eyaleti sınırları içinde kaldı. Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Ube, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Rusya İmparatorluğu sınırları içinde kaldı. 886 Rus kayıtlarına göre Ube'de 22 hanede 157 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusunun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. 1907’de köyün nüfusu 216 kişiye yükselmişti ve Rus yönetimi köyün nüfusunun tamamını Müslüman Gürcü olarak kaydetmiştir. Ube 1910 yılında Artvin ilinin (okrug) Şavşat-İmerhevi ilçesine (uçastka) bağlıydı.[4]
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Ube 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921’de, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti kuvvetleri de harekete geçip Artvin, Ardahan ve Batum’u ele geçirdi. Bu tarihten itibaren Ube Türkiye sınırları içinde kaldı.[5] 1922 nüfus cetveline göre köyün nüfusu 27 hanede yaşayan 200 Müslüman Gürcüden oluşuyordu.[1] Ube’nin adı 1925’te Oba (sonra Obaköy) olarak değiştirildi. 1926 nüfus tahririne göre İmerhevi nahiyesine bağlı köyde 235 kişi yaşıyordu.[6]
Ube’de 10. yüzyılda inşa edilmiş tek nefli köy kilisesinden geriye neredeyse hiçbir şey kalmamış, sadece kilisenin bir parçası olarak sunağın tonozu günümüze ulaşmıştır. Kilisenin kesme taşları yakınlardaki taş duvar çitlerde kullanılmıştır. Köyün güneybatısında Bazgireti Deresinin sağ kıyısında bir yamaçta inşa edilmiş olan köyün ikinci kilisesi de bugün yıkıntı halindedir.[3]
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 102 |
1997 | 98 |
Kaynakça
- Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 259, ISBN 9786055708856.
- Giorgi Kazbegi, Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay, 2019, s. 92, ISBN 9789755537207
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 166, 170, ISBN 9789941478178.
- Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 13, 47, ISBN 9789941485244.
- Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010, s. 189, ISBN 9789944197526.