Ermeni Lejyonu (Fransa)
Ermeni Lejyonu (Fransızca: La Légion Arménienne[1], ilk adı: Doğu Lejyonu, La Légion d’Orient), I. Dünya Savaşı sırasında 1916 yılında Fransız ordusuna destek bir güç olarak oluşturulmuştur. Musa Dağı Ermenilerinden müteşekkil olması planlanan Doğu Lejyonu'na Ermenilerin yanı sıra Müslüman ve Hristiyan Suriyeliler ve Lübnanlılar da dahil edilmiştir.[2] Fransızlar Amerika'ya daha önceden yerleşmiş Ermenileri ve Suriyelileri birliklere almak istese de tam başarı sağlayamamıştır.[2]
1918 yılında Mondros Mütarekesi ile Kilikya bölgesinin işgaline katılmıştır. Türk halkı üzerinde katliamlar, yıkımlar, yağma ve hırsızlık yapmışlardır[3]. Fransız ordusunda isyan girişimleri de olmuştur. 1920 Ocak ayının ilk günlerinde Henri Gouraud Paris'e çektiği telgrafında Doğu Lejyonu'nun kapatılması gerektiğini söylese de Başbakan Georges Clemenceau'yu ikna edememiştir.[3]
Ermeni Lejyonu 10.150 askerden oluşuyordu.[4] Dağılımı şöyleydi: Antep'te 2.500, Maraş'ta 2.000, Urfa'da 1.000, Şar'da (Tufanbeyli) 350, Saimbeyli'de 1.500, Zeytun'da (Süleymanlı) 500, Kozan'da 300, Osmaniye, Bahçe ve Haruniye'de 1.000, Adana ve Mersin'de 1.000.[4]
20 Ekim 1921 tarihinde TBMM Hükûmeti ile Fransa arasında imzalanan Ankara Anlaşması ile lejyon kaldırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Halil Aytekin, Kıbrıs'ta Monarga (Boğaztepe) Ermeni Lejyonu Kampı, TTK, Ankara, 2000, ISBN 975-16-1346-9
- "Serdar Palabıyık, "Fransız Arşiv Belgeleri Işığında Doğu Lejyonu'nun Kuruluşu ve Faaliyetleri (Kasım 1918 - 1921)", Ermeni Araştırmaları, 30, 2008 (ERAREN)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
- Ahmet Hulki Saral: Türk İstiklal Harbi Güney Cephesi IV, Ankara 1996, sayfa 47