Kongo Krizi

Kongo Krizi, (Fransızca: Crise congolaise) 1960-1965 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti'nde (günümüzdeki Kongo Demokratik Cumhuriyeti) ortaya çıkan siyasi çalkantı ve çatışmadır. Kriz, Kongo'nun Belçika'dan bağımsızlığından hemen sonra başladı ve (gayriresmî olarak) Joseph Desire-Mobutu'nun ülkeyi kontrol etmesiyle sona ermiştir. Kriz sırasında birçok iç savaş çıkmasıyla ve Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin zıt tarafları desteklemesiye Soğuk Savaş dönemindeki vekalet savaşlarından birisidir. Kriz boyunca yaklaşık 100,000 insanın öldüğü sanılmaktadır.

Kongo Krizi
Soğuk Savaş
Saat yönünde sol üstten başlayarak: Elisabetville (Lubumbashi) dışındaki BM mülteci kampı; BM barış gücü askerleri çalılıkta yaralı arkadaşlarına gitmeye çalışıyorlar; silahlanmış Baluba kabilesi; Lodja'da katledilmiş siviller; Ejderha Ruju Operasyonu'ndaki Belçikalı askerler; Simba asilerine karşı savaşan Kongo hükûmeti askerleri ve paralı askerleri
Tarih 5 Haziran 1960 - 25 Kasım 1965 (5 yıl, 4 ay, 2 hafta ve 6 gün) Bölge Kongo Sonuç Belçika'dan bağımsız, Mobutu liderliği altında, üniter Kongo Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.
Taraflar
1960-63: Kongo (Stanleyville) Simba Maoistleri Destekleyenler: ONUC [1] Sovyetler Birliği Küba Mısır FLN/Cezayir Kongo-Brazzaville Tanzanya (formerly Tanganyika) Burundi Çin	Katanga Devleti Güney Kasai Güney Afrika (Paralı askerler) Rodezya (Paralı askerler) Destekleyenler: Belçika	1964-65: Kongo (Léopoldville) Destekleyenler: Amerika Birleşik Devletleri
Komutanlar ve liderler
Joseph Kasa-Vubu Patrice Lumumba † Antoine Gizenga Pierre Mulele Gaston Soumialot Dag Hammarskjöld † Nikita Kruşçev Che Guevara Cemal Abdünnasır Ahmed Ben Bella Alphonse Massamba-Débat Julius Nyerere Kral IV. Mwambutsa Mao Zedong	Kral Baudouin Moise Tshombe Albert Kalonji Mike Hoare Jean Schramme	Joseph Kasa-Vubu Joseph-Désiré Mobutu Cyrille Adoula Dwight Eisenhower Lyndon B. Johnson

Kongo Demokratik Cumhuriyeti tarihi

Erken tarih Göç ve devletler Kolonileşme Stanley (1867-1885) Kongo Özgür Devleti II. Leopold (1885-1908) Belçika Kongosu (1908-1960) Kongo Krizi Birinci Cumhuriyet (1960-1965) Zaire İkinci Cumhuriyet (1965-1996) Birinci Kongo Savaşı Kabila'nın yükselişi (1996-1998) İkinci Kongo Savaşı Afrika'nın Dünya Savaşı (1998-2003) Geçici hükümet Birliğe doğru (2003-2006) Üçüncü Cumhuriyet (2006-)

İlgili filmler

• 'Lumunba', (2000) Fragman

Kaynakça

1. Che: A Revolutionary Life. By Jon Lee Anderson. ISBN 0-8021-4411-X. p.609-11