M48 Patton
M48 Patton, Patton serisi tankların üçüncü ve son orta dereceli tankıdır. M48 Patton tankları Kore ve Vietnam savaşlarında başlıca kullanılan tanklardır. İsmini Amerikalı general George Patton'dan almıştır.
| M48 Patton | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Saldırı Tankı |
| Uyruğu |  ABD |
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 1953-1990 (ABD) |
| Kullanıldığı savaşlar | Vietnam Savaşı Altı Gün Savaşı 1965 Hint-Pakistan Savaşı Yom Kippur Savaşı 1971 Hint-Pakistan Savaşı Kıbrıs Barış Harekatı İran-Irak Savaşı 1993 Mogadişu Muharebesi 2007 Lübnan Çatışması |
| Üretim tarihi | |
| Üretici | Fisher Tank Arsenal Chrysler Ford |
| Üretildiği tarih | 1952-1959 |
| Üretim adedi | 12.000 |
| Çeşitleri | M60 Patton, Magach 1/2/3/4/5 |
| Özellikler | |
| Uzunluk | 9.3 m |
| Genişlik | 3.65 m |
| Yükseklik | 3.1 m |
| Mürettebat | 4 |
| Yolcu | yok |
| Zırhı | Çelik Döküm (120mm) |
| Ana silahı | M48 M48A1/A2 90mm T54 top M48A3 90mm M41 top M48A5 105mm M68 yivli top |
| Diğer silahları | 12,7mm Browning M2 eşeksenli 7,62 M73 makinalı tüfek |
| Motor | Continental AVDS-1790-5B V12, hava soğutmalı, çift turbo, gazlı motor (eski M48'lerde) 810 hp (604 kW) 560 kW |
| Süspansiyon donanımı | Burulma çubuğu |
| Boş ağırlık | 45 ton |
| Depo kapasitesi | 757lt |
| Harekat menzili | 461.9km |
| Azami hızı | 48 km/s |
M48 Patton, ABD servisindeki M4 Sherman ve M47 Patton tanklarının yerini almak için üretilmiştir. M48 Patton her ne kadar M47 Patton'a görünüşte benzerlik gösterse de M48 Patton tamamen yeni bir tank tasarımıdır. M48 Patton tankı ABD Ordusu'nda M60 tankı hizmete girene kadar ara geçiş tankı olarak hizmet vermiştir.
A5 modelleriyle 90'lı yıllara kadar Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri tarafından kullanılan bu tank, daha sonra servisten çıkarılmıştır. Batı Almanya'nın silahsızlandırma antlaşmaları gereğince 1.000 kadar tankı Türkiye'ye satarak elden çıkarmış, böylece elindeki tankları yenileme fırsatını akıllıca kullanmıştır. Türkiye'nin elindeki M48 tanklar yavaş yavaş hizmetten çekilmekte olup, daha çok karakol korumasında kullanılmaktadır.
Türk Ordusu ve Pattonlar
1980 yılı öncesi Türk Silâhlı Kuvvetleri M47, M48, M48A, M48A2C serisi tanklar kullanılıyordu. Bu tankların hepsi benzin motorlu olup, hareket sığaları çok az, top çapları ise 90 mm idi.
Doğu Bloğu ve NATO'ya bağlı ülkelerdeki tank teknolojisindeki gelişmeler, geç de olsa Türkiye'nin de bu konu üzerine ağırlık vermesine neden oldu. Amerika ile yapılan ikili anlaşmalar gereği 1970'lerin başlarında başlatılan modernizasyon çalışmaları Amerika tarafından "Kıbrıs Barış Harekâtı" nedeniyle uygulanan askeri ambargo sebebiyle askıya alındı. Bu nedenle modernizasyon çalışmaları 1980'lerin başına kadar yapılamadı.
İlk tank modernizasyon çalışması 1980 yılında, Almanlarla yapılan ikili anlaşma gereği Arifiye Palet Fabrikası'nda başlatıldı. 1980 yılında yapılan modernizasyon anlaşması gereği, Arifiye'de 183 adet M-48 serisi tank modernize edilerek dizel motor, PZB 200 pasif gece görüş cihazı ve 105 mm'lik topla teçhiz edilmiş ve bu tanklar M48T5 olarak adlandırılarak çeşitli birliklere tertip edilmiştir.
Amerika ile modernizasyon iki aşamalı olarak düşünülmüştür. Birinci aşamada mevcut tanklardan 1.360 adeti 1979-1987 yılları arasında modernize edilerek ABD'nin elindeki M48A5 ve M60A1 serisi tankların seviyesine çıkartılmıştır. İkinci aşamada ise Eylül 1987-Aralık 1991 tarihleri arasında 760 adet M-48 serisi tank, termal kamera sistemleriyle modernize edilerek M60A3 serisi tankların seviyesine çıkartıldı. Birinci aşama sonucu modernize edilen tanklara M48A5T1 adı verilmiştir. İkinci aşama sonucu modernize edilen tanklara ise M48A5T2 adı verilmiştir.
Teknik veriler
| Genel | |||
|---|---|---|---|
| Ağırlık | 45.000 kg | Yükseklik. | 3,24 m |
| Namlu uzunluğu: | 6,76 m | Genişlik: | 3,63 m |
| Toplam Uzunluk: | 8,51 m | Yerden yükseklik: | 0,42 m |
| Ateş serbest yükseklik: | yaklaşık 2,0 m | Taret Çapı: | 2,16 m |
| Zemin basıncı: | 0,788 kg/cm² | Ana silah | 90 mm M41 top |
| Ana silah mühimmat adedi: | 60 adet | Ana silah mühimmatı : | HESH M87 |
| Max. Taret dönüş açısı: | 360° | Namlu iniş açıları: | +19°'a –9° |
| Kule pivot mekanizması: | elektro-hidrolik / manuel | Kule dönüş hızı: | 14 Saniye/5 dakika |
| Kaldırma Mekanizması: | elektro-hidrolik / manuel | Kaldırma Hızı: | 4 s / 15 s |
| Uçaksavar makineli tüfek: | Browning M2HB 12,7 mm | Cephane: | 500 adet |
| Eşeksenli silahlar: | M1919A4E1 7,62 mm | Mermi adedi: | 5900 adet |
| Nişangah: | Raumbild T46E1 | Taban: | 1,8 m |
Kullanıcılar
Tayvan - 450 CM-11 ve 100 CM-12
Fas - 300 M48A5
Güney Kore - 380 M48A3K 500 M48A5K
İran - 80 M48A5
İsrail - 561 Magach 5 Golan
Lübnan - 104 M48A1 ve M48A5
Tayland - 105 M48A5
Ürdün - 200
Yunanistan - 390 M48A5 MOLF
Eski kullanıcılar
Türkiye - 758 M48A5T2
Batı Almanya -- Güney Vietnam
İspanya - 164 M45A5E
Norveç - 38 M48A5
Pakistan - 300 M48A5 2002 yılında aktif hizmetten çıkarıldı.
Portekiz - M48A5 emekliye ayrıldı ve yerini M60A3TTS ve Leopard 2A6 aldı
Tunus - 28
Vietnam - 20 M48 yedek parçalarının tedarik edilememesi sebebiyle emekliye ayrıldı.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta M48 Patton ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.