Mekkizade Mustafa Asım Efendi

Mekkizade Mustafa Asım Efendi, (d. 1762, İstanbul - ö. 1846, İstanbul) Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris. 1818-1819, 1823-1825 ve 1833-1846 dönemlerinde 3 kez şeyhulislamlık görevi yapmıştır. II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerideki şeyhülislâmlığı toplam olarak yaklaşık 17 yıl 6 aydır.

Mekkizade Mustafa Asım Efendi
Doğum 1762
İstanbul
Ölüm 1846
İstanbul
Meslek Şeyhülislam, kazasker, müderris.

Yaşamı

Yüzüncü Osmanlı Şeyhülislamıdır. I. Abdülhamid ve III. Selim devri şey­hülislâmlarından olan Mekkî Mehmet Efendi'nin oğludur.[1] İstanbul'da doğdu, tahsilini özel olarak tamamladıktan son­ra 1785'te genç yaşta hâriç derecesiy­le ilmiye mesleğine girdi.

1797'de Galata kadısı, 1809'da İstan­bul kadısı, 1812'de Rumeli kazaskeri oldu.

27 Ocak 1818'de ise birinci kez şeyhülislâm oldu. Fakat I. Abdulhamit'in baş danışmanı olan Hâlet Efendi'nin isteklerine tam olarak yerine getirmeyip, gelecekte ortaya çı­kabilecek mahzurları olduğunu hissederek bu isteklere karşı çekin­gen bir tutum gösterdi. Bu nedenle 3 Eylül 1819'da bu görevden azle­dildi.

25 Eylül 1823'te ikinci kez şeyhü­lislâmlığa getirildi ve II. Mahmud tarafından takdir edilmeye başlandı. Fakat padişah Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmaya karar vermişti. Bu nedenle meşihat makamında daha sert ve karar­lı birinin bulunmasını istemekteydi. Halbuki şeyhülislâm olan Mustafa Asım Efendi yeniçeri ocağına yakınlığı­ ile bilinmişti. Bu nedenle padişah 3 Eylül 1825'te Mustafa Asım Efendi'yi görevinden azletti.

Asım Efendi, sekiz yıllık bir ara­dan sonra 8 Şubat 1833'te II. Mahmut onu üçüncü de­fa şeyhülislâmlifa getirdi. Sultan Abdülmecid tahta çıktığında onu görevinde bıraktı. Bu üçüncü şeyhülislâmlığı 19 Kasım 1846 tarihinde ölümüne kadar devam etti.

Ölünce Fatih'te babasının yanına defnedildi.

Mustafa Asim Efendi çok tutumlu olduğu için öldüğünde büyük bir servet miras bırakmıştir. Fakat bir varis çocuğu bulunmadığı için bu geride bıraktığı servet, vasiyeti üzerine, Ayasofya Cami'nin tamirine harcanmıştır.

Değerlendirme

Mustafa Âsim Efendi siyasal olayları yakından takip eden ileri görüşlü bir devlet adamı idi. On üç yıl sürenüçüncü şey­hülislâmlığı sırasında yenilikleri benim­semiştir. Ama, hem Tanzimatçılarla hem de Tan­zimat aleyhtarı olanlarla iyi geçinmiştir. Ölümünden sonra yerine Ârif Hik­met Efendi'nin tayini münasebetiyle Sultan Abdülmecid çıkardığı fermanda Mustafa Asim Efendi'nin iffet ve ahlâk sahibi bir şahsiyeti olduğunu takdirle belirtmiştir.

Önce gelen:
Mehmet Zeynelabidin Efendi		 Osmanlı Şeyhülislamı
1. kez
1818-1819		 Sonra gelen:
Hacı Halil Efendi
Önce gelen:
Sıtkızade Ahmet Reşit Efendi		 2. kez
1823-1825		 Sonra gelen:
Kadızade Mehmet Tahir Efendi
Önce gelen:
Yasincizade Abdülvehhap Efendi		 3. kez
1833-1846		 Sonra gelen:
Ahmet Arif Hikmet Efendi

Kaynakça
    • İpșirli, Mehmet, (1999) "Mustafa Asım Efendi (Mekkizade)", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, C.2 s.288, ISBN 975-08-0073-7

Dış bağlantılar
  • İpșirli, Mehmet, (1999) "Mustafa Asım Efendi (Mekkizade)", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, C.2 s.288, ISBN 975-08-0073-7
  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C. s.1
  • Meşihat-i Celiye-i İslamiyye Heyeti,
    • Osmanlıca: (1334/1916) Ìlmiyye Salnamesi, Ìstanbul:Matbaa-i Amire s.590
    • Yeni Türkçe (Haz. Seyit Ali Kahraman, Ahmed Nezih Galitekin, Cevdet Dadaş) (----) İlmiyye Salnamesi, İstanbul:İşaret Yayınları, ISBN 975-350-064-5
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.