Fahreddin-i Acemi
Molla Fahreddin-i Acemi (ō. 1460, Edirne) din alimi, müderris, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı.
Molla Fahrettin Acemi | |
---|---|
Doğum | İran |
Ölüm |
1460 Edirne |
Meslek | Din alimi, müderris, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı. |
Hayatı
İran'da doğmuştur. Orada Seyyid Şerif Curcani'ye talebe olmuştur. Sonra Osmanlı devleti başkenti İstanbul'a gelmiştir. Bu nedenle "Acemi" lakabı ile anılmıştır. İstanbul'da da eğitimine devam etmiş ve Molla Şemsüddin-i Fenari'nin oğlu olan Şah Efendi'den icazet alıp molla olmuştur.[1]
Sonra müderrisliğe başlamıştır. Şemseddin Molla Fenari'nin II. Murat döneminde 1430'da ölümü ile onun yerine "müftü" olarak atanmış ve günlük yevmiyesi 30 akçe tespit edilmiştir. II. Murat ve II. Mehmet dönemlerinde yaklaşık 30 yıl boyu bu görevde kalmıştır. Sünni inanışa çok bağlı bir din adamı olduğundan, II. Mehmet'in özellikle birinci padişahlık döneminde babası II. Murat Manisa'ya çekilmiş iken, saraya girmeyi başaran hurufi tarikatından kişilerle çatışmıştır. Onların yakılmaları caiz bulan fetva vermiştir.[1]
1460'ta Edirne'de ölmüştūr. Edirne'de kendi adına yaptırdığı Dar-ül-Hadis Medresesi, yani Fahrettin Acemi Medresesi, mihrabı önüne gömülmüştür.[1]
Hurufilerin yakılması
Fahreddin-i Acemi tarafından "kâfir oldukları" gerekçesi gösterilerek Hurufiler'in canlarının alınması yolunda bir fetva çıkarılması üzerine Fatih Sultan Mehmet'in de fetvaya karşı gelmemesiyle Hurufiler Edirne'de yakılan büyük ateşe atılarak diri diri yakılmıştı. İlk tekbiri Fahreddin-i Acemi'nin getirdiğine inanılır. Fahreddin-i Acemi Hurufilerin yakılması olayında, hem Hurufilerin yakılmaları için fetvayı vermiş, hem de kendisi bizzat diri diri ateşte yakılmalarına yardımcı olmuştu.[2][3][4][5]
Kaynakça
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) ISBN 975-16-0014-6 s.450-451
- Tâcü't-Tevârih, Cilt 5, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 55.
- Abdülbaki Gölpınarlı, 100 Soruda Türkiye'de Mezhepler ve Tarikatlar, Gerçek yayınları, s. 157.
- Fatih'in yaktığı Matrix Tarikatı
- Emre Kongar, Tarihimizle Yüzleşmek, Remzi Kitabevi, s.59.
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) ISBN 975-16-0014-6 s.450-451
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.4 say.10
- Yayın Kurulu, "Fahrettin Acemi Efendi" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.I s.431, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ISBN 975-0800710
Önce gelen: Molla Şemsüddin-i Fenari |
Osmanlı Şeyhülislamı 1430 - 1460 |
Sonra gelen: Molla Hüsrev |