Nevşehir
Nevşehir, Nevşehir ilinin merkezi olan şehirdir. Antik İsmi Nissa'dır. Selçuklu döneminde fethedilip ismi Muşkara Olmuştur. Lale Devri'nin ünlü sadrazamı Damat İbrahim Paşa burada doğmuş ve döneminde şehri imar edip hanlar, camiler, hamamlar ve sayısız eserlerle şehri kalkındırmıştır. İsmini değiştirerek Farsçada "Yeni Şehir" anlamına gelen Nevşehir ismini vermiştir.
Nevşehir | |
---|---|
Nevşehir Kalesi | |
| |
Ülke | Türkiye |
İl | Nevşehir |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Belediye başkanı | Mehmet Savran (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 535 km² (206 mil²) |
Rakım | 1.150 m (3.770 ft) |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 143,194 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
Posta kodu | 50300 |
İl alan kodu | 384 |
İl plaka kodu | 50 |
Tarihçe
Kent, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da, Seandos; Nissa ve Muşkara adıyla anılıyordu. Anadolu, Büyük Selçuklu Devleti'nin elindeyken eski adı Nissa'nın yerinde Muşkara adında bir köy vardı. Muşkara sağlam yapılı anlamındadır. 18 evlik küçük bir köy olan Muşkara, Ürgüp'e bağlıydı.
Tarihçi Charles Texier'e göre; 12. yüzyıl sonlarına doğru, yani Selçuklular zamanında, Nissa şehri halkı yavaş yavaş şehirden ayrılarak, başka bir yere göç etmişlerdir. Çevre ile ilgili bilgi veren tarihçiler, bu yeni göç yerinin Muşkara olduğunu yazarlar.
Osmanlılar döneminde ise Muşkara yerine Nevşehir kullanılmaya başlandı. IV. Mehmet'in oğlu Şehzade III. Ahmet'in sır katibi, Muşkaralı İbrahim, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişti. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptırdı. Muşkara adını değiştirerek, kente Yenişehir anlamına gelen Nevşehir adını verdi.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[1] | 64.420 | 21.121 | 43.299 |
1970[2] | 75.019 | 25.685 | 49.334 |
1975[3] | 79.452 | 30.203 | 49.249 |
1980[4] | 90.345 | 37.161 | 53.184 |
1985[5] | 106.522 | 50.204 | 56.318 |
2000[6] | 105.078 | 67.864 | 37.214 |
2007[7] | 113.192 | 81.688 | 31.504 |
2008[8] | 114.691 | 81.899 | 32.792 |
2009[9] | 117.327 | 84.631 | 32.696 |
2010[10] | 117.890 | 85.634 | 32.256 |
2011[11] | 120.605 | 88.170 | 32.435 |
2012[12] | 123.976 | 92.068 | 31.908 |
2013[13] | 126.327 | 94.189 | 32.138 |
2014[14] | 127.891 | 95.476 | 32.415 |
2015[15] | 130.998 | 98.713 | 32.285 |
2016[16] | 135.917 | 102.997 | 32.920 |
2017[17] | 138.989 | 106.738 | 32.251 |
2018[18] | 143.194 | 110.098 | 33.096 |
2019[19] | 148.160 | 115.461 | 32.699 |
2020[20] | 150.267 | 117.598 | 32.699 |
İklim
Nevşehir iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 18,6 | 19,6 | 28,0 | 31,6 | 32,6 | 35,0 | 39,5 | 38,2 | 35,7 | 32,0 | 27,6 | 23,0 | 39,5 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 3,8 | 5,4 | 10,2 | 15,8 | 20,5 | 24,8 | 28,4 | 28,4 | 24,4 | 18,2 | 11,7 | 5,9 | 16,5 |
Ortalama sıcaklık (°C) | −0,2 | 0,8 | 4,9 | 10,0 | 14,4 | 18,2 | 21,2 | 21,1 | 17,1 | 11,9 | 6,5 | 1,9 | 10,7 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −3,7 | −2,6 | 0,5 | 5,0 | 8,7 | 11,5 | 13,4 | 13,3 | 10,2 | 6,6 | 2,3 | −1,5 | 5,3 |
En düşük sıcaklık (°C) | −21,2 | −23,6 | −18 | −12,5 | −2,3 | 1,3 | 3,8 | 3,1 | −1,2 | −7,6 | −14 | −19,5 | −23,6 |
Ortalama yağış (mm) | 44,9 | 40,7 | 46,2 | 50,1 | 57,1 | 35,8 | 9,8 | 7,5 | 13,3 | 29,6 | 34,8 | 49,8 | 419,6 |
Kaynak: Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü |
Turizm
Kayaşehir
Kayaşehir, toplamda yaklaşık 437.400 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu devasa yerleşimin yalnızca kale etrafında bulunan 123.000 metrekarelik kaya oyma yamaç yerleşiminde geçmişi 6. Yüzyıla uzanan manastırı, 13. Yüzyılın ilk çeyreğine (1215-1217) tarihlenen bir Bizans dönemi kaya kilisesini, çok katlı mezarları, kamusal alanı, dini ritüel ve tören/toplantı alanını, günlük yaşam mekanlarını, iş atölyelerini, kilit taşları ile desteklenmiş geçitleri, su tünellerini, bezirhanelerini, at ahırlarını ve daha fazlasını keşfetmek mümkündür. Ayrıca, adını alt kısmındaki Kaya Mescitten alan Kaya Cami, Kara Cami Ve Damat İbrahim Paşa Külliyesi de yamaç yerleşiminde karşımıza çıkan önemli yapılardır.
Kaynakça
- "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- "2017 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- "2018 Adrese dayalı nüfus sayımı verileri" (xls) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- "2020 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Nevşehir ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |