Pirofosforik asit
Difosforik asit olarak da bilinen pirofosforik asit, H4P2O7 formülüne sahip inorganik bir bileşik veya daha açıklayıcı olarak [(HO)2P(O)]2O'dur. Renksiz ve kokusuzdur, su, dietil eter ve etil alkolde çözünür. Susuz asit, 54.3 °C ve 71.5 °C'de eriyen iki polimorf içinde kristalleşir. Bileşik, polifosforik asit ve pirofosfat anyonunun konjugat asidinin bir bileşeni olması dışında özel olarak yararlı değildir. Pirofosforik asit anyonları, tuzları ve esterlerine pirofosfatlar denir.
Pirofosforik asit | |
---|---|
Diğer adlar Difosforik asit | |
Tanımlayıcılar | |
CAS numarası | 2466-09-3 |
PubChem | 1023 |
ChEBI | CHEBI:29888 |
ChemSpider | 996 |
Özellikler | |
Molekül formülü | H4P2O7 |
Molekül kütlesi | 177.97 g/mol |
Erime noktası |
71.5 °C (160.7 °F) |
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa) | |
Bilgi kutusu kaynakları |
Hazırlık
En iyi hazırlık, sodyum pirofosfattan iyon değişimi veya kurşun pirofosfatın hidrojen sülfür ile muamele edilmesidir. Fosforik asidin dehidrasyonu ile hazırlanmaz. Bunun yerine, pirofosforik asit ürünlerden sadece biri olarak üretilir.
Reaksiyonlar
Erimiş olduğu zaman, pirofosforik asit hızla fosforik asit, pirofosforik asit ve polifosforik asitlerin bir denge karışımını oluşturur. Pirofosforik asidin ağırlıkça yüzdesi %40 civarındadır ve eriyikten tekrar kristalleşmesi zordur. Sulu çözeltide pirofosforik asit, tüm polifosforik asitler gibi, hidrolizler ve nihayetinde fosforik asit pirofosforik asit ve polifosforik asitler arasında bir denge kurulur.[1]
- H4P2O7 + H2O ⇌ 2H3PO4
Güvenlik
Pirofosforik asit aşındırıcı olsa da, başka türlü toksikliği olduğu bilinmemektedir.[2]
Tarih
Pirofosforik asit adı, bir sodyum fosfat tuzunun kırmızı ısısına ısıtılmasının ardından keşfi ile tanınan bir "Glasgow'un Bay Clarke'ı" tarafından verildi. Fosforik asidin kırmızı ısıya ısıtıldığında sıcak su ile kolayca fosforik aside dönüştürülen pirofosforik asit oluşturduğu bulunmuştur.[3]
Kaynakça
- Corbridge, D. (1995). "Chapter 3: Phosphates". Studies in inorganic Chemistry vol. 20. Elsevier Science B.V. pp. 169–305. doi:10.1016/B978-0-444-89307-9.50008-8. ISBN 0-444-89307-5.
- Material Safety Data Sheet: Pyrophosphoric acid MSDS www.sciencelab.com
- Beck, Lewis Caleb (1834). A Manual of Chemistry: Containing a Condensed View of the Present State of the Science, with Copious References to More Extensive Treatises, Original Papers, Etc. E.W & C Skinner. p. 160. Retrieved January 30, 2015.