Yamanlar Dağı
Yamanlar Dağı İzmir metropol alanının ve İzmir Körfezi'nin kuzeydoğu kesimine hakim, büyük kısmı Karşıyaka ilçesi sınırları içinde yer alan 1,076 metre yüksekliğinde dağ kütlesi.
Yamanlar Dağı | |
---|---|
Yamanlar Dağı kayalık dorukları | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 1076 metre |
Koordinatlar | 38°32′00″K 27°14′00″D |
Coğrafya | |
Konum | İzmir |
Yamanlar Dağı büyük ölçüde volkanik kayalardan oluşur. Bu dağ, doğusunda yer alan Spil Dağı'ndan yüksekliği 700 m olan Sabuncubeli geçidi ile ayrılır. Batısında İzmir Körfezi'ne hakimdir. Yamanlar Dağı'nın zirvesine yakın bir düzlük alanda Karagöl krater gölü yer almaktadır. Karagöl mitolojide Tantalos ve efsanesi ile ilişkilendirilir ve bazı arkeolojik bulgular bu ilişkiyi doğrular ve tarihsel bir içerik kazandırır şekildedir.
Dağ, eteklerinde yer alan Yamanlar köyü ile aynı adı taşımaktadır. Dağ zirvesine yakın bir mevkide ziyaretçiler için bir takım tesisler ve bir de anıt bulunur.
Etimoloji
Yamanlar "Yaman" sözcüğü Türkçedir caman/yaman kelimesi komşu kavimlerdeki şaman/saman sözcüğünden etkilenmiş olabilir Türk söylence sözlüğü Deniz Karakurt Elma kitabı ve http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/0/00/TurkSoylenceSozlugu.pdf 21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
13. yüzyılda Nymphaion'da (Nif, günümüzde Kemalpaşa) bir sarayı da bulunan Bizans İmparatoru III. İoannis tarafından inşa ettirilmiş ve toprakları bölgede geniş bir alana yayılmış Lembos Manastırı'na (Lembos ismi yakındaki Nif Dağı'nın antik çağlarda başka pek çok dağ ile paylaştığı "Olimpos" kökünden gelmektedir.) bağlı "Amanariotissa", başka bir deyişle Amanara'lı Meryem Ana Manastırı kayıtlara geçmiştir.[1]
Aynı 13. yüzyıla bir başka Bizans belgesi dağ yamaçlarında kurulmuş "Genikon" veya "Jenikou" köyünün hukuki statüsünü konu etmekte ve köy sakinlerinin kendilerine ait bölgede bulunan Amanariotissa Manastırı'nı Lembos büyük manastırına bağışladıklarını yazmaktadır.[2] Nitekim İzmir Körfezi'nin kuzeydoğu ucunda hala "Manastır" ve "Manastırköy" adlarını taşıyan iki yer bulunmaktadır.
Öte yandan, Amanariotissa sözcüğünün kökünü oluşturan Amanara Yunanca olmadığı cihetle, yapısının senkop olayı ile aradaki sesli harfin zaman içinde düşmesi sonucu, Luvi dili'nde "büyük" anlamına gelen "ura" [3] sıfatının Amana özel isminin bileşmesi ile oluşturulduğu şeklinde izah edilmiştir.[4]
Resimler
- Yamanlar Dağı'ndan İzmir Körfezi
- Yamanlar Dağı zirvesinde krater gölü, Karagöl
Dipnotlar
- A.M.Fontrier (1892). "Le Monastère de Lembos près de Smyrne et ses possessions au XIIIe siècle (pl. XVIII)" (Fransızca). Persee, Bulletin de correspondance hellénique, nr. 16, vol. 16. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|yayımcı=
dış bağlantı (yardım) - Peter Charanis (1973). Social, economic and political life in the Byzantine Empire: collected studies, p. 160,. Variorum Reprints. ISBN 978-0902089587.
- http://www.websters-online-dictionary.org/translation/Luwian/ura
- Bilge Umar (1993). "Kordelyo (şimdi Karşıyaka) adının kökeni ve anlamı üzerine (On the origins and meaning of the name Kordelyo (now Karşıyaka))" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.