İzmir coğrafyası
İzmir, Ege Bölgesi'nin Ege Bölümü içerisinde yer almaktadır. İlin yüzölçümü 11.891 km² olup 1.544 km² ile Bergama en geniş yüzölçümüne sahip ilçe durumundadır.[1] En doğudaki ilçesi Kiraz, en batıdaki ilçesi Çeşme, en kuzeydeki ilçesi Bergama ve en güneydeki ilçesi Selçuk olan il kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeri ile komşuyken batıda Ege Denizi ile çevrilidir.[2]
Bitki örtüsü
İl bitki örtüsü yönünden Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Akdeniz bitkilerinin birçok türü bulunmaktadır. Yüzyıllarca aşırı otlatma, yangın ve tarla açma gibi nedenlerle ormanların ortadan kalktığı yerlerde, maki bitkileri bulunmaktadır. Maki florasına ardıç, pırnal, kermes meşesi, zeytin, çitlembik, sakız, akçakesme, tespih, katırtırnağı gibi kuraklığa dayanıklı ağaçlar girer. Ormanlar il içerisinde 475.779 hektarlık bir alanı kaplar.[3] Ormanların kapladığı alan, il arazisinin %40'ıdır.
İklim
Akdeniz ikliminin görüldüğü İzmir'de yaz mevsimi sıcak ve kurak, kış mevsimi ılık ve yağışlı geçer.[4] Bir yılda ilde hava sıcaklığı sıfırın altına düştüğü gün sayısı yaklaşık ondur.[5] Yılda yaklaşık 100 gün ise 30 derecenin üzerinde yaşanır.[5] Kar yağışı nadir görülür.[5] Yıllık yağış miktarı 700–1200 mm arasındadır.[5] Yaz aylarında şehre özgü imbat adı verilen serin rüzgâr eser.[5] Yıllık ortalama deniz suyu sıcaklığı 18,5 °C'dir.[6]
İzmir iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 22,4 | 27,0 | 30,5 | 32,5 | 37,6 | 41,3 | 42,6 | 43,0 | 40,1 | 36,0 | 30,3 | 25,2 | 43,0 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 12,4 | 13,6 | 16,2 | 20,9 | 26,1 | 30,7 | 33,2 | 32,9 | 29,1 | 23,9 | 18,5 | 14,0 | 22,6 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 8,7 | 9,5 | 11,6 | 15,8 | 20,8 | 25,5 | 28,0 | 27,6 | 23,6 | 18,7 | 14,1 | 10,4 | 17,9 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 5,7 | 6,2 | 7,6 | 11,1 | 15,4 | 19,8 | 22,4 | 22,3 | 18,6 | 14,5 | 10,7 | 7,5 | 13,5 |
En düşük sıcaklık (°C) | −8,2 | −5,2 | −3,8 | 0,6 | 4,3 | 9,5 | 15,4 | 11,5 | 10,0 | 3,6 | −2,9 | −4,7 | −8,2 |
Ortalama yağış (mm) | 132,7 | 102,2 | 76,1 | 45,4 | 31,1 | 9,9 | 1,7 | 2,9 | 13,6 | 43,8 | 92,9 | 143,1 | 695,4 |
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[7] |
Yeryüzü şekilleri
Adalar
İzmir Körfezi'nde yer alan Uzunada, Türkiye'nin en büyük dördüncü adasıdır. Körfez içerisinde konumlanan diğer başlıca adalar Hekim Adası ve Karantina Adası'dır. Foça açıklarında yer alan Foça Adaları, dokuz ada ve kayalıktan oluşmaktadır. Bunların en büyüğü Orak Adası'dır. Dikili açıklarında konumlanan Garip Adaları, iki adadan meydana gelmektedir. Büyükada, Karaburun kıyılarında bulunan birkaç adadan biridir.
Dağlar
İzmir'de dağlar denize dik uzanır.[8] Yamanlar Dağı, Nif Dağı, Yunt Dağları, Aydın Dağları, Bozdağlar ildeki dağlardan bazılarıdır.
Ovalar
%22'sini ovaların oluşturduğu ildeki en büyük ovalar Küçük Menderes Ovası, Gediz Ovası ve Bakırçay Ovası'dır.[9] Gediz Deltası, Bakırçay Deltası ve Küçük Menderes Deltası ise ildeki delta ovalarıdır.
Su kütleleri
İzmir ili içinde Ege Bölgesi'nin önemli akarsularından olan Gediz, Küçük Menderes ve Bakırçay akış gösterir.[4] Diğer küçük akarsular arasında Güzelhisar Çayı ve Meles Çayı yer alır.
İlde önemli büyüklükte bir göl yoktur. Göl sayılabilecek su birikintileri arasında en büyükleri Gölcük Gölü, Belevi Gölü, Çakalboğaz Gölleri ve Karagöl'dür.
İzmir'de kıyıların girintili olması nedeniyle pek çok koy ve körfez mevcuttur. İzmir Körfezi, Çandarlı Körfezi, Dikili Körfezi, Gülbahçe Körfezi, Gerence Körfezi, Ildır Körfezi ve Sığacık Körfezi ilin sahip olduğu körfezlerdir.
Yarımadalar
İldeki en büyük yarımada Karaburun Yarımadası'dır.
Kaynakça
- "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "Coğrafya - Konumu". İzmir Valiliği. 16 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İllere Göre Orman Varlığı". Orman Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İlin Coğrafi Bilgileri". İzmir Valiliği. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İzmir - İklim ve Bitki Örtüsü". cografya.gen.tr. 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İzmir'in Coğrafi Özellikleri, İklimi". bilgiyelpazesi.com. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "Resmî İstatistikler - İzmir". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İzmir'in Coğrafyası". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 20 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- "İzmir - Fiziki Yapı". cografya.gen.tr. 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
Wikimedia Commons'ta İzmir coğrafyası ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.