Zeyrek Camii

Zeyrek Camii veya Pantokrator Manastırı Kilisesi (Yunanca: Μονή του Παντοκράτορος Χριστού Mori tu Padokratoros Hristou) İstanbul'un Zeyrek semtinde Doğu Roma döneminden kalma dinî yapıdır. Kilise üç ayrı şapelin bir araya gelmesinden oluşur. Ayasofya'dan sonra İstanbul'da ayakta kalan en büyük eski kilisedir.

Zeyrek Kilise Camii
Zeyrek Camii'nin kuzeydoğudan görünüşü
Temel bilgiler
Yer Fatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar 41°1′11″K 28°57′26″D
İnanç İslam
Mimari
Tamamlanma

12. yüzyılın ilk çeyreği

Tür Kültürel
Kriter i, ii, iii, iv
Belirleme 1985 (9. oturum)
Parçası İstanbul'un Tarihî Alanları
Referans no. 356
Ülke  Türkiye
Bölge Avrupa ve Kuzey Amerika

Güneydeki ilk kilise II. İoannis'in karısı İrini tarafından 12. yüzyılın ilk çeyreğinde yaptırıldı. Karısının ölümünün ardından imparator kilisenin kuzeyinde, az ilerisine ikinci bir kilise yaptırdı ve en sonunda bunları birleştirmek için üçüncü bir kilise daha yaptırdı.

İstanbul'un fethinden sonra ilk medrese burada açıldı. Müderrisi Zeyrek Mehmed Efendi'ydi. Fatih Külliyesiyle birlikte yeni medreselerin yapımı tamamlanınca buradaki medrese kapandı ve bina cami oldu. Şu anda yalnızca güney kısmı cami olarak kullanılmaktadır.

Konumu

Haliç’e hâkim bir tepenin üstünde teraslarla düzenlenmiş geniş bir arazi üzerinde kurulmuştur.[1] Binalar kompleksi Fatih ilçesindeki Fazilet sokağındadır. Adını Zeyrek Camii'nden alan popüler bir bölgededir. Eski İmaret Camii'nin 1 km kadar güneydoğusundadır. Resim süslemeleri bozuktur.

Tarih

1118 ve 1124 tarihleri arasında Bizans imparatoru II. İoannis'un eşi İrini bu manastır sitesini inşa etti. Hristos Pantokrator (Her şeye kâdir İsa) adadı. Manastır, ana kiliseyi kapsıyordu. Ayrıca bir kütüphane ve bir de hastane adadılar. Eşinin ölümünden sonra, kısaca 1124 den sonra imparator II. İoannis ilk kilisenin kuzeyine diğer bir kilise inşa etti. Onu Theotokos Eleousa'ya adadı. Neticede (1136) iki şapel (Saint Micheal'e adanan) ile birleşti. Komnenos ve Paleologos hanedanlıklarının İmparatorluk mozelesi haline geldi. Bundan başka, pek çok yüksek rütbeli Bizanslı, İmparator II. İoannis ve eşi İrini, İmparator I. Manuil'un eşi Sulzbachlı Bertha ve İmparator V. İoannis buraya gömüldüler.

Tanımlama
İmparatorluk Şapel in apsisi (arkada) girintili tuğla tekniği ile yapıldı

Taş işçiliği( Orta dönemdeki Bizans mimari simgesi ) girintili tuğla tekniğine kısmen adapte edildi. Bu teknikte birbiri ardına gelen tuğlalar duvar çizgisinin arkasına monte edildi ve karışım yatağına daldırıldı. Bundan dolayı karışım katmanının kalınlığı, normal tuğla katmanının üç katı fazlasıdır.

Caminin yakınında (Pantokrator Manastırı'na ait küçük bir Bizans yapısına dayanan), küçük Şeyh Süleyman Mescidi yer almaktadır.

Bir bütün olarak bu kompleks, dönemin İstanbul'undaki Bizans stilinin (orta döneminin) en tipik mimari örneğini temsil ettiği söylenir.

İmparatorluk şapeli tonozlarla örtülüdür ve üstüne iki kubbe oturmaktadır.

Kuzey kilisesinin tek kubbesi vardır ve saçak hattı boyunca uzanan üçgen motifi ve köpek dişi ile oyulmuş friziyle dikkat çekici haldedir.

Dış bağlantılar

Kaynakça
Özel
  1. İslam Ansiklopedisi, Zeyrek Kilise Camii maddesi, yazar: Hayri Fehmi Yılmaz
Genel
  • Van Millingen, Alexander (1912). Byzantine Churches of Constantinople. London:MacMillan & Co.
  • Mathews, Thomas F.(1976). The Byzantine Churches of Istanbul: A photographic Survey. University Park: Pennsylvania State University Press ISBN 0-271-01210-2
  • Gülersoy, Çelik (1976). A guide to Istanbul. Istanbul:Kitapligi.OCLC 384970612 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Krautheimer, Richard (1986). Architettura paleocristiana e bizantina. Turin:Einaudi. ISBN 88-06-59261-0
  • İstanbul Molla Zeyrek Camii Genel Görünümü
  • İstanbul Molla Zeyrek Camii Kapı Kasası
  • İstanbul Molla Zeyrek Camii Dış Görünümü
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.