Konak Camii
Konak Camii, bilinen diğer adıyla Yalı Camii, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir camidir. Konak ilçesinde, kent merkezindeki Konak Meydanı'nda konumlanır.
| Konak Camii | |
|---|---|
 | |
| |
| Temel bilgiler | |
| Yer | Konak, İzmir, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°25′8.68″K 27°7′45.57″D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| İnşaat başlangıcı | 1755 |
| Tamamlanma | 1774 |
| Özellikler | |
| Kubbe sayısı | 1 |
| Minare sayısı | 1 |
18. yüzyılda klasik Osmanlı mimarisi tarzında inşa edilmiş olan firüze çinilerle süslü cami, Konak Meydanı ile özdeşleşmiş bir yapıdır. Yanında İzmir Saat Kulesi, Hükümet Konağı ve 15 Mayıs 1919'da Yunanlar tarafından öldürülen Hasan Tahsin için dikilen İlk Kurşun Anıtı bulunur.
Tarihçe
Caminin hangi tarihte kimin tarafından yaptırıldığına dair kesin bir bilgi yoktur. Yapıldığı dönemde deniz kenarında bulunduğu için "Yalı" ismini aldığı söylenir. Kimi kaynaklarda caminin inşa tarihi 1755 olarak verilir.[1] Kimi kaynaklarda ise[2] camiyi İzmir ayanı Katipzade Mehmet Paşa’nın eşi Ayşe Hanım'ın yanında bir medrese ile birlikte 1774 yılında yaptırdığı bilgisi yer alır.[3] Katipzadeler ailesinin yabancılarla sıkı ilişkiler içinde olduğu bilindiğinden, “İngiliz Ayşe Camii” adıyla da anılır. Caminin yanında olduğu düşünülen medrese yapısı günümüze gelememiştir.
I. Dünya Savaşı sırasında Vali Rahmi Bey’in camiyi onarttığı bilinir. Bu onarımı belirten bir kitabe giriş kapısı üzerinde bulunmaktadır. Caminin kapısı üzerinde bulunan mermer süslemelerin Mimar Tahsin Sermet'in yapıtı olan İzmir Milli Kütüphane ve İzmir Milli Sineması'ndaki mermer süslemelere benzerliği nedeniyle bu onarımın Mimar Tahsin Sermet tarafından yapılmış olduğu düşünülür.[3][4]
Cami 1964 yılında bir kez daha onarımdan geçmiştir. Bu onarım sırasında caminin cephesinde bulunan Kütahya çinilerinin büyük bir bölümü sökülmüş, yalnızca pencere ve kapı sövelerindeki bırakılmıştır. Son düzenlemelerden önce dışı tamamıyla Kütahya çinileriyle kaplı olan yapının, bugün pencere etrafları ve alınlıkları 19.yy’ın en iyi Kütahya çinileriyle süslüdür. Çinilerin imzası Hafız Mehmed Emin Efendi'ye aittir.[4]
Mimari
Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda yapılmış olan cami sekizgen planlıdır. Pencerelerin etrafını çeviren çinilerle dikkati çekmektedir. Yapımında taş ve tuğla birlikte kullanılmıştır. Caminin içerisi çinilerle bezenmiştir. Kesme taş kaide üzerine tek şerefeli, yuvarlak gövdeli minaresi bulunmaktadır.
Caminin avizesi, seramik sanatçısı Ümran Baradan’ın eseridir.[5]
Ayrıca bakınız
 |
Wikimedia Commons'ta Konak Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dipnotlar ve Kaynakça
- Nihat Aytürk ile Bayram Altan'ın birlikte hazırladıkları “Türkiye'de Dini Ziyaret Yerleri” kitabında caminin yapım tarihi 1755 olarak verilmiştir
- Caminin 1774’te Katipzade Mehmet Paşa’nın eşi Ayşe Hanım tarafından yaptırıldığı düşüncesi Hakkı Gültekin’in “İzmir tarihi” kitabında kaynak göstermeden yer alan bilgiye dayanır
- Konak Belediyesi web sitesi, Tarihi yerler:Konak (Yalı) Camii, Erişim tarihi:28.01.2012
- "Konak Yalı Camii, Seramik Türkiye Dergisi, Sayı 12, Kasım -Aralık 2005" (PDF). 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- "Çinili Köşk'teki Avize Artık Yalı Camii'nin aydınlatacak, Milli gazete, 16 Kasım 2010". 24 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
