İoannis (aziz)

İoannis / Şam'lı Yuhanna[4][5] (Orta Çağ Yunancası: Grekçe: Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, İoannis o Damaskinos; Bizans Modern Yunanca telaffuz: [ioˈanis o ðamasciˈnos]; Latince: Ioannes Damascenus) ya da Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî (Arapça: يوحنّا الدمشقي; ALA-LC: Yūḥannā ad-Dimashqī), (Damascus, 675/676 – Mar Saba, Yerşalim/Kudüs on 4 Aralık 749),[6] Suriyeli Hristiyan Azizi, Teolog, Kilise babası ve Kilise Doktoru.

Aziz Şamlı İoannis
Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός (Yunanca)
Ioannes Damascenus (Latince)
يوحنا الدمشقي (Arapça)
Saint John Damascene (Arap ikonası)
Kilise ileri geleni
Doğum c. 675 ya da 676
Şam, Bilad'üş-Şam, Emevîler
Ölüm 4 Aralık 749
Mar Saba, Kudüs, Bilad'üş-Şam, Emevîler
Aziz ilanı Pre-congregation Doğu Ortodoks Kilisesi
Katolik Kilisesi
Doğu Katolik Kiliseleri
Anglikanizm
Lutheryanlar tarafından anılmıştır tarafından
Yortu 4 Aralık
27 Mart (Genel Roma Takvimi 1890-1969)
Simge kopmuş el, ikona
Koruyucu aziz

Eczacılar, ikona ressamları, ilahiyat öğrencilerileri

İoannis (aziz)
Tam adı يوحنا الدمشقي
Çağı Orta Çağ felsefesi
Okulu Aristotelesçilik[1]
Yeni Platonculuk[2]
Hristiyan felsefesi
İlgi alanları hukuk, ilahiyat, felsefe, İslam'ın Eleştirisi, geometri, Meryem Ana bilgisi, aritmetik, astronomi ve müzik
Önemli fikirleri İkona, Meryem'in ölümü/Göğe Çıkışı, Theotokos, Meryem'in ebedi bekâreti

Yuhanna, en büyük Bizans dönemindeki teologlarından birisi olarak kabul edilir. Yortusu Katolik ve Ortodoks Kiliseleri'nde aynı günde, vefat ettiği gün olan 4 aralıktadır.

Hayatı

Şam’lı Yuhanna, 7.yy’da Şam’da varlıklı bir süryani Hristiyan ailesinde doğmuştur. Büyükbabası, Mansour, bölgede İmparator Heraklius için vergi toplayıcılığı yapmaktaydı. 635 yılında şehir müslüman araplar tarafından ele geçirildiğinde birçok diğer Hristiyan memur gibi o da yeni yönetimde görevini korumuştur.

Yuhanna, Yeruşalim’de bir keşiş olmadan önce Halife Umayyad’ın sarayında kıdemli bir memur olarak çalışmıştır.

Eserleri

Muhtemelen Arapça ve Süryanice’ye hakim olmasına rağmen, eserlerini Yunanca yazmıştır. (Kenidisine atfedilen 150’ye yakın eser vardır). Teoloji, ahlak, riyazet ile ilgili eserler yazmıştır. Vaazlar ve çok şiirler de bırakmıştır.

Dogmatik Kitapları

743’te yazdığı Bilginin Kaynağı, başyapıtıdır. Dogmatik bir eser olup üç bölüme ayrılmıştır;

  • “Felsefi Bölümler” çoğunluka “Diyalektik” olarak da bilinirler. Çoğunlukla mantık ile ilgilidir, temel amacı okuyucuyu kitabın geri kalanına hazırlamak içindir.
  • “Sapkınlıklar” bölümünde İslam bir kaç sayfada bir Hristiyan sapkınlığı olarak yer almaktadır. İslam hakkında Hristiyan yazınındaki ilk kaynaklardan birisidir.
  • “Ortodoks inancının tam anlatımı” Kilise Babaları’nın dogmatik yazılarının bir sentezidir (Özellikle de; İskenderiyeli Athanasius, Nazianzlı Gregorius, Kayseri'li Basilius, Nyssa’lı Gregorius, Altın Ağızlı Yuhanna, Salamis’li Epiphanes, İskenderiye’li Kiril, Büyük Leo, Bizans’lı Leonce, Areopagite’li Diyonisyus ve İtirafçı Maksimus). Kitabın üçüncü bölümü Yunan teolojisinin harika bir sentezidir. Bu -bölüm doğu kiliselerinde büyük oranda etkilemiştir.

İnanç Savunması kitapları

- Kutsal Resimleri kötüleyenlere karşı üç inceleme (İkonların savunası olarak da bilinir). İkonaların sunulması ve hürmet gösterilmesini yasaklayan İmparator III. Leo’ya verilen ilk cevaplardan birisidir.

- Jakobitler'e Karşı

- Nestoryanlar'a Karşı

- Maniheizm ile Diyalog

Münzevilik ve Yorumlama Kitapları

- Kutsal Oruç Üzerine

- Kötülüğün Sekiz Ruhu

- Erdemler ve Kusurlar

- Pavlus’un Mektupları Üzerine Notlar

Bu incelemeler manastırdakiler için yazılmıştır.

Meryem Üzerine

Kendisinin dört söylevinin Bakire Meryem üzerine olması, döneminde de Meryem’e sıkı bir adanmanın olduğunun kanıtıdır.

Teolojisi

Bizans İmparatorluğu'nda 8. yüzyılda gerçekleşen ilk ikonoklazm döneminde ikona kültünün savunucusu olarak çağının en önemli Hristiyan din bilginlerinden biri olarak öne çıkmış, yazdığı eserler ile ikona taraftarı teolojik argümanlara önemli katkılarda bulunmuştur.[7][8]

Kaynakça
Özel
  1. On the Aristotelian Heritage of John of Damascus Joseph Koterski, S .J
  2. Byzantine Empire The age of Iconoclasm: 717–867 in www.britannica.com
  3. O'Connor, J.B. (1910). St. John Damascene. Katolik Ansiklopedi. New York: Robert Appleton Company. Retrieved July 30, 2019 from New Advent: http://www.newadvent.org/cathen/08459b.htm
  4. New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 951-953 Cilt 7 ISBN 0-7876-4011-5.
  5. Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition. Everett Ferguson (İngilizce). Garland Publising INC. 1998. ss. 625-626 ISBN 0-8153-3319-6.
  6. Barker 2005, s. 99.
  7. Ostrogorsky 2015, s. 152.
  8. Gregory 2008, s. 185.
Genel
  • Barker, Ernest (1995), Bizans Toplumsal ve Siyasal Düşünüşü, Mete Tunçay, çev. (2 bas.), İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları, ISBN 9755331344
  • Gregory, Timothy (2008), Bizans Tarihi, Esra Ermert, çev., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ISBN 9789750815072
  • Ostrogorsky, Georg (2015), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan, çev. (8 bas.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 9789751603487
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.