Armutlu

Armutlu, Marmara Denizi'nin doğusunda Gemlik Körfezinin kuzeyinde yer almaktadır. İlçe kuzeydoğudan Yalova, doğudan Orhangazi, güneydoğudan Gemlik, güneybatı ve kuzeyden deniz ile çevrilidir. Yalova il merkezine 55 km, Gemlik'e 27 km mesafede olan ilçenin, Mudanya ve İstanbul ile deniz ulaşımı bulunmaktadır.

Armutlu
İlçe
Ülke	Türkiye
İl	Yalova
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Abdulselam Öztürk [1]
• Belediye başkanı	Mustafa Tokat (MHP)[2]
Yüzölçümü
• Toplam	277 km² (106 mil²)
Rakım	15 m (49 ft)
Nüfus  (2018)
• Toplam	9,625
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu	77500
İl alan kodu	0226
İl plaka kodu	77
Resmî site www.armutlu.gov.tr

Armutlu, Yalova ilinin bir ilçesi.

Etimoloji

Armutlu adının "Armodo" veya "Armodies" sözcüklerinden geldiği sanılmaktadır. Bu sözcükler "Donanma" veya "Donanmaya gözcülük eden kimse" anlamına gelmektedir. Bununla birlikte tarihi süreçte Enrutluk, Emrudili, Imrudili isimleri ile de anılmıştır. Armutlu adının nereden geldiğine dair iki rivayet bulunmaktadır:

• Bizans Kralı'nın kızı Armodies’in vücudunun her yerinde yaralar çıktığı bildirilmiştir. Kral kızının bu durumundan utandığı için askerleriyle birlikte kızını şimdiki kaplıcaların bulunduğu mevkide bırakmıştır. Kız buradaki termal sularla her gün yıkanmış ve bütün yaraları iyileşmiş. Kral kızının iyileştiğini görünce onu tekrar yanına almış ve Armodies adı Armutlu olarak günümüze kadargelmiştir.
• Evliya Çelebi ise Armutlu isminin nereden geldiğini ünlü Seyahatname'sinde de şöyle anlatır; "Nahiyedir. Naib oturur. Bursa Beyi tarafından tayin edilir. Kasaba düz sahraya bağlı, bahçeli ve etrafı armut bahçeleri ile süslü olup bakımlıdır. Onun için Armutlu derler."

Tarihçe

Cumhuriyet Öncesi Dönem(MÖ 5.YY-1923)

Armutlu'ya ilk yerleşenlerin kimler olduğu ve ne zaman yerleştikleri bilinmemektedir. Tarihi kayıtlarda MÖ. V.yüzyılda Bithynia Krallığı'nın sınırları içerisinde, MÖ. I.yüzyıldan sonra Roma egemenliğinde, Roma'nın ikiye ayrılmasının ardından Bizanslıların egemenliğinde, daha sonra Selçuklular ile Bizanslılar arasında sürekli el değiştirmiştir. Son olarak 1324 yılında Orhan Gazi döneminde Osmanlı topraklarına dâhil edilmiştir. 1324 yılında Osmanlı topraklarına dahil edilmiş olması, Osmanlı'dan önce de Armutlunun bir yerleşim merkezi olduğunu göstermektedir. Bu konudaki en önemli göstergelerden birisi Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde yer almaktadır. Seyahatnamede, Evliya Çelebi 1050 senesinin Sefer ayının altıncı günü Mudanya Kasabası'na vardıklarından ve oradan bir gemi ile Bozburun İskelesi'ne geldiklerinden söz etmektedir.

Osmanlı, Armutlu'yu topraklarına katmasından sonra Mudanya ve Trilye'den getirdiği Türkleri buraya yerleştirmiştir. Uzun bir dönem Türkler ve Rumlar burada birlikte yaşamışlardır.

Türkiye Cumhuriyeti Dönemi(1923-)

Cumhuriyetin ilanıyla burada bulunan Rumlar Armutlu'dan göç etmişlerdir. Cumhuriyet döneminde de il düzenlemesiyle ilgili Osmanlı'dan kalan "İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu Muvakkatı" kanunu uygulanmış olup, daha önce de Bursa'ya bağlı olan yöre, Bursa'nın il olmasıyla birlikte ilin Gemlik ilçesine bağlı bir bucak olmuştur. Atatürk ise ilk kez 9 Ağustos 1934 tarihinde Armutlu Kaplıcaları'na gitmek maksadıyla Armutlu'ya gelmiştir. Armutlu, 6 Haziran 1995 tarihinde 550 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İlçe statüsü kazanarak, Yalova ili’ne bağlanmıştır.

Coğrafya

Coğrafi Konumu ve Yeryüzü Şekilleri

Marmara Bölgesi'nin batısında uzanan ve ilçenin kendi adını verdiği Armutlu Yarımadası’nda, Doğusunda Gemlik, Kuzeyinde Samanlı Dağları, Batısı ile Güneybatısında Marmara Denizi arasında yer alır.İlçe Yalova’ya 55km., Gemlik’ e 38 km., Bursa’ ya 70 km. uzaklıktadır. İstanbul'a ise deniz yolu ile 37 deniz mili mesafededir. Yalova'nın en dağlık ilçesi olan Armutlu, Samanlı Dağları'ndan Bozburun'a kadar batıya doğru uzanmaktadır. İlçenin %70'lik bir kısmı eğimli, diğer kısımları düzlüktür. Armutlu'nun denizlerde olan burunları; Çelikkaya Burnu, Kapaklı Burnu, Kalem Burnu ve Meyhane Burnu'dur. En önemli akarsuyu ise Kaleder akarsuyudur.

İklimi

Marmara Bölgesi iklimi özellikleri göstermektedir. Yazları sıcak, kışları yağışlı ve ılıktır. Bitki örtüsü ise maki, fundalık ve zeytinlik ile çam ormanlarından oluşmaktadır. Ormanlık alanı ise 14.522 hektardır.

Demografi

Armutlu coğrafi konumu itibarıyla İstanbul'a yakın olması nedeniyle kültürel olarak İstanbul'a yatkındır. Nüfus'un önemli bir bölümünü Osmanlı döneminde buraya Mudanya ve Trilyeden getirilmiş olan Türkler oluşturmaktadır. Bunun dışında Balkanlardan da önemli ölçüde göç almış olması nedeniyle demografik yapı çeşitlilik arz etmektedir.

2015 günü yapılan Genel Nüfus Sayımına göre, şehir nüfusu 5.974, köy nüfusu 2.518 olmak üzere ilçenin toplam nüfusu 8.492'dir.

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
2000[3]	7.858	4.221	3.637
2007[4]	7.210	4.633	2.577
2008[5]	7.821	5.232	2.589
2009[6]	8.025	5.223	2.802
2010[7]	7.826	5.134	2.692
2011[8]	7.823	5.197	2.626
2012[9]	7.732	5.160	2.572
2013[10]	8.562	5.961	2.601
2014[11]	8.619	6.091	2.528
2015[12]	8.492	5.974	2.518
2015[13]	8.492	5.974	2.518
2016[14]	8.688	6.192	2.496

Mahalli İdareler

İlçeye bağlı beş köy bulunmaktadır. Bunların adları şunlardır;

• Fıstıklı
• Mecidiye
• Kapaklı
• Hayriye
• Selimiye

Turizm

Armutlu gerek kaplıca, gerekse deniz turizmi ve tarihi yapısıyla önemli bir cazibe merkezidir. Armutlu-Yalova yolu üzerinde bulunan jeotermal su, başlıca kaplıca turizm kaynağıdır. Bunun yanı sıra sahip olduğu temiz denizi ve su sporları açısından deniz turizmi açısından da önemli bir cazibesi bulunmaktadır. Diğer taraftan Armutlu'nun tarihi itibarıyla sahip olduğu Bülbül deresi kıyısında bulunan lahit kalıntısı, Osmanlı'dan kalmış olan H. Ali Paşa Camii,tarihi köprü ve Osmanlı Hamamı kültürel turizm açısından önemli yer tutmaktadır.

Ekonomisi

Armutlu'nun ekonomisi büyük ölçüde zeytin tarımına, balıkçılığa ve turizm işletmeciliğine bağlıdır. Özellikler son yıllarda yapılan tesislerle kaplıca ve termal tesisler turizmde önemli gelir kaynağıdır.

Altyapısı

İlçe ekonomik olarak daha çok Gemlik ve Bursa'ya bağlı olduğu için ulaşım Gemlik istikametine doğru düzenli ve yoğundur. Belediye'ye ait ulaşım hizmetleri özelleştirildiğinden Yalova’ya özel şahıs vasıtalarıyla günün belli saatlerinde gidilebilmektedir. Ayrıca İstanbul - İhlas Tatil Köyü - Armutlu - Küçükkumla - Büyükkumla - Gemlik arasında İDO tarafından düzenli olarak deniz otobüsü seferleri yapılmaktadır.sefer saatleri ile ilgili bilgiye www.ido.com.tr sayfasındaki deniz otobüsü ve hızlı feribot tarifeleri kısmından ulaşabilirsiniz. İlçeyi Yalova'ya bağlayan yol oldukça kötü durumdadır.Fakat bunun yanında karayolları genel müdürlüğü bu güzergahtada çalışmalarına devam etmektedir. Gemlik bağlantısı ise Yalova yoluna göre oldukça iyi durumda sayılabilir.

Eğitim

Millî Eğitim Müdürlüğü

İlk eğitim-öğretim 1929 yılında bir ilkokul açılmasıyla başlamıştır. Daha sonra 1968 yılında ortaokul, 1991'de bu iki okul birleştirilerek ilköğretim okuluna dönüştürülmüştür. Şu an ilçede 1 Çok Programlı Lise ve 4 İlköğretim Okulu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 2004 yılında açılmış olan 1 Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır.

Armutlu Meslek Yüksekokulu

2009 yılında kurulan Yalova Üniversitesi Armutlu Meslek Yüksekokulu, 2010-2011 döneminde eğitim-öğretime başlamıştır.

Spor

Futbol

İlçede en çok rağbet gören spor futboldur. Armutlu'nun tek futbol kulübü 1956 yılında kurulmuş olan Armutlu Belediyespor'dur. Armutlu Belediyespor profesyonel liglere henüz katılamamıştır. 2012-2013 sezonunda Bölgesel Amatör Lig'de mücadele etmiş ve ligi 8. sırada bitirerek,2013-2014 sezonunda da bu ligde oynamaya hak kazanmıştır. Maçlarını Armutlu İlçe Stadı'nda oynamaktadır.

Yerel Seçimler

Armutlu Belediye Başkanları ve Partileri[15]
Yıl	Belediye Başkanı	Parti	Oy Oranı
1999	Celal Göç	ANAP	%49,42
2004	Mehmet Birkan	AK Parti	%42,80
2009	Mehmet Birkan	AK Parti	%58,08
2014	Mehmet Birkan	AK Parti	%45,49
2019	Mustafa Tokat	MHP	%39

Genel Seçimler

Yıl	Parti	Oy Oranı
1995	DYP	%32
1999	DSP	%23
2002	AK Parti	%39
2007	AK Parti	%46
2011	AK Parti	%53
Haziran 2015	AK Parti	%46
Kasım 2015	AK Parti	%53
2018	AK Parti	%44

Dış bağlantılar

• YerelNET
• Armutlu Kaymakamlığı28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Armutlu İlçe Doğal Yapı Analizi

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.
2. "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
3. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
4. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
5. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
6. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
8. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
9. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
10. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
11. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015.
12. "2015 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
14. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
15. "yerelnet.org.tr, Sultanbeyli Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.