Gambiya Kolonisi ve Protektorası
Gambiya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının batısında Büyük Britanya'nın 1821 ile 1965 yılları arasında idari olarak yönetiminde bulundurduğu koloni ve himaye bölgesi. Bölge günümüzde Gambiya devletini oluşturmaktadır.
Gambia Colony and Protectorate Gambiya Kolonisi ve Protektorası | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1821 -1965 | |||||||
Bayrak
Arma
| |||||||
| |||||||
Başkent | Bathurst | ||||||
Yaygın diller | İngilizce | ||||||
Tarihçe | |||||||
• Kuruluşu |
1821 | ||||||
• Himaye bölgesi | 17 Ekim 1821 | ||||||
• Bağımsızlık | 18 Şubat 1965 | ||||||
• Dağılışı | 1965 | ||||||
Para birimi |
İngiliz Sterlini (1912'ye kadar) Batı Afrika Sterlini (1912-1965) | ||||||
|
1815-1816 yılları arasında bölgede varlıklarını hissettirmeye başlayan Britanyalılar, ilk olarak James Adası ve Bathurst'ta yerleşim sağlamışlar ve zaman içerisinde bölge üzerinde hakimiyet sağlamışlardır.
Bölgenin Bathurst ve çevresinde yer alan kısımlar koloni bölgesi olarak sınıflandırılmış, 1894 yılından itibaren Gambiya Nehri civarı ile iç kısımlarda kalan kırsal alanlar himaye bölgesi olarak konumlandırılmıştır.
Belli dönemlerde Sierra Leone Kolonisi ve Protektorası'na bağlanan bölge, 1888 yılından itibaren tek başına bir koloni bölgesi olarak değerlendirilmiş ve daimi bir vali atanmıştır.
Bölge konumu gereği Fransa hakimiyetinde bulunan Fransız Senegali ile tamamen çevrili olduğu için sınır çizgileri zaman zaman Fransız ve İngiliz yetkililer arasında anlaşmazlıklara neden olmaktaydı.[1] Ayrıca Britanya hükûmeti bu bölgeyi başta Nijer Nehri'nin üst kısımlarında kalan bölgelere karşılık birçok kez başka bölgeler ile takas yapabilmek adına Fransa hükûmetine teklif etmiştir.[2]
1889 yılında her iki ülkenin de sınır konusunda anlaşmış ve sınırların nehrin kuzey ve güney kıyılarından altı mil açığından başlaması konusunda fikir birliğine varmıştır.
Bölge 1965 yılında Gambiya adı ile başbakan Dawda Jawara önderliğinde İngiliz Milletler Topluluğu üyesi olarak bağımsızlığını elde etmiştir.
Kaynakça
- Hansard HC Deb 18 August 1887, vol 319, cols 944–955
- Thomas Pakenham (1991), The Scramble for Africa. Londra: Abacus. Sayfa 675
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Britanya Gambiyası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |