Malta Kolonisi
Malta Kolonisi (İngilizce: Malta Colony, İngilizce: Colonia di Malta, Maltaca: Kolonja ta' Malta), günümüzde Malta'nın bulunduğu topraklarda var olan Britanya kolonisiydi. Britanya himayesinde olan Malta'nın, 23 Temmuz 1813'te kraliyet kolonisi ilan edilmesiyle kuruldu ve 30 Mayıs 1814'teki Paris Antlaşması'yla bu statüsü tanındı.[1] 21 Eylül 1964'te ülke, bağımsızlığını ilan etti.
| 1813-1964 | |||||||||
.svg.png.webp) | |||||||||
| Başkent | Valletta | ||||||||
| Yaygın diller | İngilizce, İtalyanca, Maltaca | ||||||||
| Hükümdar | |||||||||
• 1813-1820 | III. George (ilk) | ||||||||
• 1952-1964 | II. Elizabeth (son) | ||||||||
| Vali | |||||||||
• 1813-1824 | Thomas Maitland (ilk) | ||||||||
• 1962-1964 | Maurice Henry Dorman (son) | ||||||||
| Yasama organı | Malta Parlamentosu | ||||||||
• Üst meclis | Malta Senatosu (1921-1933) | ||||||||
• Alt meclis | Yürütme Meclisi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1813 | ||||||||
• Kraliyet kolonisi olarak kuruluşu | 23 Temmuz 1813 | ||||||||
| 30 Mayıs 1814 | |||||||||
• Bağımsızlık | 21 Eylül 1964 | ||||||||
• Dağılışı | 1964 | ||||||||
| Para birimi |
Malta scudosu ve diğer para birimleri (1813-1825) İngiliz sterlini (1825-1864) | ||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu |
 Malta | ||||||||
Kuruluş ve ilk yıllar (1813-1824)
1530'dan 1798'e kadar Malta, Aziz John Tarikatı tarafından yönetildi. Emir, İkinci Koalisyon Savaşı sırasında devrildi ve Malta, Napolyon tarafından işgal edildi. Maltalılar, birkaç aylık Fransız yönetiminden sonra isyan etti ve İngiltere'den yardım istedi. Sonunda, Fransızlar 1800'de teslim oldu ve Malta gönüllü olarak bir İngiliz himayesi oldu. İngiltere'nin daha sonra 1802 tarihli Amiens Antlaşması'nın şartlarına göre adayı tahliye etmesi gerekiyordu, ancak bu yükümlülüğü yerine getiremedi. Antlaşmaya uyulmamasının birkaç karşılıklı vakasından biri, sonunda çöküşüne ve bir yıl sonra İngiltere ile Fransa arasındaki savaşın yeniden başlamasına yol açtı.
Malta, 23 Temmuz 1813'te Sir Thomas Maitland'ın Malta Valisi olarak atandığı bir taç kolonisi oldu. O yıl Malta'ya Bathurst Anayasası verildi. Malta'nın bir taç kolonisi olarak statüsü, 1815 Viyana Kongresi tarafından teyit edilen 1814 Paris Antlaşması ile doğrulandı.
Veba, Mart 1813'te, hastalığa yakalanan bir İngiliz ticaret gemisinin İskenderiye'den gelmesiyle Malta'da patlak verdi. Hastalık özellikle Valletta ve Büyük Liman bölgesinde yayılmaya başladı ve Vali Maitland geldiğinde daha katı karantina önlemleri uygulandı. Veba Ocak 1814'te Gozo'ya sıçradı, ancak adalar o yılın Mart ayında hastalıktan kurtuldu. Genel olarak, toplam nüfusun %4'üne tekabül eden 4.486 kişi öldü.
Vebanın ortadan kaldırılmasından sonra Maitland birkaç reform yaptı. Maltalı temsilcilerden oluşan bir danışma konseyi kurmayı reddettiği için otokratikti ve bu nedenle gayriresmî olarak "Kral Tom" olarak biliniyordu. 1814'te Malta Polis Gücü'nü kurarken, yerel İtalyanca konuşan Università 1819'da feshedildi. Vergilendirmede ve hukuk mahkemelerinde de çeşitli reformlar yapıldı. Maitland, 17 Ocak 1824'teki ölümüne kadar Vali olarak kaldı.[2]
Kaynakça
- Gregory, Desmond (1996). Malta, Britain, and the European Powers, 1793-1815 (İngilizce). Fairleigh Dickinson University Press. ss. 189, 282. ISBN 0838635903.
- Sciberras, Sandro. "Maltese History – G. The First Years of British Rule 1800 – 1824" (PDF). St Benedict College. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2014.