Britanya Hindistanı
Sömürge Hindistanı,[1] Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu (İngilizce British Raj - rāj; Hintçe dilinde tam olarak "saltanat/hükümdarlık" anlamına gelmektedir.)[2] 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır.[3] Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır.[4] İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.
ब्रिटिश राज British Raj Britanya Hindistanı | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1858-1947 | |||||||||||||
Bayrak
Arma
| |||||||||||||
Britanya Hindistanı. | |||||||||||||
Başkent |
Kalküta (1858-1912) Yeni Delhi (1912-1947) | ||||||||||||
Yaygın diller | İngilizce(resmî), Hindustânî ve diğer yerel diller | ||||||||||||
Hükûmet | İmparatorluk | ||||||||||||
İmparator/İmparatoriçea | |||||||||||||
• 1858-1901 | I. Victoriab | ||||||||||||
• 1936-1947 | VI. George | ||||||||||||
Viceroy ve Genel Valic | |||||||||||||
• 1858–1862 | Charles Canning | ||||||||||||
• 1947 | Louis Mountbatten | ||||||||||||
Yasama organı | Merkezi Yasama Meclisi | ||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
• Kuruluşu | 1858 | ||||||||||||
10 Mayıs 1857 | |||||||||||||
• Sömürge Yönetimi Yasası | 2 Ağustos 1858 | ||||||||||||
• Bağımsızlığı ve Bölünmesi | 15 Ağustos 1947 | ||||||||||||
• Dağılışı | 1947 | ||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 4.903.312 km2 (1.893.179 sq mi) | ||||||||||||
Para birimi | Briton Hint Rupisi | ||||||||||||
| |||||||||||||
Günümüzdeki durumu |
Myanmar | ||||||||||||
a 1876-1947 arası kullanıldı. b 1858-1876 arası İngiltere Kraliçesi olarak yönetti. c Tam adı "Viceroy ve Hindistan Genel Valisi" idi. |
Resmi dili olan Hindustanî ile Hindu dili aynı diller değildir. Hindustanî bir Hindu-Urdu dilidir. Para birimi olarak "British Indian Rupee" (Britanya Hint Rupisi) kullanılırdı. İlk başta Doğu Hindistan Ticaret şirketi bölgede faaliyet gösteriyordu. İngilizler ve Hollandalılar bölgede hakim ticaret güçleriydiler. Babür İmparatorluğunun yıkılmasıyla İngilizler Hindistan'ı ele geçirdiler ve 1947'ye kadar üstünlüklerini kabul ettirdiler.
Britanya Rajı’nın hükûmet sistemi, 1857 tarihli Sepoy askerlerinin isyanının ardından 1858’de, Doğu Hindistan Şirketi yönetiminin Viktorya adına Britanya İmparatorluğu'na devredilmesinden sonra oluşturuldu. (İngiltere kraliçesi, 1876’da kendisini Hindistan İmparatoriçesi olarak duyurdu ve bu durum 'Hindistan Birliği' (daha sonradan Hindistan) ve 'Pakistan Dominyonluğu' (sonradan doğu kısmı bugünkü Bangladeş haline gelecek olan Pakistan) olarak iki ayrı devletin bağımsızlıklarını ilan ettikleri 1947’ye kadar sürdü.[5] Raj yönetiminin başladığı 1858’de Aşağı Burma, Britanya Rajı'na bağlıydı. 1886’da Yukarı Burma da Raj yönetimine ilhak edildi. Burma, 1937’ye kadar bir vilayet olarak yönetilerek 1948’de bağımsızlığını elde etti.
Ayrıca bakınız
Hindistan tarihi |
---|
Tarih Öncesi
|
Antik Çağ
|
Orta Çağ
|
Yeni Çağ |
Yakın Çağ
|
- Britanya Hint Rupisi, 1917.
Kaynakça
- Salim Çevik (10 Mayıs 2013). Pakistan Siyasetini Anlama Kılavuzu. SETA. ss. 15-. ISBN 978-605-4023-24-0.
- Oxford English Dictionary, 2nd edition, 1989: from Skr. rāj: to reign, rule; cognate with L. rēx, rēg-is, OIr. rī, rīg king (see RICH).
- Oxford English Dictionary, 3rd edition (June 2008), on-line edition (September 2011): "spec. In full British Raj. Direct rule in India by the British (1858–1947); this period of dominion."
- Oxford English Dictionary, 2nd edition, 1989. Examples: 1955 Times 25 Aug 9/7 It was effective against the British raj in India, and the conclusion drawn here is that the British knew that they were wrong. 1969 R. MILLAR Kut xv. 288 Sir Stanley Maude had taken command in Mesopotamia, displacing the raj of antique Indian Army commanders. 1975 H. R. ISAACS in H. M. Patel et al. Say not the Struggle Nought Availeth 251 The post-independence régime in all its incarnations since the passing of the British Raj.
- Kaul, Chandrika. "From Empire to Independence: The British Raj in India 1858–1947". 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2011.