Keşkek

Batı Anadolu, Trakya, Doğu Anadolu Bölgesi, Karadeniz ve Orta Anadolu yemeği olan keşkek, genellikle düğün ve bayramlarda yapılan, Anadolu'da yörelere göre farklılıklar göstermekle birlikte temel olarak yarma buğday ve etten oluşan geleneksel bir yemektir.

Törensel keşkek geleneği
Tokat yöresine ait bir keşkek yemeği
Ülke Türkiye
Kaynak 00388
Bölge Avrupa ve Kuzey Amerika
Tescil geçmişi
Tescil 2011 (6. oturum)

2011 yılında Endonezya'nın Bali kentinde düzenlenen 6. oturum sonucunda UNESCO tarafından Türkiye'nin Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesine dahil edildi.[1] Ayrıca Merzifon Belediyesi Türk Patent ve Marka Kurumu'na yaptığı coğrafi tescil kaydı ile, 2015 yılında "coğrafi işaret belgesi" almıştır. Bu belge ile yemeğin adı Merzifon keşkeği olarak tescil edilmiştir.[2]

Keşkek yemeği özellikle Amasya, Sivas, Manisa, Çanakkale, Edirne, Keşan Tekirdağ, Balıkesir, Kandıra, Sinop, Tokat, Muş, Samsun, Ordu, Çankırı, Denizli, İzmir, Uşak, Aydın, Muğla, Afyonkarahisar, Amasya, Çorum, Yozgat, Silifke, Karabük, Ağrı ve Antalya gibi şehirlerde bilinir ve tüketilir. Ağrı'da "Helise" adıyla da bilinir.[3] Anadolu'da keşkek daha çok düğün yemeği olarak bilinir.

Düğünden bir gün önce ıslatılan buğday, düğün günü sabahtan büyük kazanlar içinde kaynatılmaya başlanır. Kaynatılan buğdaylar ve etler büyük kazanlar içine alınıp tokmaklar yardımıyla kazanın içine vurarak malzemenin iyice erimesi sağlanır. Bu işleme keşkek dövmek denilir. Geleneksel olarak düğün aşçıları tarafından hep birlikte imece usulü ile yapılır. Yorucu bir iş olan keşkek dövme işlemi sonucu etler ve buğday eriyerek özdeşleşir. Et, tahıllarla iç içe geçmiş, neredeyse tamamen yemeğin içinde erimiş durumdadır. Ne kadar uzun süre ve kuvvetle dövülürse o kadar iyi olduğu söylenir. Çok iyi dövülmüş keşkeğe "sakız gibi keşkek" benzetmesi yapılır. Lifleri iyi ayrılmış etin buğday özüyle birleştiği, bulamaç gibi değil ama kaşıkla tabaktan çekince uzayan bir keşkek, gerçekten de sakız gibi uzar. Günümüzde sırf keşkek dövmek için tasarlanmış keşkek mikserleriyle dövülüyor olsa da geleneksel yöntemlerle dövüleni her zaman daha makbul sayılır. Bu yüzden köylerde genellikle geleneksel olarak tokmaklarla dövülmeye devam etmektedir. Güveç, tencere veya büyük kazanlarda odun ateşinde pişirilir. Yine yöreye göre değişmekle birlikte kırmızı biber, salça, soğan ve yağdan oluşan bir sosla servis yapılır.Genellikle dana etiyle yapılır ama tavuk etiyle de yapılabilir. Yöresine göre keşkek, yanında haşlanmış tavuk, salçalı nohut yemeği, pirinç pilavı, bulgur pilavı ve ayran ile servis edilir. Genellikle kemikli dana etinden yapılan keşkeğin üzerine, kırmızı biber ve tereyağından hazırlanmış sos dökülür. Bazı yörelerde etsiz pişirilir ve üzerine tereyağı sosu dökülür. Sinop Ayancık ve çevresinde kurutulmuş kırık mısır ve barbunyadan yapılan farklı bir keşkek türü de pişirilir. Kastamonu, Çanakkale ve Bafra'da yaygındır. Trakya’da Silistre köylerinde keşkeğe tavuk eti ile birlikte kuzu eti ve süt ilave edilir.

Kaynakça
  1. "Keşkek UNESCO korumasına girdi". Haberturk.com. 28 Kasım 2011. Erişim tarihi: 6 Ocak 2018.
  2. http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/resources/dosyalar/cografitescil/186.pdf
  3. "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.